Prehistoria ziem polskich: Różnice pomiędzy wersjami

Mniej więcej w IV wieku p.n.e. nastąpił stopniowy upadek kultury łużyckiej. Na terytoriach przybałtyckich i w dorzeczach [[Warta|Warty]] i [[Wisła|Wisły]] zastąpiła ją kultura pomorska, a na obszarach obecnego [[Śląsk]]a i Małopolski [[kultura lateńska]], zapoczątkowana przez [[Celtowie|Celtów]], przybyłych w IV w p.n.e. z zachodniej Europy.

 

 

Na ziemiach polskich Celtowie pojawili się na początku IV p.n.e. Ślady ich obecności odnaleziono na Dolnym Śląsku – jednak dotychczas przebadano tylko na niewielką skalę osiedla w [[Radłowice|Radłowicach]] koło [[Oława|Oławy]] i w [[Kurzątkowice|Kurzątkowicach]]. Ze sztuką celtycką łączy się kamienne figury odkryte w okolicy góry [[Ślęża|Ślęży]]. Na Górnym Śląsku odkryto m.in. dużą liczbę grobów lateńskich na wielkim cmentarzysku kultury łużyckiej w [[Kietrz]]u. W zachodniej Małopolsce osadnictwo celtyckie zawierało też w sobie kilka elementów typowych dla kultury przeworskiej – stąd powstało określenie "celto-przeworska grupa kulturowa" obecnie zwana "[[Grupa tyniecka|grupą tyniecką]]". W tej ostatniej wyróżnia się trzy fazy rozwoju: w pierwszej występowała wyłącznie ceramika typowa dla kultury lateńskiej, w drugiej pojawiają się ręcznie lepione naczynia o formach i technologii charakterystycznych dla wczesnej ceramiki kultury przeworskiej, obok której występuje celtycka ceramika robiona na kole; w trzeciej pojawiła się wysokogatunkowa, cienkościenna ceramika robiona na kole i malowana. Odkryty w [[Gorzów (województwo małopolskie)|Gorzowie]] koło [[Oświęcim]]ia skarb dowodzi na kontakty z [[Bojowie|Bojami]], którzy zasiedlali wówczas ziemie czeskie. W [[Kryspinów|Kryspinowie]] pod Krakowem odkryto złotą monetę o miseczkowatym kształcie ([[Stater (jednostka)|stater]] muszlowy) – te i kilka innych znalezisk świadczą o istnieniu lokalnego mennictwa w obrębie grupy tynieckiej.