Ajjubidzi: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Nous (dyskusja | edycje)
m drobne redakcyjne
Nous (dyskusja | edycje)
m drobne merytoryczne
Linia 90:
Do tego momentu doszło jedynie do dwóch poważnych starć pomiędzy Saladynem a Frankami: w roku 1177 został on pokonany przez króla [[Baldwin IV Trędowaty|Baldwina IV]] (1174 - 1185) w [[Bitwa pod Montgisard|bitwie pod Montgisard]], zaś w roku 1179 zdobył nowo zbudowany przez Franków zamek przy tzw. Brodzie Jakuba nad [[Jordan (rzeka)|Jordanem]], na szlaku z Damaszku do wybrzeża [[Palestyna|palestyńskiego]]. Na ogół przeważały jednak okresy zawieszenia broni, a w roku 1185 Saladyn zawarł czteroletni rozejm z [[Królestwo Jerozolimskie|Królestwem Jerozolimskim]]. Sytuacja zmieniła się kiedy w roku 1186 królem został [[Gwidon de Lusignan]] (1186 - 1192, 1192 - 1194) i do głosu wśród krzyżowców doszła partia wojenna. W roku 1187 Saladyn całkowicie zniszczył armię krzyżowców [[Bitwa pod Hittin|pod Hittinem]]. Ponieważ w jej skład wchodzili niemal wszyscy zdolni do walki mężczyźni królestwa wkrótce Saladyn zdobył wszystkie miasta i twierdze państwa Franków, z wyjątkiem [[Tyr (miasto)|Tyru]], pozbawione obrońców były one bowiem właściwie bezbronne. Klęska pod Hittinem i utrata Jerozolimy doprowadziły do zwołania w [[Europa|Europie]] nowej [[III wyprawa krzyżowa|wyprawy krzyżowej]], która w roku 1191 przybyła do [[Ziemia Święta|Ziemi Świętej]]. Przywódcy krucjaty [[Ryszard I Lwie Serce|Ryszardowi Lwie Serce]] (1189 - 1199) udało się odbić z rąk muzułmanów [[Akka|Akkę]], [[Jafa|Jafę]] i [[Aszkelon|Askalon]], jednak nie Jerozolimę. Armia Saladyna została pokonana przez krzyżowców w [[Bitwa pod Arsuf|bitwie pod Arsuf]], jednak nie przestała istnieć i nadal im zagrażała. Sytuacja stała się patowa i we wrześniu 1192 roku zawarto trzyletni rozejm, zgodnie z którym krzyżowcy zatrzymywali wybrzeże aż po Jafę, jednak poza tym zdobycze Saladyna z lat poprzednich pozostały nienaruszone{{odn|Holt|1993|s=68 - 69, 72 - 75}}{{odn|Asbridge|2015|s=294 - 298, 448, 452, 468 - 469}}.
 
=== UNastępcy szczytu potęgiSaladyna ===
Saladyn zmarł 4 marca 1193 roku. Jeszcze za życia podzielił swoje posiadłości pomiędzy członków rodu Ajjubidów, co było zgodne zarówno z [[Ludy tureckie|tureckimi]], jak i kurdyjskimi tradycjami sprawowania władzy. Najważniejsze posiadłości otrzymali jego trzej synowie: [[Al-Afdal Ali]] (1193 - 1196) Damaszek, [[Al-Aziz Usman]] (1193 - 1198) Egipt zaś [[Az-Zahir Ghazi]] (1193 - 1216) Aleppo. W zamierzeniu ojca najstarszy Al-Afdal miał przejąć jego rolę przywódcy rodowej konfederacji, jednak szybko okazało się że nie posiada ku temu jakichkolwiek kwalifikacji. W roku 1196 utracił on Damaszek na rzecz brata Saladyna, [[Al-Adil|Al-Adila Sajf ad-Dina]] (1200 - 1218), który miał nim rządzić w imieniu nowego najwyższego sułtana Ajjubidów, Al-Aziza. Po przedwczesnej śmierci Al-Aziza w roku 1198 Al-Adil przejął Egipt i do roku 1202 zmusił do uznania swojego zwierzchnictwa pozostałych Ajjubidów, przy czym spośród dzieci Saladyna u władzy utrzymał się jedynie Az-Zahir w Aleppo. Al-Adil starał się prowadzić raczej pokojową politykę, w szczególności zawierając kolejne rozejmy z państwami krzyżowymi, zmierzając do odbudowy gospodarki po latach wyniszczających wojen. Tak samo jak Saladyn jeszcze za życia wydzielił dzielnice swoim synom: [[Al-Kamil|Al-Kamil Muhammad]] (1218 - 1238) otrzymał Egipt, [[Al-Mu'azzam Isa]] (1218 - 1227) Damaszek, zaś [[Al-Aszraf Musa]] (1229 - 1237) Al-Dżazirę. Pomimo dyplomatycznych zabiegów Al-Adila w roku 1218 siły [[V wyprawa krzyżowa|piątej wyprawy krzyżowej]] uderzyły na Egipt. Jednocześnie [[Sułtanat Rumu|seldżucki]] sułtan [[Kajkawus I]] (1211 - 1220) zaatakował Aleppo, zaś wkrótce potem Al-Kamil musiał stawić czoła wojskowemu przewrotowi, na którego czele stał kurdyjski emir. W tym krytycznym momencie Al-Adil zmarł{{odn|Holt|1993|s=76 - 77, 79}}{{odn|Humphreys|2004|s=745 - 749}}<ref name="Iranica">{{cytuj stronę| url = http://www.iranicaonline.org/articles/ayyubids | tytuł = AYYUBIDS | data dostępu = 31 sierpnia 2016 r. | autor = Stephen Humphreys | opublikowany = [[Encyclopædia Iranica]] | język = en}}</ref>.