Operacja praska: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
EmptyBot (dyskusja | edycje)
m →‎Ogólne działania: poprawa linku z przekierowania na właściwy artykuł
Linia 40:
Kapitulacja Berlina i perspektywa szybkiego zakończenia wojny spowodowały, że w wielu czeskich miastach zaczęto atakować niemieckie garnizony. Największe tego typu powstanie wybuchło w Pradze 5 maja. Początkowo powstańcy wyzwolili część miasta, ale Niemcy szybko przeszli do kontrataku. Spowodowało to przyspieszenie rozpoczęcia ofensywy i 1. Front Ukraiński ruszył już 6 maja<ref name=autonazwa2>''Encyklopedia II wojny światowej nr 48...'', s. 860.</ref>. Na decyzję tą wpłynął też fakt, iż 4 maja Amerykanie zaproponowali Rosjanom wyzwolenie Czech do [[Wełtawa|Wełtawy]] i [[Łaba|Łaby]]. [[Józef Stalin|Stalin]] odrzucił tą propozycję i z uwagi na szybkie postępy wojsk amerykańskich w Czechach rozkazał przyspieszyć ofensywę w kierunku Pragi<ref name=autonazwa3>P. Barański, Z. Wawer, ''Wojsko Polskie – II wojna światowa nr 70'', s. 8.</ref>. Ranem 6 maja podczas rozpoznania bojem stwierdzono, że na wielu odcinkach przeciwnik opuścił pozycje i cofa się na zachód. W takiej sytuacji podjęto decyzję o przyspieszeniu działań i po południu rozpoczęto przygotowanie artyleryjskie. Następnie ruszyły [[3 Gwardyjska Armia|3. Gwardyjska Armia]] i [[13 Armia (ZSRR)|13. Armia]], [[3 Gwardyjska Armia Pancerna|3.]] i [[4 Gwardyjska Armia Pancerna|4. Gwardyjska Armia Pancerna]] oraz [[4 Gwardyjski Korpus Pancerny|4.]] i [[25 Gwardyjski Korpus Pancerny|25. Gwardyjski Korpus Pancerny]], a wieczorem dołączyła do nich [[5 Gwardyjska Armia|5. Gwardyjska Armia]]. Tego samego dnia [[Oblężenie Wrocławia (1945)|poddał się garnizon Wrocławia]]. Do wieczora następnego dnia 4. Gwardyjska Armia Pancerna i 13. Armia posunęły się o 45 km, a 3. Gwardyjska Armia wyzwoliła [[Miśnia|Miśnię]]. Jednocześnie 3. Gwardyjska Armia Pancerna i 5. Gwardyjska Armia zaczęły szturm Drezna<ref name=autonazwa2 />.
 
Sytuacja powstańców w Pradze 7 maja stała się krytyczna. Niemcy ponownie opanowali centrum miasta i zaczęli represje wobec mieszkańców. Zmusiło to wojska 1. Frontu Ukraińskiego do rozpoczęcia działań przed osiągnięciem pełnej gotowości. Jednocześnie z terytorium [[Królestwo Węgier (1920-19461920–1946)|Węgier]] ruszyła 7. Gwardyjska Armia, która przerwała front na szerokości 25 km i głębokości 12 km. W powstały wyłom skierowano [[6 Gwardyjska Armia Pancerna|6. Gwardyjską Armię Pancerną]] 2. Frontu Ukraińskiego. Na północ od Wiednia ruszyły także 9. Gwardyjska Armia i 46. Armia. Do wieczora czołgi przebyły 50 km, wyzwalając [[Jaroměřice nad Rokytnou]] i [[Igława (miasto)|Igławę]]. Do Pragi było jeszcze daleko, ale sytuację powstańców uratowali inni Rosjanie. Mianowicie na ich stronę przeszły oddziały [[Rosyjska Armia Wyzwoleńcza|Rosyjskiej Armii Wyzwoleńczej]], co zdecydowanie zmieniło stosunek sił. Była to formacja utworzona z jeńców i dowodzona przez gen. [[Andriej Własow|Andrieja Własowa]]. Na pomoc powstańcom chciał też ruszyć gen. [[George Patton]], którego oddziały znajdowały się znacznie bliżej, ale Rosjanie kategorycznie odmówili<ref name=autonazwa2 />.
 
Wieczorem 8 maja prawe skrzydło 1. Frontu Ukraińskiego weszło na terytorium Czech na głębokość 40 km. Czołowe oddziały pancerne miały do Pragi jeszcze 70-80 km. Tego samego dnia zostało zajęte Drezno. Wieczorem oddziały niemieckie walczące w Pradze zawarły rozejm z powstańcami i zaczęły się wycofywać w kierunku wojsk amerykańskich z zamiarem złożenia broni po drugiej stronie linii demarkacyjnej. W nocy do miasta weszły pierwsze oddziały pancerne Armii Czerwonej. Dojście – z wielu kierunków – do Pragi oddziałów radzieckich uniemożliwiło zorganizowane odejście na zachód głównych sił Grupy Armii "Środek" znajdujących się na wschód od stolicy [[Czechosłowacja|Czechosłowacji]]. Większość otoczonych oddziałów poddała się 10 i 11 maja. Do niewoli trafiło ok. 860 tys. ludzi. Zdobyto 9500 dział i moździerzy, 1800 czołgów i dział samobieżnych oraz 1100 samolotów. Jednocześnie do 11 maja oddziały posuwające się na zachód doszły do linii [[Chemnitz]] – [[Karlowe Wary]] – rejon Pilzna, nawiązując bezpośredni kontakt z [[United States Army]]<ref name=autonazwa2 />.