Ulica 3 Maja w Katowicach: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
int., jęz.
linki zewnętrzne
Linia 69:
* '''Zabytkowy budynek narożny (ul. 3 Maja 40, ul. J. Słowackiego 22)'''; wpisany do [[Rejestr zabytków|rejestru zabytków]] (nr rej.: 1303/83 z 7 lipca 1983), wybudowany w 1904 w stylu historycznym<ref name="autonazwa22">{{cytuj stronę| url = http://www.wkz.katowice.pl/documents/rejestr_zabytkow/Gmina_Katowice.doc| tytuł = Rejestr zabytków w Katowicach| data dostępu = 2011-09-01| autor = Śląski Wojewódzki Konserwator Zabytków w Katowicach| język =pl | opublikowany = www.wkz.katowice.pl}}</ref> według projektu Paula Frantziocha<ref>[http://katowice.wyborcza.pl/katowice/1,35019,9729430,Tajemnicza_Biala_Dama.html Tajemnicza Biała Dama] {{lang|pl}} www.katowice.gazeta.pl [dostęp 2011-09-01]</ref>. W latach międzywojennych w kamienicy istniała Centralna Drogeria Alojzego Szmyta<ref name="trzytrzy"/>. Obiekt znajduje się w miejscu [[Stara Synagoga w Katowicach|dawnej żydowskiej bożnicy (pierwszej katowickiej synagogi)]]<ref>{{cytuj stronę|url=http://katowice.wyborcza.pl/katowice/1,35019,9460014,Zydowskie_Katowice_nadal_istnieja.html|tytuł= Żydowskie Katowice nadal istnieją|data dostępu=2011-09-01|język=pl|autor=|opublikowany= www.katowice.gazeta.pl}}</ref>.
* [[Kamienica Pod Butem w Katowicach|'''Kamienica "Pod Butem" (ul. 3 Maja 6 i 8)''']]; wpisana do rejestru zabytków (nr rej.: A/1390/89 z 23 października 1989<ref name="newzabytek">{{zabytek|śląskie|data dostępu=2011-09-01}}</ref>), wzniesiona w latach 1903−1907 według projektu sygnowanego przez Hugo Grünfelda<ref name="autonazwa22"/>, wybudowana w stylu neogotyckim z elementami secesji<ref>{{cytuj pismo|autor=Edward Wieczorek|tytuł=Najstarsza oś miejska|czasopismo=Kronika Katowicka|wydanie=9/2005|strony=6|issn=1733-2303|data=wrzesień 2005}}</ref>. Jako pierwsza powstała kamienica pod numerem ''6'', wzniesiona w 1903. W 1907 dom rozbudowano do rozmiarów dziesiejszych. Kamienice zlokalizowano na planie przypominającym prostokąt (posiadają one boczną oficynę). Niesymetryczną elewację frontową przebudowano w parterze i licowano czerwoną cegłą z tynkowanym detalem architektonicznym. Powyżej istnieją okna zamknięte łukiem odcinkowym, a na osi centralnej − wsparty na kosolach trójboczny wykusz z loggią balkonową. Dekoracje loggi i płycin podokiennych przedstawiają dęby. Kamienica posiada cztery kondygnacje, podpiwniczenie oraz [[poddasze]]. W partii centralnej elewacji umieszczono tarczę herbową z wyobrażeniem buta. Część zachodnia na pierwszej i drugiej kondygnacji jest dwuosiowa z dużymi oknami wystawowymi. Okna wyższych kondygnacji zamknięto łukiem odcinkowym. Na pierwszej osi zaznaczono wykusz dwuosiowy na planie wyciętego koła. Przylegają do niego [[balkon]]y z metalowymi balustradami. Pod oknami istnieją także płyciny z dekoracją geometryczną. Zachowała się oryginalna stolarka okienna i drzwiowa, w sieni − posadzka z płytek ceramicznych, ściany obłożono okładziną ceramiczną z motywami stylizowanych liści. Dwubiegowe schody posiadają balustradą tralkową.
* '''Kamienica mieszkalno-handlowa (ul. 3 Maja 7)'''; wybudowana w 1909 w stylu modernizmu, przebudowana w latach trzydziestych XX wieku w stylu funkcjonalizmu<ref name="mega">{{cytuj stronę| url = http://web.archive.org/web/20160304134848/http://bip.um.katowice.pl/dokumenty/2010/1/5/1262697057.pdf| tytuł = Wartości dziedzictwa kulturowego (załącznik 1.9)| data dostępu = 2011-09-01| autor = Urząd Miasta Katowice| język =pl | opublikowany = www.bip.um.katowice.pl}}</ref>. Od 1909 pod numerem ''7'' funkcjonowało kino "Colosseum"<ref name="wj92"/>. Budynek przy ul. 3 Maja 7 stanowił także siedzibę firmy ''Włókno'' H. Pinkensfelda (sprzedaż towarów tekstylnych), sklepu R. Gajewskiego (sprzedaż importowanych papierosów), filii fabryki sukna ''Ja-Ra'' z Bielska (sprzedaż materiałów jednolitych i wojskowych)<ref name="trzyjeden">{{cytuj książkę |nazwisko =Abramski | imię = Jerzy | autor = Jerzy Abramski |tytuł = Ulice Katowic| wydawca = Graf−Mar| miejsce =Zawiercie | rok =2000 | strony = 31| isbn = 83-913341-0-4}}</ref>.
* '''Dom handlowy braci Barasch<ref>[http://katowice.wyborcza.pl/katowice/56,126076,11984149,dom_handlowy_braci_barasch,,8.html Takich Katowic już nie zobaczycie – część druga]</ref> (ul. 3 Maja 9)'''; wzniesiony na początku XX wieku w stylu modernizmu/neoklasycyzmu, następnie przebudowany<ref name="mega"/>. Dom handlowy był własnością braci Arthura i Georga Barasch, którzy byli właścicielami całej sieci sklepów i domów handlowych w Niemczech, m.in. w [[Bytom]]iu, [[Gliwice|Gliwicach]], [[Katowice|Katowicach]], [[Kaliningrad|Królewcu]], [[Magdeburg]]u, [[Nysa|Nysie]] i we [[Wrocław]]iu. Siedziba firmy braci Barasch mieściła się we Wrocławiu. W dwudziestoleciu międzywojennym była to siedziba [[Bank Śląski - Banque de Silésie SA|Banku Śląskiego – Banque de Silésie SA]].
* '''Kamienica mieszkalno-handlowa (ul. 3 Maja 10)'''; wybudowana w 1899 według projektu A. Zimmermanna w stylu eklektycznym z elementami [[modernizm (architektura)|modernizmu]], na miejscu trójkondygnacyjnego, neorenesansowego domu. Wzniesiono ją na planie litery "L", z oficyną boczną. Posiada pięć kondygnacji, podpiwniczenie, poddasze, dach dwuspadowy, bryłę rozbita dwoma [[wykusz]]ami na pierwszej i ostatniej osi. Pierwszą kondygnację w dużym stopniu przebudowano. Na pozostałych kondygnacjach istnieje [[fasada]] sześcioosiowa, ukształtowana symetrycznie. Druga kondygnacja jest tynkowana, boniowana, prostokątne i łukowe okna umieszczono na osiach pod wykuszami. Wszystkie ujęto w tynkowane opaski zdobione [[diament]]owymi boniami. W pozostałej części zachowała się fasada licowana białą glazurowaną cegłą, detal architektoniczny i wykusze − tynkowane. Prostokątne okna na kondygnacjach trzeciej i czwartej ujęto w tynkowane opaski i zwieńczono dekoracją sztukatorską. Czwartą kondygnację zamyka [[gzyms]] wypełniony dekoracjami sztukatorskimi. Okna ostatniej kondygnacji są łukowe, z klińcem. Zachowały się także dwubiegowe schody z drewnianą, tralkową balustradą, a na podestach − posadzka lastrykowa. Do 1939 w budynku funkcjonowała firma ''Textil'', oferująca firany oraz dywany podłogowe, i sklep spółki ''Pagel'', wyrabiającej porcelanowe serwisy<ref name="trzyjeden"/>.