Asyryjski Kościół Wschodu: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
drobne merytoryczne
JCRZ (dyskusja | edycje)
m {{Kontrola autorytatywna}}, WP:SK
Linia 65:
'''Święty Apostolski Katolicki Asyryjski Kościół Wschodu''' ([[język syryjski|klasyczny syr.]] ܥܕܬܐ ܩܕܝܫܬܐ ܘܫܠܝܚܝܬܐ ܩܬܘܠܝܩܝ ܕܡܕܢܚܐ ܕܐܬܘܪܝܐ, ''ʻIttā Qaddishtā w-Shlikhāitā Qattoliqi d-Madnĕkhā d-Āturāyē'') – jeden z [[kościoły wschodnie|Kościołów wschodnich]] wywodzących swoje korzenie od [[Lista patriarchów Kościoła Wschodu|patriarchatu Seleucji-Ktezyfonu]] – [[Kościół Wschodu|Kościoła Wschodu]], a działający pierwotnie [[Azja Środkowa|Azji Środkowej]] oraz na [[Bliski Wschód|Bliskim Wschodzie]]. Teologicznie łączony z doktryną [[nestorianizm]]u, jednak faktycznie opierający się na naukach [[Teodor z Mopsuestii|Teodora z Mopsuestii]] oraz [[Babaj Wielki|Babaja Wielkiego]]. Nazwy "Kościół nestoriański" i "nestorianie", podobnie, jak w przypadku [[Syryjski Kościół Ortodoksyjny|Kościoła jakobickiego]] i [[jakobici (religia)|jakobitów]], zostały nadane przez przeciwników tego Kościoła i nie są używane przez samych jego wiernych. W przeciwieństwie do [[Cerkiew prawosławna|Cerkwi prawosławnej]] oraz [[Kościoły orientalne|Kościołów orientalnych]] nie jest w komunii z żadnym innym chrześcijańskim związkiem wyznaniowym.
 
Obecnie na jego czele stoi [[Lista patriarchów Kościoła Wschodu|katolikos-patriarcha]] [[Gewargis III Sliwa]], który przeniósł rezydencję patriarszą z [[Chicago]] do [[Irbil|Irbilu]]u. Jego kler działa na terenach Ameryki Północnej, Bliskiego Wschodu, Indii, Oceanii i Europy. Funkcjonuje wedle [[Ryt chaldejski|rytu chaldejskiego]], zaś językiem liturgicznym jest [[Język syryjski|syryjski]].
 
Przez wiele stuleci Kościół Wschodu był w Europie niemal zupełnie nieznany. Przez kilka stuleci tworzył on świat chrześcijański nieustępujący rozległością terytorium, liczebnością wiernych ani zapałem misyjnym chrześcijaństwu z basenu Morza Śródziemnego. Tymczasem do Europy, w każdym razie do Europy Zachodniej, docierały co najwyżej niejasne pogłoski o istnieniu w Azji chrześcijańskiego imperium, z których narodziła się legenda [[Ksiądz Jan|Księdza Jana]]. Kościół azjatycki został "odkryty" dopiero na początku II tysiąclecia, za przyczyną [[Mongołowie|Mongołów]], a dalsze wiadomości przyniosły dopiero podróże [[Jan di Piano Carpini|Jana di Piano Carpiniego]], [[Wilhelm z Rubruk|Wilhelma z Rubruk]] i [[Marco Polo]].
Linia 109:
Szukając porozumienia z siostrzanym [[kościół chaldejski|Kościołem chaldejskim]] patriarcha przeprowadził reformę, polegającą głównie na przyjęciu [[kalendarz gregoriański|kalendarza gregoriańskiego]]. Ta reforma wraz z zastrzeżeniami do osoby patriarchy doprowadziła do powstania wewnątrzkościelnej opozycji, której przewodził [[metropolita]] Indii [[Tomasz II (patriarcha nestoriański)|Tomasz Darmo]]. W [[1968]] opozycja wywołała [[schizma|schizmę]] pod hasłem zachowania tradycji. Schizmatycy utworzyli nową organizację kościelną – [[Starożytny Kościół Wschodu]]. Kościół ten został poparty przez rząd [[Irak]]u, który przekazał mu wszystkie kościoły nestoriańskie w tym kraju. Dopiero w [[1970]] rząd iracki zwrócił kościoły prawowitemu Kościołowi nestoriańskiemu i zezwolił patriarsze Szymonowi XXIII na powrót do [[Irak]]u. Kościół schizmatycki istnieje do dziś, ma kilka tysięcy wiernych w [[Syria|Syrii]], [[Irak]]u i [[Liban]]ie oraz własną hierarchię duchowną na czele z patriarchą, rezydującym w [[Bagdad]]zie. Za następcą Mar Szymona XXIII – patriarchą Mar [[Dinkha IV Khanania|Khanania Dinkhą IV]] opowiada się dwunastu biskupów, za patriarchą [[Tadeusz II|Tadeuszem II]] – siedmiu. Kontakty między episkopatami obu patriarchów pozwalają mieć nadzieję na rychłe zakończenie rozłamu. W [[1995]] doszło do zjednoczenia [[Indie|indyjskich]] gałęzi obu Kościołów – pozostał tylko jeden z metropolitów mianowanych przez konkurencyjnych patriarchów.
 
Druga połowa XX wieku zaznaczyła się odrodzeniem Kościoła nestoriańskiego, który w [[1976]] przyjął nazwę "Kościoła asyryjskiego", stając się Kościołem narodowym. Jednocześnie nastąpiło odrodzenie narodowe jego wiernych, którzy uważają się za potomków starożytnych [[Asyria|Asyryjczyków]]. Kościół asyryjski liczy obecnie 150 do 600 tysięcy wiernych (szacunki są bardzo rozbieżne), którzy mieszkają głównie w [[diaspora (naród)|diasporze]]. Po śmierci patriarchy Szymona XXIII w [[1975]] zarzucono dziedziczenie godności patriarchy. Siedzibą patriarchy było [[Morton Grove]] w [[Illinois]], jednak nowy patriarcha [[Gewargis III Sliwa]] przeniósł rezydencję patriarszą z powrotem na Bliski Wschód, do [[Irbil|Irbilu]]u.
 
11 listopada [[1994]] patriarcha [[Dinkha IV Khanania]] i [[Jan Paweł II]] podpisali wspólną deklarację [[chrystologia|chrystologiczną]], ocenioną jako pierwszy krok do [[interkomunia|interkomunii]]. Na razie jednak do [[rekoncyliacja|rekoncyliacji]] nie doszło – wspólne deklaracje patriarchów nestoriańskiego i chaldejskiego dopuszczają tylko, w razie konieczności, przyjęcie [[Eucharystia (sakrament)|komunii]] przez asyryjczyka w kościele chaldejskim i przez chaldejczyka w kościele asyryjskim. Możliwość tę dopuściła również Stolica Apostolska w oświadczeniu Papieskiej Rady Popierania Jedności Chrześcijan z 25 października 2001.
 
== Teologia ==
 
=== Sakramenty ===
W Kościele Asyryjskim podobnie jak w katolickim czy prawosławnym jest 7 sakramentów, niektóre jednak są charakterystyczne tylko dla tego kościoła<ref>http://assyrianchurch.org.au/about-us/the-sacraments/holy-leaven-melka/</ref>:
Linia 146 ⟶ 145:
* [http://www.cired.org/ace.html Oficjalna strona kościoła nestoriańskiego] {{lang|en}}
* [http://pixartmedia.home.pl/szlomo/index.php?option=com_content&task=view&id=21&Itemid=95 Klub Miłośników Kultury Asyryjskiej - Asyryjski Kościół Wschodu] {{lang|pl}}
 
{{Kontrola autorytatywna}}
 
[[Kategoria:Kościoły asyryjskie]]