Pancho Villa: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
m Postać Pancho Villi w kulturze
źródła/przypisy, linki zewnętrzne, drobne redakcyjne
Linia 33:
W 1909 r. Villa przyłączył się do [[Francisco Madero|Francisco Madera]], który rozpoczął walkę o władzę z dyktatorem Porfirio Díazem (był to początek [[rewolucja meksykańska|rewolucji meksykańskiej]]). Villa wprawdzie nie posiadał formalnego wykształcenia, ale umiał czytać i pisać, ponadto przejawiał duże zdolności dowódcze i organizacyjne. Dzięki znajomości terenu i charakteru ludności zamieszkującej północny Meksyk, udało mu się stworzyć duży oddział zbrojny, który pozostawał do jego dyspozycji. Gdy Madero pokonał Diaza, Villa nie rozpuścił swoich ludzi i oczekiwał na dalszy rozwój wydarzeń.
 
W 1912 r., w czasie powstania wywołanego przez [[Pascual Orozco|Pascuala Orozco]], Villa wydałsłużył sięw podejrzanywojsku pod rozkazami gen. Victoriano Huercie,Huerty. któryHuerta nakazałchcąc jegosię aresztowanie,pozbyć aniewygodnego następniepodwładnego po aresztowaniu skazałoddał go pod sąd wojenny z powodu niesubordynacji.Wyroku sądu wojennego skazującego Pancho Villę na śmierć. nie zatwierdził prezydent Madero, nakazałw jednakzwiązku jedyniez osadzićczym goaresztant został odesłany do wiezienia w więzieniustolicy. W listopadzie Villi udało się zbiec, a następnie przedostać się do Stanów Zjednoczonych. PoZ zamordowaniuUSA Maderapowrócił 13 marca przekraczając konno razem z ośmioma towarzyszami graniczną rzekę [[Rio Grande (rzeka w 1913Ameryce r.,Północnej)|Rio powróciłGrande]] doi krajurozpoczynając walkę o Meksyk. NastępnieDzięki zdobytej sławie stworzył kilkutysięczny oddział, który nazwał „Dywizją Północną” (''División del Norte''). Później sprzymierzyłzawarł sięporozumienie z [[Venustiano Carranza|Venustiano Carranzą]], razemktóre dotyczyło wytępienia z którymMeksyku: [[Plutokracja|plutokracji]], soldateski i [[Klerykalizm|klerykalizmu]]. Razem z Carranzą wystąpił zbrojnie przeciwko coraz bardziej represyjnym rządom Huerty. Ponownie wykazał się dużym talentem wojskowym, wygrywając kilka starćbitew z wojskami federalnymi i opanowując stan Chihuahua<ref>H. B. Parkes,''Historia Meksyku'', Warszawa 1957, s. 322,323.</ref>. W grudniu 1913 r. Villa został mianowany gubernatorem stanu [[Chihuahua (stan)|Chihuahua]]. W czerwcu 1914 r. z siłami Carranzy zdecydowanie pokonał Huertę. Następnie obydwaj zwycięzcy wkroczyli triumfalnie do miasta Meksyk.
 
Niedługo później, między Villą i Carranzą zaczął narastać coraz większy konflikt. Villa został zmuszony do ucieczki ze stolicy, a towarzyszył mu inny przywódca chłopski – [[Emiliano Zapata]]. Carranza zadał oddziałom Zapaty i Villi kilka poważnych klęsk i zmusił ich do wycofania się w góry, na północ. Villa, chcąc udowodnić sąsiadom Meksyku, że Carranza nie kontroluje sytuacji w kraju, nakazał stracenie 18 obywateli amerykańskich (głównie pracowników kolei) w [[Santa Isabel (Meksyk)|Santa Isabel]] (czerwiec 1916 r.). Dwa miesiące później uderzył na [[Columbus (Nowy Meksyk)|Columbus]] w [[Nowy Meksyk|Nowym Meksyku]]. Również i tutaj zabijał osiemnastu Amerykanów (10 żołnierzy i 8 mieszkańców miasta) i palił doszczętnie miasto, tracąc 80 swoich ludzi. Villa uzasadniał swój atak wsparciem materialnym (głównie uzbrojenie) i politycznym, udzielanym Carranzy przez USA. W odpowiedzi na to prezydent [[Woodrow Wilson]] wysłał ekspedycję karną do północnego Meksyku, pod dowództwem gen. [[John Pershing|Johna Pershinga]]. Pershing nie mógł sobie jednak poradzić w tym trudnym górzystym terenie i musiał wrócić z pustymi rękami, a Villi udało się uniknąć pojmania.