Wojna krymska: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
m zamieniam magiczny ISBN na szablon |
m →Przebieg: niepotrzebna lit. |
||
Linia 34:
W lutym 1853 car Mikołaj I skierował do Turcji [[ultimatum]], w sprawie wyłącznego prawa opieki nad miejscami świętymi w [[Palestyna|Palestynie]] (ówcześnie na terytorium Imperium osmańskiego) oraz przekazania pod jej opiekę wszystkich prawosławnych obywateli w Imperium osmańskim. Był to jednak tylko pretekst. Wyrażenie zgody na te żądania oznaczałoby przekształcenie Turcji w rosyjski [[protektorat]], ponieważ Rosja mogłaby ingerować w tureckie sprawy wewnętrzne. Car wykazał się bardzo błędną oceną ówczesnej sytuacji politycznej. Był pewny neutralności Austrii, którą wsparł w walce z Węgrami podczas Wiosny Ludów. Przewidywał, że Anglia nie była zdolna do współpracy z odwieczną konkurentką, Francją. Sułtan [[Abdülmecid I]] przekazał treść ultimatum Francji i Anglii, które miały świadomość, że zaistniało niebezpieczeństwo pozbawienia ich wpływów w imperium tureckim. W tej sytuacji zachęciły sułtana do sprzeciwu. Gdy sułtan ultimatum odrzucił, wojska rosyjskie weszły do księstw naddunajskich [[Wołoszczyzna|Wołoszczyzny]] i [[Hospodarstwo Mołdawskie|Mołdawii]]. Wówczas w październiku 1853 Turcja [[Wypowiedzenie wojny|wypowiedziała wojnę]] Rosji, a jej wojska zaatakowały rosyjskie terytoria na [[Kaukaz (kraina historyczna)|Kaukazie]], skąd zostały jednak wyparte, a [[flota]] turecka zniszczona 30 listopada 1853 w [[Bitwa pod Synopą|bitwie pod Synopą]], w południowej części Morza Czarnego. Rosja wygrała tę bitwę nie dlatego, że była tak silna, ale dlatego, że Turcja była tak słaba.
Wielka Brytania musiała interweniować, by zapobiec ostatecznej klęsce Turcji, a w efekcie odniesieniu korzyści przez Rosję. Rosyjskie zwycięstwo podburzyło [[opinia publiczna|opinię publiczną]] w Anglii i Francji, które pospieszyły z pomocą Turcji, zaś Austria wysłała swe wojska na Wołoszczyznę (chociaż nie wstąpiła do związku przeciw Rosji – odwiodły ją od tego Prusy, by nie wzmacniać państw zachodnich). 21 lutego 1854 Rosja wypowiedziała wojnę Anglii i Francji, a 31 marca wypowiedzieli wojnę Rosji zachodni sojusznicy. Lokalna wojna przekształciła się w wojnę mocarstw europejskich, pierwszą od [[Wojny napoleońskie|wojen napoleońskich]]. Anglia i Francja, wykorzystując swe panowanie na morzach, dokonały szeregu bombardowań i prób desantu w [[Wielkie Księstwo Finlandii|Finlandii]], [[Zatoka Fińska|Zatoce Fińskiej]], na [[Wyspy Alandzkie|Wyspach Alandzkich]] na [[Morze Bałtyckie|Bałtyku]], w [[Pietropawłowsk Kamczacki|Pietropawłowsku]] na [[Kamczatka|Kamczatce]] oraz w [[Odessa|Odessie]] i [[Kercz]]u na Morzu Czarnym. Dzięki wprowadzeniu do marynarki wojennej okrętów [[Maszyna parowa|parowych]] Brytyjczykom i Francuzom stosunkowo łatwo było transportować i zaopatrywać swe wojska. We wrześniu 1854 60 tysięcy żołnierzy wojsk brytyjskich, francuskich i tureckich wylądowało na [[Półwysep Krymski|Półwyspie Krymskim]]. Dołączyły do nich później (w kwietniu 1855) także wojska Sardynii. Sprzymierzeni zajęli półwysep bez większych walk, z wyjątkiem miasta i twierdzy [[Sewastopol]] (gdzie znajdowało się dowództwo rosyjskiej [[Flota Czarnomorska|Floty Czarnomorskiej]]), którego [[Oblężenie Sewastopola (1854–1855)|oblężenie]], połączone z ciężkimi bombardowaniami, trwało przez 11 miesięcy, do września 1855. Być może natychmiastowy po lądowaniu atak na Sewastopol przyniósłby zwycięstwo, jednak Francuzi byli ostrożni i Rosjanie wykorzystali czas na wzmocnienie linii obronnej. Rosjanie bezskutecznie próbowali przebijać się do oblężonego garnizonu. W końcu
[[Plik:Kırım Savaşı, Ömer Paşa subaylarıyla 1854.jpg|thumb|left|245px|Żołnierze tureccy, jedna z pierwszych w historii wojennych fotografii, 1854]]
| |||