Workowce: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Selso (dyskusja | edycje)
m lit.
Selso (dyskusja | edycje)
drobne merytoryczne, drobne redakcyjne
Linia 15:
'''Grzyby workowe''' lub '''workowce''' (''Ascomycota'' Caval.-Sm.) – [[Gromada (biologia)|gromada]] [[grzyby|grzybów]] z podkrólestwa ''[[Dikarya]]''. W nowszych ujęciach (np. według [[Index Fungorum]]) grzyby workowe są w randze [[Typ (biologia)|typu]]<ref name=if>{{Cytuj stronę |url= http://www.indexfungorum.org/names/Names.asp |tytuł= Index Fungorum|data dostępu = 2012-11-17|język=en}}</ref>. Ich nazwa pochodzi od typu [[zarodnia|zarodni]] zwanej [[Worek grzyba|workiem]] (''ascus''), w której są wytwarzane [[askospory|zarodniki workowe]] ([[askospory]])<ref name=fito>{{cytuj książkę |nazwisko=red. Selim Kryczyński i Zbigniew Weber|tytuł=Fitopatologia. Tom 1. Podstawy fitopatologii|rok= 2010|wydawca=PWRiL |miejsce=Poznań |isbn =978-83-09-01-063-0 |strony =}}</ref>.
 
Jest to najliczniejsza w gatunki gromada (typ) grzybów. Rozprzestrzenione są na całym świecie. Są wśród nich zarówno [[saprotrof]]y, jak i [[Pasożytnictwo|pasożyty]], a niektóre gatunki współżyją z [[glony|glonami]] tworząc [[porosty]]<ref name=guminska>{{Cytuj książkę|imię=Barbara |nazwisko=Gumińska |imię2=Władysław |nazwisko2=Wojewoda|tytuł=Grzyby i ich oznaczanie |miejsce=Warszawa |rok=1985 |wydawca=PWRiL |isbn= 83-09-00714-0}}</ref>.
== Charakterystyka ==
Jest to najliczniejsza w gatunki gromada (typ) grzybów. Rozprzestrzenione są na całym świecie. Są wśród nich zarówno [[saprotrof]]y, jak i [[Pasożytnictwo|pasożyty]], a niektóre gatunki współżyją z [[glony|glonami]] tworząc [[porosty]]. Najważniejszą cechą odróżniająca tę grupę grzybów od innych jest wytwarzanie w procesie rozmnażania worków, w których na drodze płciowej wytwarzane są [[zarodnik]]i workowe – askospory. Obecnie do workowców zalicza się także wiele gatunków grzybów, u których jak dotąd nie zaobserwowano wytwarzania worków. Chodzi tu o tzw. [[grzyby niedoskonałe]], dawniej będące odrębnym [[takson]]em. O ich zaliczeniu do workowców zadecydowały inne cechy<ref name=fito/>.
 
== Budowa workowców ==
Grzyby workowe tworzą [[Plecha|plechę]] zbudowaną ze [[Strzępka|strzępek]] podzielonych przegrodami na [[komórka|komórki]]. Ściana komórkowa zbudowana jest z [[Chityna|chityny]] i [[Glukan|β-glukanu]]. Charakterystyczną cechą workowców jest jej budowa. Jest ona mianowicie dwuwarstwowa, przy czym warstwa zewnętrzna jest cienka, ale słabo przepuszczająca światło, warstwa wewnętrzna zaś gruba, ale dobrze przejrzysta. Na podstawie tej właśnie cechy do grzybów workowych zaliczono gatunki, u których nie zaobserwowano wytwarzania worków<ref name=fito/>.
Jest to najliczniejsza w gatunki gromada (typ) grzybów. Rozprzestrzenione są na całym świecie. Są wśród nich zarówno [[saprotrof]]y, jak i [[Pasożytnictwo|pasożyty]], a niektóre gatunki współżyją z [[glony|glonami]] tworząc [[porosty]]. Najważniejszą cechą odróżniająca tę grupę grzybówworkowce od innych jest wytwarzanie w procesie rozmnażania worków, w których na drodze płciowej wytwarzane są [[zarodnik]]i workowe – askospory. Obecnie do workowców zalicza się także wiele gatunków grzybów, u których jak dotąd nie zaobserwowano wytwarzania worków. Chodzi tu o tzw. [[grzyby niedoskonałe]], dawniej będące odrębnym [[takson]]em. O ich zaliczeniu do workowców zadecydowały inne cechy<ref name=fito/>.
 
GrzybyWorkowce workowe tworząorganizmami [[haploid]]alnymi. Większość gatunków tworzy [[Plecha|plechę]] zbudowaną ze [[Strzępka|strzępek]] podzielonych przegrodami na [[komórka|komórki]], ale są też gatunki jednokomórkowe. W środku przegrody oddzielającej poszczególne komórki strzępki znajduje się pora i towarzyszące jej [[ciałka Woronina]]<ref name=marcinkowska>{{Cytuj książkę|imię=Joanna.|nazwisko=Marcinkowska |tytuł=Oznaczanie rodzajów grzybów sensu lato ważnych w fitopatologii|miejsce=Warszawa |wydawca=PWRiL |rok= |isbn=978-83-09-01048-7}}</ref>. Ściana komórkowa zbudowana jest z [[Chityna|chityny]] i [[Glukan|β-glukanu]]. Charakterystyczną cechą workowców jest jej budowa. Jest ona mianowicie dwuwarstwowa, przy czym warstwa zewnętrzna jest cienka, ale słabo przepuszczająca światło, warstwa wewnętrzna zaś gruba, ale dobrze przejrzysta. Na podstawie tej właśnie cechy do grzybów workowych zaliczono gatunki, u których nie zaobserwowano wytwarzania worków<ref name=fito/>.
Strzępki wegetatywne workowców są [[haploid]]alne<ref name=fito/>.
 
== Cykl życiowy workowców ==
Linia 30:
 
== Systematyka ==
Dawniej klasyfikowano grzyby głównie na podstawie cech morfologicznych. Obecnie, gdy w klasyfikacji uwzględnia się wyniki badań molekularnych i genetycznych, doszło do ogromnych zmian w klasyfikacji grzybów. Jest to proces dynamiczny, wyniki nowych badań ciągle zmieniają istniejącą klasyfikację<ref name=marcinkowska/>. Według ''[[Index Fungorum]]'', opartego na kolejnych edycjach ''[[Dictionary of the Fungi]]'', gromadatyp ''Ascomycota'' należy do królestwa grzybów (''Fungi'') i zawiera<ref name=cabi>{{Cytuj stronę |url= http://www.speciesfungorum.org/Names/fundic.asp|tytuł= CABI databases |data dostępu = 2016-05-03|język=en}}</ref>:
{{układ_wielokolumnowy|liczba=2|
* klasę ''[[Archaeorhizomycetes]]'' Rosling & T.Y. James 2011
Linia 57:
* ponad 2600 byłych i obecnych rodzajów ''incertae sedis''.
}}
 
Uwzględniającym najnowsze badania filogenetyczne wydaje się być tzw. "system Adla 2012", zawarty w artykule „The Revised Classification of Eukaryotes” z [[2012]]. Według tej klasyfikacji klad ''Ascomycota'' jest częścią (obok ''[[Basidiomycota]]'') kladu ''[[Dikarya]]''. Zaliczono do niego:<ref>Nazwy taksonów dopasowano według kodeksu ''[[Index Fungorum]]'', oraz na podstawie nazw systematycznych.</ref>:
* podtyp ''[[Taphrinomycotina]]'' O. E. Eriksson & Winka (1997);
* podtyp ''[[Pezizomycotina]]'' O. E. Eriksson & Winka (1997);
* rząd ''[[Saccharomycetales]]'' Kudryavtsev (1960).
 
{{Przypisy}}