Hagiografia: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
poszerzenie o podział historii gatunku |
|||
Linia 1:
'''Hagiografia''' ([[język grecki|gr.]] ''ἅγιος'' = ''święty'', ''γράφειν'' = ''pisać'') – dział piśmiennictwa [[religia|religijnego]] zapoczątkowany w [[starożytność|starożytności]] (za czasów pierwszych chrześcijan, prawdopodobnie w Rzymie), który obejmuje żywoty [[święty]]ch, [[legenda|legendy]] z nimi związane oraz opisy [[Cud (religia)|cudów]], a także nauka pomocnicza w badaniach historycznych - wiedza o pismach hagiograficznych{{r|so}}.
Hagiografia obejmuje [[Żywoty świętych|żywotopisarstwo]], pisma o świętych (życie świętego - ''vitae'', jego męczeństwo - ''[[Passiones|passio]]'', cuda - ''[[miracula]]''), opisy [[Elewacja (kult świętych)|elewacji]] i [[Translacja (kult świętych)|translacji]] itp., a termin używany jest dla określenia nauki pomocnej dla badań historycznych{{r|so}}
W historii pism biograficznych o świętych osobach wyodrębniane są epoki hagiografii:
– praktycznej obejmującej okresy: [[patrystyka|patrystyczny]] (między drugim, a ósmym wiekiem naszej ery; np. „''Vitae Patrum''” [[Grzegorz z Tours|Grzegorza z Tours]], „Dialogi” [[Grzegorz I|Grzegorza Wielkiego]]) i od [[Karolingowie|Karolingów]] do [[Renesans]]u ([[Średniowiecze|wczesnośredniowieczny]] do dwunastego wieku i późnośredniowieczny do siedemnastego wieku; przykładem jest „[[Złota legenda]]” [[Jakub de Voragine|Jakuba de Voragine]])
Wiedza o hagiografii określana jest przez [[Bollandyści|bollandystów]] jako ''hagiografia krytyczna'' co znajduje odzwierciedlenie w podtytule ich organu: „Revue d`hagrographie critique” {{r|so2}} .▼
– naukowej zapoczątkowanej przez [[jezuici|jezuickich]] [[bollandyści|bollandystów]] ([[Jean Bolland|Jeana Bollanda]], [[Héribert Rosweyde|Hériberta Rosweyde]]) i [[benedyktyni|benedyktynów]] z [[Kongregacja|Kongregacji]] [[Maur (uczeń św. Benedykta)|św. Maura]] – [[mauryści|maurystów]] ([[Jean Mabillon|Jeana Mabillona]]){{r|so3}}.
▲Wiedza o hagiografii określana jest przez
Używane jako synonimicznie określenie ''hagiologia'', którym posługują się pisarze wschodni związane jest z elementami kulturowymi i religijnymi stawianymi przez nich ponad historyczno-literackie{{r|so2}}.
Określenie terminem hagiografia ma także pejoratywne zabarwienie jakie nadają mu [[agnostycyzm|agnostycy]] i pisarze sceptycznie nastawieni wobec [[chrześcijaństwo|chrześcijaństwa]]{{r|so}}. Potocznie określenie ''hagiografia'' przypisywane jest bezkrytycznym i gloryfikującym biografiom{{r|so1}}.
== Zobacz też ==
{{portal|Święci}}
''{{osobny artykuł|Acta Sanctorum}}''
''{{osobny artykuł|Passionale}}''
{{Zobacz kategorię|Święci chrześcijańscy|Święci katoliccy|Święci prawosławni}}
Linia 19 ⟶ 25:
<ref name=so1>{{cytuj książkę|autor=[[Władysław Kopaliński]]|tytuł=Słownik wyrazów obcych i zwrotów obcojęzycznych|wydawca=Wiedza Powszechna|miejsce=Warszawa|data=1983|strony= 166|isbn=83-214-0333-6}}</ref>
<ref name=so2>{{cytuj książkę|autor=[[Henryk Fros]] SJ, [[Franciszek Sowa]]|tytuł=Księga imion i świętych|tom=6| tytuł tomu = W-Z|wydawca=WAM, Księża Jezuici|miejsce=Kraków|data=2007|strony= 609|isbn=978-83-7318-736-8}}</ref>
<ref name="so3">{{Cytuj stronę | url = http://www.franciszkanie.pl/artykuly/historia-hagiografii | tytuł = Historia hagiografii | autor = o. Emil Kumka [[Zakon Braci Mniejszych Konwentualnych|OFMConv.]] | data = 09.12.2014 | opublikowany = Serwis Informacyjny Prowincji św. Antoniego i bł. Jakuba Strzemię | data dostępu = 2016-10-15}}</ref>
}}
| |||