Australia Południowa: Różnice pomiędzy wersjami

|zarządzający = [[MikeJay RannWeatherill]]

[[Plik:SouthAustraliaRoads.png|thumb|right|290px|Miasta, osady i drogi na terenie Australii Południowej]]

Pierwszym [[Europa|Europejczykiem]] który zobaczył i opisał brzegi Australii Południowej był Francois Thijssen, kapitan [[Holandia|holenderskiego]] [[statek|statku]] ''Gulden Zeepaert'' w 1627 roku, Thijssen nazwał ten rejon "Ziemia Pietera Nuytsa" od nazwiska jednego z pasażerów na statku. Całe wybrzeże Południowej Australii zostało zbadane niezależnie od siebie przez dwóch odkrywców i podróżników -– Anglika [[Matthew Flinders]]a i [[Francja|Francuza]] [[Nicolas Baudin|Nicholasa Baudina]] w 1802.

Południowa Australia została zaplanowana jako wolna kolonia (a nie kolonia karna dla zesłańców), w 1835 "[[South Australia Company"]] zaczęła sprzedawać ziemię dlachętnym chętnych osadnikówosadnikom, sama kolonia została oficjalnie proklamowana w ceremonii pod tzw. [[The Old Gum Tree]] 28 grudnia 1836. Kolonizacja Australii Południowej była głównie dziełem [[Edward Gibbon Wakefield|Edwarda Gibbona Wakefielda]] który opracował własną "teorię kolonizacji" i [[George Fife Angas|George'a Fife'a Angasa]], który był głównym udziałowcem i posiadał największe obszary ziemi z nowej kolonii.

Obszar Australii Południowej to głównie suche, nieuprawne niziny z kilkoma niewysokimi pasmami górskimi, najważniejszym, z których jest Mt. Lofty Ranges, rozciągający się na przestrzeni 800 km od przylądka Jervis do północnego końca [[Torrens (jezioro)|jeziora Torrens]]. Zachodnia część stanu to prawie niezamieszkana [[Nullarbor|nizina Nullarbor]]. Australia Południowa graniczy z każdym australijskim stanem i terytorium położonym na stałym lądzie z wyjątkiem [[Australijskie Terytorium Stołeczne|Australijskiego Terytorium Stołecznego]] oraz [[Terytorium Jervis Bay]]. [[Terytorium Północne]] było pierwotnie częścią Australii Południowej, zostało wyodrębnione jako osobna jednostka administracyjna w [[1911]]. Południową granicę stanu stanowi wybrzeże Oceanu Południowego. Przeciętna temperatura w [[styczeń|styczniu]] wynosi +29[[Skala Celsjusza|°C]], a w [[lipiec|lipcu]] +15 °C. W najgorętszych miesiącach, styczniu i lutym, temperatura może sięgać aż do +48 °C.

Prawie 4/5 wszystkich mieszkańców stanu skupia stołeczna [[Adelaide (Australia)|Adelaide]] i kilkanaście niewielkich miasteczkach<ref>[http://archive.is/20130428145327/http://www.world-gazetteer.com/wg.phpwgphp?x=1308452560&men=gcis&lng=en&des=wg&geo=-24&srt=dpnn&col=adhoq&msz=1500 World Gazetteer -– Miasta Australii]</ref>.

* Adelajda -– 1 064,6 tys. mieszkańców

* [[Mount Gambier]] -– 24,05 tys.

* Gawler -– 22,63 tys.

* [[Whyalla]] -– 20,61 tys.

* [[Murray Bridge]] -– 14,68 tys.

* Mount Barker -– 13,68 tys.

* Crafers-Bridgewater -– 13,48 tys.

* [[Port Lincoln]] -– 13,37 tys.

* [[Port Augusta]] -– 13,12 tys.

* [[Port Pirie]] -– 13,04 tys.

* [[Victor Harbor]] -– 11,68 tys.

* Aldinga Beach -– 7,74 tys.

* [[Goolwa]] -– 7,33 tys.

Australia Południowa jest [[monarchia konstytucyjna|monarchią konstytucyjną]], głową stanu jest królowa Australii, a jej reprezentantem jest gubernator stanu. Ma dwuizbowy parlament składający się z "''House of Assembly"'' (niższa izba) i "''South Australia Legislative Council"'' (wyższa izba). Obecnym ([[2004]]2017) premierem stanu jest Mike[[Jay RannWeatherill]], członek [[Australijska Partia Pracy|Australijskiej Partii Pracy]] (partia laburzystowska).

Na początku istnienia stanu, gubernatorem był kapitan [[John Hindmarsh]], który miał niemal całkowitą władzę na podległych mu ziemiach (na podstawie "''Letters Patent"'' otrzymanego od rządyrządu Wielkiej Brytanii, na podstawie którego założono nową kolonię). Był podległy jedynie brytyjskiemu urzędowi ds. kolonii i w początkowej fazie istnienia stanu, był to twór całkowicie niedemokratyczny. W [[1843]] stworzono urząd "''Legislative Council"'', który był tylko ciałem doradczym gubernatora, składał się on z trzech osób reprezentujących Anglię i czterech kolonistów nominowanych przez gubernatora, sam gubernator nadal miał w swoich rękach całkowitą władzę wykonawczą i ustawodawczą.

W [[1851]] r. parlament angielski wprowadził w życie ustawę pod nazwą "''Australian Colonies Government Act"'', która pozwoliła na stworzenie w stanach Australii parlamentów, do których mogli być wybierani przedstawiciele kolonistów oraz dała możliwość stworzenia osobnych konstytucji dla poszczególnych kolonii. W tym samym roku odbyły się pierwsze wybory do "''Legislative Council"'', głosować w nich mogli tylko zamożni mężczyźni, którzy wybrali 16 przedstawicieli, następnych ośmiu zostało nominowanych przez gubernatora stanu.

Głównym zadaniem pierwszego "parlamentu" było napisanie [[konstytucja|konstytucji]] dla Australii Południowej. Nowo powstałe ciało legislacyjne stworzyło projekt najbardziej demokratycznej konstytucji do tamtej pory w ramach imperium brytyjskiego. Założono w niej równość wszystkich wobec prawa – włącznie z biernymi i aktywnymi prawami wyborczymi dla kobiet. Australia Południowa została pierwszym stanem w Australii, który umożliwił głosowanie kobietom w wyborach parlamentarnych. Inne główne założenia konstytucji to dwuizbowy parlament. Po raz pierwszy w jakiejkolwiek kolonii brytyjskiej, władze wykonawcze i ustawodawcze były wybierane całkowicie przez kolonistów na wzór [[Pałac Westminsterski|westminsterski]] – rząd stanowiła partia, która miała większość w niższej izbie. Australia Południowa przystąpiła do Związku Australijskiego [[1 stycznia]] [[1901]] roku.