Okrzyn jeleni: Różnice pomiędzy wersjami

|obrazek=

|systematyka_ref= <ref name=apweb>{{cytuj stronę |url=http://www.mobot.org/MOBOT/research/APweb/ | tytuł=Angiosperm Phylogeny Website | data dostępu=2010-05-01 | autor = P.F. Stevens | rok=2001– | język=en}}</ref>

|synonim=

|commons=

'''Okrzyn jeleni'''<ref name="checklist2002">{{VascularPlantsPoland|2002}}</ref> (''Laserpitium archangelica'' Wulfen) – [[gatunek (biologia)|gatunek]] rośliny z rodziny [[selerowate|selerowatych]], osiągający nawet ponad 2 m wysokości.

Występuje w górach środkowej i południowo-zachodniej Europy. W Polsce występujestwierdzono jego występowanie tylko w Karpatach i to tylko w dwóch tylko miejscach: w 2000 r. znaleziono go na [[Babia Góra|Babiej Górze]], iw 2004 r w [[Beskid Śląski|Beskidzie Śląskim]] na [[Malinowska Skała|Malinowskiej Skale]]<ref name=K>{{Cytuj książkę |imię=Zbigniew |nazwisko=Mirek |imię2=Halina |nazwisko2=Piękoś-Mirkowa |tytuł=Czerwona księga Karpat Polskich |wydawca=Instytut Botaniki PAN |miejsce=Kraków |data=2008 |isbn =978-83-89648-71-6}}</ref>.

W masywie Babiej Góry okrzyn jeleni występuje na północnych stokach góry, głównie w [[ziołorośla]]ch paprociowych w piętrze [[Regiel górny|regla górnego]]. Rośnie z reguły w trudno dostępnych miejscach w strefie górnej granicy lasu, w większości pomiędzy 1350 a 1400 m n.p.m.<ref> {{Cytuj książkę |imię=Florian |nazwisko=Celiński |imię2=Teofil | nazwisko2=Wojterski |tytuł=Szata roślinna Babiej Góry, w: "Park narodowy na Babiej Górze. Przyroda i człowiek" |wydawca=Państwowe Wydawnictwo Naukowe |miejsce=Warszawa-Kraków |data=1983 |isbn =83-01-04137-4}}</ref> Największe skupiska znajdują się pod [[Sokolica (Beskid Żywiecki)|Sokolicą]], w dolinie [[Marków Potok|Markowego Potoku]] (gdzie schodzi on aż poniżej [[Górny Płaj|Górnego Płaju]], tj. do ok. 1050 m n.p.m.)<ref> {{Cytuj książkę |imię=Teofil |nazwisko=Wojterski |tytuł=Babia Góra |wydawca=Wiedza Powszechna |miejsce=Warszawa |data=1978 |isbn =}}</ref>. Rośnie też pod [[Kępa (Beskid Żywiecki)|Kępą]], poniżej [[Izdebczyska|Izdebczysk]] i na [[Borsucze Skały|Borsuczych Skałach]]. Stanowisko w dolinie [[Cylowy Potok|Cylowego Potoku]] nie zostało potwierdzone<ref name=K/>.

; [[Łodyga]]: Gruba, bruzdowana, sięgająca blisko 2 m wysokości, silnie srebrzystokosmato owłosiona. PusteMa puste [[międzywęźle|międzywęźla]] i wyraźne [[pęd (botanika)|węzły]]<ref name=K/>.

; [[Liść|Liście]]: Dwu- lub trzykrotnie pierzaste, z rozdętymi [[pochwa liściowa|pochwami]]. Na dolnej stronie szorstko owłosione. Poszczególne listki jajowate, z klinowatą nasadą i nierówno ząbkowaneząbkowanymi brzegami. Końcowe listki 3-klapowe<ref name=szafer>{{Cytuj książkę|imię=Władysław |nazwisko=Szafer |imię2=Stanisław |nazwisko2=Kulczyński |tytuł=Rośliny polskie|miejsce=Warszawa |rok=1953 |wydawca= PWN}}</ref>.

; [[Kwiat]]y: Drobne, białawozielonebiałe lub różowawe, zebrane w [[baldach złożony]] złożony z 10-20 (rzadko więcej) szorstko owłosionych promieni<ref name=K/>.

; Rozwój: [[Bylina (botanika)|Bylina]], [[hemikryptofit]]. Po wykiełkowaniu przez kilka lat nad ziemią widoczne są tylko okazałe liście, zebrane w przyziemną [[różyczka liściowa|rozetę]]. DopieroPo powydaniu 5-10owoców roślina obumiera. Rozmnaża się tylko przez nasiona. W czasie badań przeprowadzonych w latach (1983-1995 w zależnościogrodzie odw stanowiska)[[Zawoja|Zawoi]] okrzynpod wypuszczaBabią wysokieGórą pędystwierdzono, wże porzekiełkuje kwitnięcia48-58% nasion. Wykiełkowane siewki najwcześniej zakwitnęły po 4 latach (1-9% zwyklesiewek), najliczniej w końcu lipcapiątym (4-31%) zakończonei okazałymiszóstym [[baldach]]amiroku (9-42%). KażdyOstatnie zwykiełkowały nichdopiero możew zawierać10 nawetroku kilkażycia. tysięcyJeden kwiatów,osobnik awytwarza później4-15 brunatnychtysięcy owockównasion. PoSą wydaniuciężkie owocówi roślinarozsiewają obumierasię samorzutnie w niewielkiej odległości od macierzystej rośliny ([[barochoria]])<ref name=K/>.

Okrzyn jeleni został uznany za symbol [[Babiogórski Park Narodowy|Babiogórskiego Parku Narodowego]]. Uprawiany jest w Ogrodzie Roślin Babiogórskich w [[Ośrodek Edukacyjny Babiogórskiego Parku Narodowego|Ośrodku Edukacyjnym Babiogórskiego Parku Narodowego]] w [[Markowa (Zawoja)|Zawoi Markowej]]<ref>{{Cytuj książkę |imię=Danuta |nazwisko=Ptaszycka-Jackowska (red.) |tytuł=Światy Babiej Góry |wydawca=Babiogórski Park Narodowy i Wydawnictwo "Grafikon" |miejsce=Zawoja |data=2001 |isbn =83-88744-02-X }}</ref>.