Wikipedia

Bazylika św. Mikołaja w Grudziądzu: Różnice pomiędzy wersjami

Przeglądaj historię interaktywnie
[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
← poprzednia edycjanastępna edycja →
Usunięta treść Dodana treść
WizualnieWikikod
Wycofano ostatnią zmianę treści (wprowadzoną przez 159.205.147.132) i przywrócono wersję 45539802 autorstwa Macuk. Brak źródeł.
Paweł Ziemian BOT (dyskusja | edycje)
Boty
1 384 060 edycji
m zamieniam magiczny ISBN na szablon
Linia 80:
Wtedy – w dwóch fazach – przystąpiono do budowy murowanego prezbiterium, początkowo funkcjonującego jako samodzielna świątynia, o czym świadczy istnienie ozdobnego szczytu zachodniego, do dziś czytelnego na strychu. Niestety, skąpe źródła historyczne przekazują niewiele konkretnych dat dotyczących budowy. Przypuszcza się, że prezbiterium ukończono około 1310 r., natomiast dalszy etap – wznoszenie korpusu nawowego – rozpoczęto po pożarze miasta w [[1341]] r. Od tego czasu zwierzchnictwu fary podlegały 2 grudziądzkie świątynie szpitalne – [[kościół i klasztor benedyktynek w Grudziądzu|Św. Ducha]] i [[kaplica św. Jerzego w Grudziądzu|św. Jerzego]] na Rybakach. Istniała też szkoła parafialna, ponadto utrzymaniu fary służyły posiadłości ziemskie. Zapewne w XV w. nawę główną podwyższono do obecnej wysokości i zasklepiono.
 
Od połowy XVI w. do 1598 r. i ponownie podczas [[potop szwedzki|potopu szwedzkiego]] (1656-1659) kościół był ewangelicki. W [[1612]] r. spłonęła wieża, którą wkrótce odbudowano, przebudowując szczyty zachodnie. W ciągu XVII w. od północy dobudowano 3 kaplice boczne (grobowe rodów [[Działyńscy|Działyńskich]] i Kostków<ref>Jerzy Antoni Kostka, ''Kostkowie herbu Dąbrowa . ''Wyd. Z.P. POLIMER &nbsp;Koszalin 2010, {{ISBN |978-83-89976-40-6}} , s. 55, 60 i 61</ref>, bracką św. Michała) oraz – od południa – kruchtę. Od 1620 r. przy zwieńczonej kopułą ośmiobocznej kaplicy Działyńskich zostali osadzeni jezuici, którzy działali tu do wybudowania własnego [[Barokowy zespół pojezuicki w Grudziądzu|kolegium i kościoła]]. Według niektórych autorów w 1659 r. kościół został spustoszony podczas wyzwalania Grudziądza spod okupacji szwedzkiej.
 
W [[1738]] r. wieża kościelna otrzymała wysoki ażurowy barokowy hełm, w 1769 r. zbudowano sygnaturkę na dachu korpusu. W końcu XVIII w. hełm wieży rozebrano i zburzono kaplice boczne. W 1896 r. miała miejsce gruntowna renowacja fary w duchu [[neogotyk|neogotyckim]], wnętrze otrzymało nowe polichromie i witraże. Podczas działań wojennych w [[1945]] r. kościół poniósł ciężkie straty: runęła górna część wieży, dachy, spłonęła większa część wystroju. Odbudowa miała miejsce w latach 1946-1949. Po utworzeniu w [[1992]] r. [[diecezja toruńska|diecezji toruńskiej]], fara została podniesiona do rangi [[kolegiata|kolegiaty]] [[kapituła|kapituły grudziądzkiej]]. Jest również sanktuarium maryjnym. Po 2000 r. przeprowadzono gruntowne zewnętrzne i wewnętrzne prace restauratorskie. W lipcu 2010 roku Benedykt XVI podniósł kościół św. Mikołaja do rangi [[bazylika mniejsza|bazyliki mniejszej]]. Uroczyste nadanie tytułu nastąpiło [[6 grudnia]] [[2010]] r.
Linia 102:
== Bibliografia ==
* ''Katalog zabytków sztuki w Polsce'', t. 11, ''Województwo bydgoskie'', pod. red. Tadeusza Chrzanowskiego i Mariana Korneckiego, z. 7, ''Powiat grudziądzki'', Warszawa, Instytut Sztuki PAN, 1974
* Teresa Mroczko, ''Architektura gotycka na ziemi chełmińskiej'', Warszawa,PWN, 1980, {{ISBN |83-01-01017-7}}
* ''Dzieje Grudziądza'', praca zbior. pod red. Jerzego Danielewicza, t. 1, Grudziądz, Grudziądzkie Towarzystwo Kultury, 1992
* ''Kościół farny św. Mikołaja w Grudziądzu'', Grudziądz, Wydaw. Parafii św. Mikołaja, [1993]
* ''Diecezja toruńska. Historia i teraźniejszość'', t. 8, ''Dekanat grudziądzki'', praca zbior. pod red. Stanisława Kardasza, Toruń, Toruńskie Wydaw. Diecezjalne, 1997, {{ISBN |83-86471-35-2}}
* Jerzy Domasłowski, ''Fara, kolegiata, zabytek'', "Ilustrowany Kurier Polski", R. 57, 2002, nr 192 (3.10.), S. 12.
 
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/wiki/Bazylika_św._Mikołaja_w_Grudziądzu”