Cerkiew Opieki Matki Bożej w Owczarach: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
drobne
uzupełnienia
Linia 96:
Świątynia w Owczarach została wzniesiona w 1653. Była to druga taka budowla na tym miejscu – pierwsza uległa zniszczeniu pod wpływem grząskiego gruntu. W 1701 dokonano całkowitej przebudowy [[prezbiterium]] cerkwi, w 1783 dobudowano wieżę (prace wykonali majstrowie Dimitr Dekowekin i Teodor Rusinka), zaś w 1870 poszerzono przedsionek, by osiągnął równą szerokość z nawą. W 1938 wykonano we wnętrzu [[polichromia|polichromię]]. Po [[Akcja „Wisła”|Akcji „Wisła”]] cerkiew przejęła parafia rzymskokatolicka, adaptując ją na kościół, lecz zachowując wezwanie, jakie nosiła. Po powrocie części wysiedlonych do wsi po 1956 w budynku okazjonalnie były odprawiane również nabożeństwa greckokatolickie. W latach 1983-1985 dokonano gruntownego remontu całości, w tym przywrócono pokrycie dachu gontem. Renowację tę [[Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego|Ministerstwo Kultury i Sztuki]] nagrodziło specjalnym wyróżnieniem. W 1995 cerkiew otrzymała nagrodę Prix Europa Nostra dla najlepiej utrzymanego obiektu zabytkowego. Począwszy od 1998 świątynia jest wspólną siedzibą parafii rzymsko- i greckokatolickiej. W czerwcu 2013 r., po kilkuletnim staraniu Cerkiew została wpisana na Światową Listę Dziedzictwa UNESCO wraz z 15 pozostałymi podobnymi obiektami w Polsce i na Ukrainie.
 
== Architektura i wyposażenie ==
Cerkiew reprezentuje [[cerkiew łemkowska|typ łemkowski]], jest trójdzielna, z [[Wieża|wieżą]] o konstrukcji słupowo-ramowej ponad przedsionkiem. [[Prezbiterium]] i [[nawa]], po przebudowach, są równej szerokości. Kryte [[gont]]em dachy nad trzema częściami świątyni wieńczą [[Dach hełmowy|hełmy]] z pseudolatarniami i krzyżami. Pierwotnie prostokątne okna znajdowały się jedynie w południowej ścianie cerkwi, gdyż część północną utożsamiano z siłami diabelskimi. Ze względu na konieczność ochrony przed wilgocią cerkiew wzniesiono na fundamencie z wykarczowanych pni drzewnych.
 
We wnętrzu znajduje się osiemnastowieczny [[ikonostas]] malowany na niebiesko, czerwono i złoto, dekorowany ażurowymi kolumnami z motywem liści winorośli. Ikony w ikonostasie wykonał artysta Jan Medycki, tworzący wizerunki świętych zarówno dla cerkwi, jak i dla kościołów, stąd znajdujące się w cerkwi w Owczarach ikony pozostają pod wyraźnym wpływem barokowej sztuki zachodniej, poza wizerunkami Matki Bożej i Chrystusa. Kilka wizerunków napisał natomiast anonimowy malarz wiejski. Poza ikonostasem cerkiew posiada również boczne ołtarze św. Mikołaja, Matki Bożej oraz Chrystusa. Ikona w tym ostatnim pochodzi z 1664 i pierwotnie znajdowała się w starszym ikonostasie w tej samej świątyni.
 
== Wokół cerkwi ==
Teren cerkwi otoczony jest murem z kamienia łamanego z wejściami: od strony południowej w formie murowanej bramki i od zachodu przez zbudowaną z cegły masywną [[dzwonnica|dzwonnicę]] bramną. Jest to budowla z około połowy XIX w., dwukondygnacyjna o tynkowanych i bielonych ścianach, nakryta blaszanym [[Dach namiotowy|dachem namiotowym]] z baniastym [[Dach hełmowy|hełmem]] zwieńczonym krzyżem.
{{Przypisy}}
 
== Bibliografia ==
* G. i Z. Malinowscy, E. i P. Marciniszyn, ''Ikony i cerkwie. Tajemnice łemkowskich świątyń'', Carta Blanca, Warszawa 2009, {{ISBN|978-83-61444-15-2}}
* Magdalena i Artur Michniewscy, Marta Duda, ''Cerkwie drewniane Karpat. Polska i Słowacja'', Wydawnictwo Rewasz, Pruszków, 2003, ss.138,139 {{ISBN|83-89188-08-2}}
* Praca zbiorowa, ''Szlak Architektury Drewnianej Małopolska'', Kraków 2010, ss. 199-203, {{ISBN|978-83-60538-61-6}}
 
== Linki zewnętrzne ==
* [http://panoramy.zbooy.pl/360/show.html?max=1&p=owczary-cerkiew-oltarz-hdr&lang=p&t=32 Cerkiew Opieki Matki Bożej w Owczarach - panorama] (dostęp: 07.08.2014)
* [http://www.kosciolydrewniane.pl/ Kościoły drewniane, ''Owczary'']
 
{{Obiekty UNESCO w Polsce}}
{{Cerkwie powiatu gorlickiego}}