Jeździec magdeburski: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
m poprawa przek., WP:SK, zbędne formatowanie
Linia 18:
|kod mapy = Saksonia-Anhalt
|opis miejsca =
|stopniN = 52.131479|minutN = |sekundN =
|stopniE = 11.639359|minutE = |sekundE =
|commons = Category:Magdeburger Reiter
}}
[[Plik:Otto the Great.jpg|thumb|left|Jeździec Magdeburski - fragment oryginału (fotografia przedwojenna)]]
[[Plik:Magdeburger Reiter.jpg|thumb|242px|Wierna kopia Jeźdźca Magdeburskiego na [[Alter Markt (Magdeburg)|Alter Markt]] w [[Magdeburg]]u]]
 
'''Jeździec Magdeburski''' niem. ''Magdeburger Reiter'' – jedna z pierwszych wolnostojących [[Rzeźba|rzeźb]] pomnikowych, najstarsza po [[zoomorfizm|zoomorficznym]] przedstawieniu [[Henryk Lew|Henryka Lwa]] w [[Brunszwik]]u (tzw. [[Lew Brunszwicki]]) na terenie [[Rzesza|Rzeszy]]. Tworzy go postać jeźdźca i asystujących mu, odzianych w długie szaty, dwóch kobiet.
 
Dzieło jest datowane na [[1245]]-[[1250]] r.
Niegdyś ''Jeździec'' był pomnikiem na Alter Markt w [[Magdeburg]]u, stał przed ratuszem, na miejscu sądów, w podcieniu, skąd burgarbia reprezentował udzielone mu przez króla prawo arcybiskupie i cesarskie.
Następnie, w dobie wczesnego gotyku, rzeźba stała na specjalnie wzniesionej kolumnie (częściowo zachowanej) zwieńczonej w [[1651]] r. barokowym [[baldachim]]em.
 
Dyskusyjna jest kwestia kogo przedstawia pomnik. W powszechnej opinii Jeździec Magdeburski jest pomnikiem Ottona I. Przemawia za tym już sama lokacja pomnika przy siedzibie najwyższej jednostki administracyjnej miasta i głównym placu miejskim.
Postać jeźdźca nobilituje także korona, rycerska zbroja. Ponadto, odziany w podróżną pelerynę, nie pełni roli wartowniczej czy reprezentacyjnej, nie stoi tyłem do władcy miasta, a wraz z asystującymi kobietami zwraca się do niego, czego dowodzi wymownie wyciągnięta ręka i otwarte do mowy usta. Podróżny strój i otwarta [[Korona (atrybut)|korona]] nasuwają myśl o scenie przywitania władcy przez burgrabiego. Świadczą o tym również: tarcza z orłem cesarskim trzymana przez kobietę stojącą po lewej stronie jeźdźca oraz trzymana przez drugą z kobiet najprawdopodobniej chorągiew - niewykluczone, że relikwię św. Maurycego - ''Vexilium Sancti Mauretiensis''. Postaci dwóch kobiet mogą być aluzją do legendy, którą głosił m.in. Otto I - iż osadę Magdeburg rzekomo założył [[Gajusz Juliusz Cezar|Juliusz Cezar]] i wzniósł świątynię [[Diana (mitologia)|Diany]] - bogini dziewic, które zostały przedstawione obok władcy.
Od strony artystycznej widać wyraźnie wpływ [[Jeździec Bamberski|Jeźdźca Bamberskiego]]. Tworząc magdeburski pomnik, artysta wyraźnie dąży do tego, by widz widział postaci z dołu. Kieruje się ku realizmowi, który zostanie osiągnięty wkrótce w takich rzeźbach jak wielki zespół posągów fundatorów w [[Katedra Świętych Apostołów Piotra i Pawła w Naumburgu|katedrze]] w [[Naumburg (Saale)]].
 
Od strony artystycznej widać wyraźnie wpływ [[Jeździec Bamberski|Jeźdźca Bamberskiego]]. Tworząc magdeburski pomnik, artysta wyraźnie dąży do tego, by widz widział postaci z dołu. Kieruje się ku realizmowi, który zostanie osiągnięty wkrótce w takich rzeźbach jak wielki zespół posągów fundatorów w [[Katedra Świętych Apostołów Piotra i Pawła w Naumburgu|katedrze]] w [[Naumburg (Saale)]].
Ze względu na bezcenną wartość pomnik przeniesiono do magdeburskiego [[Kulturhistorisches Museum]]. W dawnym miejscu znajduje się wykonana w [[1966]] r. wierna kopia, której autorem jest Heinrich Apel.
 
Ze względu na bezcenną wartość pomnik przeniesiono do magdeburskiego [[Kulturhistorisches Museum]]. W dawnym miejscu znajduje się wykonana w [[1966]] r. wierna kopia, której autorem jest Heinrich Apel.
 
== Literatura ==
* Ernst Schubert, ''Die Magdeburger Reiter.'' Magdeburg 1994.
 
== Zobacz też ==