Heparyna: Różnice pomiędzy wersjami

|wzór sumaryczny = C₁₂H₁₉NO₂₀S₃

|masa molowa = 5000-400003000–30 000

|PubChem = {{PubChem|22833565}}

'''Heparyna''' ([[łacina|łac.]] ''Heparinum'') – [[związekZwiązki organicznyorganiczne|organiczny związek chemiczny]], [[Polisacharydy|polisacharyd]] zbudowany głównie z około''N''-[[siarczany|siarczanu]] 80i reszt''O''-siarczanu [[monosacharydGlikozoaminoglikany|glikozoaminoglikanu]]ów,{{r|DrugBank}} pochodnychzbudowanego glukozyz (główniereszt N-siarczan-6-o-siarczan-<small>D</small>-glukozoaminy)[[glukozamina|glukozaminy]] i [[kwas iduronowy|kwasu <small>L</small>-iduronowego]], połączonych w nierozgałęziony łańcuch. Cząsteczka[[Masa mamolowa]] ładunekcząsteczek ujemnyheparyny mieści się w granicach 3000–30 000 g/mol{{r|DrugBank}}. W warunkach fizjologicznych heparyna jest poli[[anion]]em.

Jest naturalnym czynnikiem zapobiegającym [[krzepnięcie krwi|krzepnięciu krwi]] w [[układ krwionośny człowieka|naczyniach krwionośnych]], działając hamująco na wszystkie jego etapy, głównie na fazę przejścia protrombiny w [[trombina|trombinę]] i jej działanie na [[fibrynogen]]. Heparyna aktywuje [[antytrombina|antytrombinę]] – osoczowy czynnik hamujący działanie trombiny. Obniża także poziom [[cholesterol]]u i [[lipidy|lipidów]], poprzez aktywację [[Lipaza lipoproteinowa|lipazy lipoproteinowej]]. W większych stężeniach może również hamować agregację [[trombocyt]]ów oraz ich adhezję (przyleganie do powierzchni) do ścian naczyń krwionośnych. Heparyna jest wyłapywana przez ściany naczynia i zwiększa ich ładunek ujemny, co utrudnia przyleganie trombocytów i zapobiega powstawaniu skrzepów przyściennych. Wytwarzana przez [[komórka tuczna|komórki tuczne]], [[makrofagi]] i komórki śródbłonka naczyń, działa szybko, lecz krótkotrwale.

Heparyna jest stosowana jako [[leki przeciwzakrzepowe|lek przeciwzakrzepowy]] zapobiegając tworzeniu się skrzeplin, standardowo stosowany u chorych poddawanych zabiegom chirurgicznym i unieruchomionym z powodu choroby, w [[żylna choroba zakrzepowo-zatorowa|żylnej chorobie zakrzepowo-zatorowej]], [[ostre zespoły wieńcowe|ostrych zespołach wieńcowych]]. Stosuje się preparaty heparyny niefrakcjonowanej (podawanej dożylnie lub podskórnie) oraz [[Heparyna drobnocząsteczkowa|heparyny drobnocząsteczkowej]] (stosowanej podskórnie). Zaobserwowano, że u 1-3% chorych dochodzi do reakcji immunologicznej organizmu, polegającej na produkcji przeciwciał przeciw [[trombocyt|trombocytom]]om. Skutkiem tego jest zmniejszenie liczby trombocytów w [[Osocze krwi|osoczu]], co prowadzi do ich aktywacji i paradoksalnego powstawania skrzeplin.

* [[Nowotwory ośrodkowego układu nerwowego|guz mózgu]]

* [[Zapalenie osierdzia|ostre zapalenie osierdzia]]