Maksymilian Ciężki: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Kerim44 (dyskusja | edycje)
drobne redakcyjne
drobne merytoryczne, drobne redakcyjne
Linia 1:
{{dopracować|źródła=2016-08}}
{{Żołnierz infobox
|imię i nazwisko = Maksymilian Ciężki
Linia 9 ⟶ 8:
|opis grafiki =
|stopień grafika = PL Epolet pplk.svg
|stopień = [[podpułkownik]] łączności
|data urodzenia = [[24 listopada]] [[1898]]
|miejsce urodzenia = {{flaga|DEU|wariant=1871}} [[Szamotuły]]
|data śmierci = [[9 listopada]] [[1951]]
|miejsce śmierci = {{flaga|GBR}} [[Londyn]]
|lata służby =
Linia 18 ⟶ 17:
|jednostki =
|stanowiska =
|wojny i bitwy = Powstanie[[powstanie Wielkopolskie,wielkopolskie]]<br />[[II wojna światowa]]
|późniejsza praca =
|odznaczenia = [[Plik:POL Polonia Restituta Komandorski ZG BAR.svg|40px|Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski]] [[Plik:POL Krzyż Niepodległości BAR.svg|40px|Krzyż Niepodległości]]{{order|KZ|Z}} {{order|KZ|S}} [[Plik:POL Medal Pamiątkowy Za Wojnę 1918-1921 BAR.svg|40px|Medal Pamiątkowy Za Wojnę 1918-1921]] [[Plik:POL Medal 10-lecia Odzyskania Niepodległości BAR.svg|40px|Medal 10-lecia Odzyskania Niepodległości]]
|commons =
}}
[[Plik:Szamotuły 873Szamotuły_873-63.jpg|thumb|240px|Pomnik Maksymiliana Ciężkiego w Szamotułach autorstwa Arlety Eiben]]
'''Maksymilian Ciężki''' (ur. [[24 listopada]] [[1898]] w [[Szamotuły|Szamotułach]], zm. [[9 listopada]] [[1951]] w [[Londyn]]ie) – [[Powstanie wielkopolskie|powstaniec wielkopolski]], [[podpułkownik]] [[Wojska łączności|łączności]] [[Wojsko Polskie (II RP)|Wojska Polskiego]], uczestnik prac nad złamaniem [[szyfr]]ów [[maszyna szyfrująca|maszyny szyfrującej]] [[Enigma]], [[podpułkownik]].
 
== Lata przed I wojną światową ==
Maksymilian Ciężki urodził się 24 listopada 1898 roku w Szamotułach, w rodzinie Józefa, przedsiębiorcy budowlanego, i Weroniki z Zarzyńskich. Miał trzech braci i pięć sióstr. Uczęszczał do szkoły rolniczej w rodzinnym mieście{{odn|Ciężka|Grajek|s=9-10, 15}}.
Urodzony jako jeden z dziewięciorga dzieci [[rolnik]]a i córki [[przedsiębiorca|przedsiębiorcy]] [[budownictwo|budowlanego]]. Ojciec upatrywał w nim następcę w prowadzeniu gospodarstwa, tak więc Maksymilian skierowany został do szkoły rolniczej.
 
== I wojna światowa ==
16 letni Maksymilian Ciężki w życie publiczne wkroczył po raz pierwszy w 1914 r, w chwili wybuchu [[I wojna światowa|I wojny światowej]]. W rodzinnym mieście utworzył oddział [[Skauting|skautów]] i stanął na jego czele. Organizacja ta służyła jako [[przykrywka|"zasłona maskująca"]] [[Zaciąg|werbunek]] ochotników do [[Legiony Polskie (1914–1918)|Legionów Polskich]].
2 czerwca 1917 roku powołany został do [[Armia Cesarstwa Niemieckiego|armii niemieckiej]] i przeszedł drogę "Kaczmarek-Regimentów", walcząc na froncie francuskim. Od 9 lutego do 19 listopada 1918 roku pełnił służbę w Oddziałach Zapasowych Łączności w [[Ohrdruf]]. Przebywając na urlopie zorganizował grupę konspiracyjną, skupującą broń od żołnierzy niemieckich. Przydała się wkrótce po demobilizacji i powrocie do rodzinnych [[Szamotuły|Szamotuł]].
 
== Powstanie wielkopolskie ==
Na pierwszy sygnał o wybuchu [[powstanie wielkopolskie|powstania]] w [[Poznań|Poznaniu]], Maksymilian Ciężki uzbroił robotników fabrycznych i na ich czele usunął miejscową administrację niemiecką, zastępując ją Polakami, następnie połączył siły z innym oddziałem powstańczym i w nocy z 30 na 31 grudnia opanował pobliskie [[Wronki]]. Ciężka choroba płuc sprawiła, że musiał opuścić służbę liniową.
 
2 kwietnia 1919 roku, po wyzdrowieniu, ujawnił swoje kwalifikacje wojskowe wstępując do Oddziałów Radio w [[Fort Winiary|poznańskiej Cytadeli]]. W okresie od 30 listopada 1919 roku do 14 marca 1920 roku był słuchaczem [[Oficerska Szkoła Podchorążych Łączności w Zegrzu|Oficerskiej Szkoły Łączności]] w [[Zegrze|Zegrzu]]. Po ukończeniu szkoły przydzielony został do 2 Batalionu Telegraficznego w Poznaniu. W okresie od 5 stycznia 1921 roku do 23 marca 1923 roku dowodził radiostacją w Dowództwie: [[6 Armia (II RP)|6 Armii]], [[2 Armia (II RP)|2 Armii]], [[18 Dywizja Piechoty (II RP)|18 Dywizji Piechoty]] i [[Wojsko Litwy Środkowej|Wojska Litwy Środkowej]] oraz w Centralnej Radiostacji w [[Warszawa|Warszawie]]. W 1922 roku zdał maturę w Gimnazjum Stanisława Augusta w Wilnie{{odn|Ciężka|Grajek|s=16}}. 24 marca 1923 roku został przydzielony do [[Oddział II Sztabu Generalnego Wojska Polskiego|Oddziału II Sztabu Generalnego]] i wyznaczony na stanowisko referenta.
== Lata 1919-1923 ==
2 kwietnia 1919 roku, po wyzdrowieniu, ujawnił swoje kwalifikacje wojskowe wstępując do Oddziałów Radio w [[Fort Winiary|poznańskiej Cytadeli]]. W okresie od 30 listopada 1919 roku do 14 marca 1920 roku był słuchaczem [[Oficerska Szkoła Łączności w Zegrzu|Oficerskiej Szkoły Łączności]] w [[Zegrze|Zegrzu]]. Po ukończeniu szkoły przydzielony został do 2 Batalionu Telegraficznego w Poznaniu. W okresie od 5 stycznia 1921 roku do 23 marca 1923 roku dowodził radiostacją w Dowództwie: [[6 Armia (II RP)|6 Armii]], [[2 Armia (II RP)|2 Armii]], [[18 Dywizja Piechoty (II RP)|18 Dywizji Piechoty]] i [[Wojsko Litwy Środkowej|Wojska Litwy Środkowej]] oraz w Centralnej Radiostacji w [[Warszawa|Warszawie]]. W 1922 roku zdał maturę w Gimnazjum Stanisława Augusta w Wilnie. 24 marca 1923 roku został przydzielony do [[Oddział II Sztabu Generalnego Wojska Polskiego|Oddziału II Sztabu Generalnego]] i wyznaczony na stanowisko referenta.
{{Osobny artykuł|Łamanie szyfru Enigmy}}
== [[kryptologia|Rozszyfrowanie]] Enigmy ==
W styczniu 1929 roku, zgodnie z sugestią [[Sztab Generalny Wojska Polskiego|Sztabu Głównego Wojska Polskiego]], profesor [[Zdzisław Krygowski]] z Instytutu Matematyki [[Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu|Uniwersytetu Poznańskiego]], zorganizował kurs kryptologów, na który skierowano grupę najzdolniejszych studentów, biegle mówiących po niemiecku. Na wykładowców wyznaczono kryptologów cywilnych i wojskowych ze Sztabu Głównego Wojska Polskiego: kpt. Maksymiliana Ciężkiego, mjr. [[Franciszek Pokorny|Franciszka Pokornego]] i inż. [[Antoni Palluth|Antoniego Pallutha]].
Wyróżniającymi się adeptami kryptologii byli trzej młodzi [[matematyk|matematycy]]: [[Marian Rejewski]], [[Jerzy Różycki (matematyk)|Jerzy Różycki]] i [[Henryk Zygalski]].
Linia 46 ⟶ 42:
19 marca 1937 roku awansował na [[major]]a w korpusie oficerów łączności.
 
Maksymilian Ciężki podzielił los wielu polskich bohaterów, którzy po 1945 roku nie wrócili do kraju. Ówczesne władze krajowe pozbawiły go w 1946 r. polskiego obywatelstwa, które przywrócono mu dopiero po śmierci. Nie wiedział też o tym, że polskie władze emigracyjne nadały1 mustycznia stopień1946 roku awansowały go na podpułkownika{{odn|Ciężka|Grajek|s=47}}. Nigdy nie dowiedział się o śmierci swoich dwóch z trzech synów - te informacje żona Maksymiliana utrzymywała przed nim w tajemnicy w obawie o stan jego zdrowia.
== Lata powojenne ==
Maksymilian Ciężki podzielił los wielu polskich bohaterów, którzy po 1945 roku nie wrócili do kraju. Ówczesne władze krajowe pozbawiły go w 1946 r. polskiego obywatelstwa, które przywrócono mu dopiero po śmierci. Nie wiedział też o tym, że polskie władze emigracyjne nadały mu stopień podpułkownika. Nigdy nie dowiedział się o śmierci swoich dwóch z trzech synów - te informacje żona Maksymiliana utrzymywała przed nim w tajemnicy w obawie o stan jego zdrowia.
 
Zmarł w Londynie na nowotwór płuc.
Linia 66 ⟶ 61:
* [[Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości]]
 
{{Przypisy}}
== Literatura ==
* Barbara Ciężka i Marek Grajek ''Maksymilian Ciężki 1898-1951'' Szamotuły 2008
 
== Bibliografia ==
__NOTOC__
* {{Cytuj książkę|odn=tak|nazwisko=Ciężka|imię=Barbara|nazwisko2=Grajek|imię2=Marek|tytuł=Maksymilian Ciężki 1898-1951|wydawca=Fundacja Kultury Zamek Górków|miejsce=Szamotuły|rok=2008}}
 
{{SORTUJ:Ciężki, Maksymilian}}
[[Kategoria:Podpułkownicy łączności II Rzeczypospolitej]]
[[Kategoria:Oficerowie łączności II Rzeczypospolitej]]
[[Kategoria:Oficerowie wywiadu i kontrwywiadu II Rzeczypospolitej]]
[[Kategoria:Ludzie związani z Szamotułami]]