Carpentras: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Lemotes (dyskusja | edycje)
m ort., lit., int., jęz.
m lit.
Linia 33:
}}
 
'''Carpentras''' – miejscowość i gmina we [[Francja|Francji]], w regionie [[Prowansja-Alpy-Lazurowe Wybrzeże]], w departamencie [[Vaucluse (departament)|Vaucluse]]. Stolica [[Comtat Venaissin|hrabstwa Venaissin]].
 
Według danych na rok 1990 gminę zamieszkiwały 24 212 osoby, a gęstość zaludnienia wynosiła 639 osób/km² (wśród 963 gmin [[Prowansja-Alpy-Lazurowe Wybrzeże|regionu Prowansja-Alpy-W. Lazurowe]] Carpentras plasuje się na 30. miejscu pod względem liczby ludności, natomiast pod względem powierzchni na miejscu 234.).
Linia 164:
 
== Komunikacja ==
Miasto jest połączone z Awinionem drogą szybkiego ruchu jak również linią kolejową - połączenie z Awinionem i stacją ekspresów „Avignon TGVˮ.
 
Dobrze rozwinięta jest sieć dróg i połaczeńpołączeń autobusowych z okolicznymi miejscowościami, stanowiąc bazę wypadową do lokalnych atrakcji turystycznych.
 
== Historia ==
 
=== Prehistoria i starożytność ===
Według Pliniusza ludem pierwotnie zamieszkującym okolice „Carpenctoracteˮ byli Meminii a miasto miało duże znaczenie gospodarcze. Po podboju przez Rzymian w 120 p.n.e., staje się ważnym ośrodkiem na drodze biegnącej do północnej Galii. Miejscowość rozwija się i wraz z chrystianizacją i staje się siedzibą biskupstwa. Będzie nim na zmianę z Venasque – obronną osadą na szczycie stromego wzniesienia - zależnie od wydarzeń historycznych.
 
Z tego okresu pozostał łuk rzymski upamiętniający zwycięstwa rzymskie prawdopodobnie Augusta lub Tyberiusza z początku naszej ery. Łuk widoczny jest na zapleczu katedry St Siffrein.
Linia 177:
=== Średniowiecze ===
[[Plik:Cathédrale Saint-Siffrein de Carpentras.JPG|mały|Barokowa fasada katedry wraz z gotycką dzwonnicą]]
W 1155 r. Raymond V de Toulouse, marquis de Provence, potwierdza przywileje miasta Raymondowi I, biskupowi Carpentras, a w szczególności prawo cotygodniowych targów.
 
Od 1274 r. posiadłość papieska jako część Hrabstwa Venaissin (nazwa pochodzi od [[Venasque]]).
[[Plik:Carpentras1.jpg|mały|XIV-wieczna brama obronna: Porte d’Orange]]
Papież Klemens V przenosi Kurię Rzymską z Vanasque do Carpentras w 1313 r. Po jego śmierci w 1314 r. jego następca przenosi kurię do Awinionu w 1316 r. Miasto będące posiadłością papieską, korzysta z wielu przywilejów. Sprzyja to rozwojowi grodu, który zostaje otoczony murami obronnymi w drugiej polowiepołowie XIV wieku, za panowania Inocentego VI. Wspołcześnie zachowała się imponująca brama obronna «Porte d’Orange». Z tego okresu pochodzi również gotycka katedra św. Siffrein, wybudowana w stylu gotyku prowansalskiego, z barokową fasadą z XVII w.
 
Miasto jest ważnym ośrodkiem osadnictwa żydowskiego. Żydzi przybyli tu po ich wygnaniu z Francji przez Filipa IV Pięknego.
 
Pomiędzy XVI a XVIII w., Carpentras powoli rozwija się. Będąc posiadłością papieską unika większości konfliktów i wojen tego okresu. W tym czasie powstaje barokowy pałac biskupi (XVII w., obecnie siedziba sądów), kolegiata jezuicka oraz XVIII-wieczny szpital Hôtel Dieu. W XVIII w. z inicjatywy biskupa Inguimberta powstaje biblioteka jego imienia zawierająca jedną z największych kolekcji starodrukowstarodruków i cymeliów we Francji.
[[Plik:Hôtel-Dieu de Carpentras.JPG|mały|Hôtel Dieu - zabytkowy XVIII-cznywieczny szpital]]
Przebudowana zostaje również XIV-wieczna synagoga (połowa XVIII w.)– najstarszy czynny tego typu obiekt sakralny we Francji.
 
Dobrobyt miasta i powstanie wielu pałaców nadaje miastu klasycystyczny charakter zachowany do dzisiaj w centrum historycznym.
Linia 194:
 
=== Okres współczesny ===
XIX w. – budowa kolei przynosi rozwój drobnego przemysłu, jak również przemysłu spożywczego. Miasto staje się znane z upraw szlachetnych odmian winnej latorośli.
 
W czasie II wojny światowej w okolicach miasta a zwłaszcza w masywie Ventoux, odbyły się liczne starcia z niemieckimi wojskami, samo miasto odzyskało wolność bez walk w sierpniu 1944 r.
Linia 200:
=== Tradycje ===
W miesiącach zimowych, przy piątkowym porannym targu odbywa się jarmark trufli – jeden z najważniejszych we Francji.
[[Plik:Marché aux truffes à Carpentras.jpg|mały|Marché aux truffes - targ trufli]]
 
== Ekonomia ==
W mieście i okolicach znajdują się zakłady przetwórstwa spożywczego ; region jest znany z upraw nowalijek, warzyw (szparagi) i owoców (truskawki, czeresnieczereśnie, melony, winna latorośl), czy niewielkich zakładowzakładów przemyslowychprzemysłowych – Ducros (przyprawy) Spagieri (ognie sztuczne) w pobliskim Monteux.
 
Dogodna sytuacja sprzyja rozwojowi turystyki rekreacyjnej: kolarstwo, wycieczki, czy inne sporty.
 
W pobliżu znajduje się rownieżrównież niewielkie lotnisko z ośrodkiem szybownictwa: regularne i silne wiatry tworzą korzystne warunki dla uprawiania tego sportu.
 
== ZnaczaceZnaczące zabytki ==
W historycznym centrum, znajduje się wiele cennych zabytkowzabytków:
* Łuk rzymski z I w.
* Wieża obronna z XV w. z campanilą z tego okresu oraz zegarem z XVI w.
* Porte d’Orange – imponująca brama obronna z XIV w.
* Pałac biskupi (obecnie sądy) z XVII w.
* Synagoga, najstarsza we Francji. Obecna konstrukcja z XVIII w.
* La Charité z krużgankami na dwóch piętrach, według inspiracji włoskiej.
* Katedra Saint Siffrein z XV w. w stylu gotyku prowansalskiego; m.in. ołtarz i witraże z XV w.
* Saint Mors - święte wędzidło; relikwia z okresu cesarza Konstantyna, według przekazów wykonana z gwoździa z krzyża Chrystusa na polecenie matki cesarza, Heleny. Przechowywana w skrabcuskarbcu katedralnym, symbol miasta.
* Biblioteka Inguimbertyńska. Jedna z największych kolekcji starodruków we Francji. Przechowywana obecnie w Hôtel Dieu.
* Hôtel Dieu – budynek szpitala z XVIII w. wraz z zachowaną apteką i barokową kaplicą. ZalożonyZałożony przez biskupa Inguimberta. Obecnie zawiera również Bibliotekę Inguimbertyńską.
* Kolegiata jezuicka z XVII w.
* Kanał Carpentras i wiadukt z XVIII w.
* Pasaż Boyer (połowa XIX w.), nazywany rownieżrównież „przeszkloną ulicą” – całość przykryta szklanym dachem z epoki, 90 m długości.
* Zabytki związane z przemysłem : siewnia ziaren Graineterie Roux de Carpentras, w okolicy młyny do wyciskania oleju z oliwek (czynne w sezonie).
 
== Heraldyka ==