Malmö: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Wargo32.exe (dyskusja | edycje)
m Aktualizacja linków zewnętrznych
drobne merytoryczne, źródła/przypisy
Linia 15:
|data założenia =
|prawa miejskie = 1353
|powierzchnia = 7677,8106
|wysokość =
|rok = 20102015
|liczba ludności = 280301 415706
|gęstość zaludnienia = 36513915
|numer kierunkowy = (+46) 40
|kod pocztowy = 21x xx
Linia 34:
|www = http://www.malmo.se
}}
'''Malmö''' (wym. IPA [ˈmalːˈmøː]) [[miasto (Szwecja)|miasto]] (''[[tätort]]'')<ref group=uwaga>Według definicji Statistiska centralbyrån (SCB).</ref> w południowej [[Szwecja|Szwecji]] i port morski położony nad cieśniną [[Sund|Öresund]] w południowo-zachodniej części prowincji historycznej ([[Historyczne krainy Szwecji|''landskap'']]) [[Skania]]. Siedziba władz (''residensstad'') regionu administracyjnego ([[Podział administracyjny Szwecji|''län'']]) [[Skania (region)|Skania]], powstałego w 1997 roku po połączeniu dotychczasowych regionów [[Malmöhus]] i [[Kristianstad (region)|Kristianstad]]. Ośrodek administracyjny (''centralort'') gminy Malmö (''Malmö kommun'' lub ''Malmö stad'')<ref group=uwaga>W wyniku reformy administracyjej w 1971 roku wprowadzono w Szwecji jednolity typ gmin. Malmö jest jedną z gmin, które od lat 80. XX wieku używają jednak określenia „miasto” (''stad'').</ref>. Do obszaru tätortu Malmö zalicza się także [[Arlöv]], siedzibę władz (''centralort'') sąsiedniej [[gmina Burlöv|gminy Burlöv]].
 
Malmö jest drugim po stolicy [[Dania|Danii]], [[Kopenhaga|Kopenhadze]], ośrodkiem transgranicznego [[region Øresund|regionu Öresund/Øresund]] ([[język szwedzki|szw.]] ''Öresundsregionen'', [[język duński|duń.]] ''Øresundsregionen''). Oba miasta są ze sobą połączone przebiegającym nad cieśniną Öresund [[most nad Sundem|mostem]] (''Öresundsbron'', ''Øresundsbroen'').
 
Malmö jest trzecim pod względem zaludnienia, po [[Sztokholm]]ie i [[Göteborg]]u, [[miasto (Szwecja)|miastem]] Szwecji oraz głównym ośrodkiem [[obszar metropolitalny|obszaru metropolitalnego]] ''Stor-MalmöStormalmö'' ([[język polski|pol.]] „Wielkie Malmö”), liczącego 680703 346920 mieszkańców (3130 marcawrześnia 20142016)<ref name="autonazwa1">{{cytuj stronę|url=http://www.scb.se/sv_/Hittahitta-statistik/Statistikstatistik-efter-amne/Befolkningbefolkning/Befolkningensbefolkningens-sammansattning/Befolkningsstatistikbefolkningsstatistik/25788pong/25795tabell-och-diagram/Kvartalskvartals--och-halvarsstatistik---Kommunkommun-lan-och-riket/373921kvartal-3-2016/|tytuł=Folkmängd i riket, län och kommuner 3130 marsseptember 20142016 och befolkningsförändringar 1 januarijuli3130 mars 2014september|autor=Statistiska centralbyrån|język=sv|data dostępu=20162017-01-1228}}</ref>. W skład ''Stor-MalmöStormalmö'', poza gminą Malmö, wchodzi od 2005 roku, według definicji ''Statistiska centralbyrån'', jeszcze 11 gmin: Burlöv, [[gmina Eslöv|Eslöv]], [[gmina Höör|Höör]], [[gmina Kävlinge|Kävlinge]], [[gmina Lomma|Lomma]], [[gmina Lund (Szwecja)|Lund]], [[gmina Skurup|Skurup]], [[gmina Staffanstorp|Staffanstorp]], [[gmina Svedala|Svedala]], [[gmina Trelleborg|Trelleborg]] i [[gmina Vellinge|Vellinge]]<ref>{{cytuj stronę|url=http://www.scb.se/Grupp/Hitta_statistik/Regional%20statistik/Indelningar/_Dokument/Storstadsomr.pdf|tytuł=Storstadsområden med ingående kommuner i alfabetisk ordning|autor=Statistiska centralbyrån|język=sv|data dostępu=2016-01-12}}</ref>.
 
W ostatnich dziesięcioleciach Malmö przekształciło się z miasta przemysłowego, z dominującym przemysłem stoczniowym, w [[społeczeństwo postindustrialne|metropolię postindustrialną]]. Jest ważnym ośrodkiem usługowym, naukowym, edukacyjnym i turystycznym. Malmö stanowi centrum gospodarcze i kulturalne południowej Szwecji, jeden z kluczowych węzłów komunikacyjnych tego kraju<ref>{{cytuj stronę|url=http://malmo.com/sv/ommalmo|tytuł=Om Malmö|autor=|opublikowany=Malmo.com|język=sv|data dostępu=2016-01-12}}</ref>.
 
W 20102015 roku część ''tätortu'' Malmö leżąca w granicach administracyjnych gminy Malmö liczyła 270291 131040 mieszkańców<ref>{{cytuj stronę|url=http://www.sverigeisiffror.scb.se/hitta-statistik/statistik-efter-amne/miljo/markanvandning/tatorter-arealer-befolkning/|tytuł=Tätorter 2015 som delas av kommungräns|autor=Statistiska centralbyrån|język=sv|data dostępu=2017-01-28}}</ref>. Cały ''tätort'' Malmö (wraz z Arlöv) liczył 280301 415706 mieszkańców<ref>{{cytuj stronę|url=http://www.sverigeisiffror.scb.se/en/findinghitta-statisticsstatistik/statisticsstatistik-byefter-subject-areaamne/environmentmiljo/land-usemarkanvandning/localitiestatorter-areasarealer-populationbefolkning/|tytuł=BefolkningTätorter och2015; arealerbefolkning, landareal, andel som överlappas av fritidshusområden|autor=Statistiska centralbyrån|język=sv|data dostępu=20162017-0501-2328}}</ref>. 3130 marcawrześnia 20142016 roku gmina Malmö (''Malmö stad'') liczyła 314326 307645 mieszkańców<ref name="autonazwa1" />.
 
== Definicja ==
Pojęcie Malmö oznaczać może ''tätort'' Malmö lub „Miasto Malmö” (szw. ''Malmö stad''). Artykuł ten dotyczy w głównej mierze zdefiniowanego przez ''Statistiska centralbyrån'' tätortu Malmö, którego mniejszą część stanowi także Arlöv w gminie Burlöv. Pojęcie „Miasto Malmö” odnosi się obecnie do całej [[gmina (Szwecja)|gminy]] Malmö (''Malmö kommun'') w jej granicach administracyjnych oraz zarządzanej przez jej władze. Arlöv stanowi w tym przypadku siedzibę władz (''centralort'') sąsiedniej gminy Burlöv. W granicach gminy Malmö położonych poza Malmö jest (stan na 2010rok 2015) osiempięć innych tätortów, m.in. [[Oxie]], [[Bunkeflostrand]] i [[BunkeflostrandTygelsjö]]. „Miasto Malmö” jest centralnym ośrodkiem obszaru metropolitalnego (''storstadsområde'') „Wielkie Malmö” (''Stor-MalmöStormalmö'').
 
== Geografia ==