Konsensus: Różnice pomiędzy wersjami

W odróżnieniu od [[kompromis]]u, konsensus zakłada raczej współpracę niż uzgadnianie stanowiska w toku ścierania się przeciwstawnych poglądów. Osiąganie konsensusu polega zatem na wypracowaniu wspólnego stanowiska przez wszystkich i dla wszystkich członków społeczności, a nie osiąganie go drogą wzajemnych ustępstw. To ostatnie często sprowadza się bowiem do swoistego "handlu„handlu wymiennego"wymiennego” na zasadzie "coś„coś za coś"coś”. W przeciwieństwie do tego, rzeczywisty konsensus wymaga budowy dobrych stosunków między członkami społeczności tak, by możliwe było wypracowanie zgody powszechnej.

Krytycy powyższego modelu zauważają, że nie oddaje on całości zmian opinii i porozumień, a zmierzone siła lub stopień przekonania nie są ściśle skorelowane z chęcią podejmowania działań przez jednostki. W grupach społecznych, które swe działania opierają na akcjach bezpośrednich, odzwierciedleniem poziomu konsensusu jest chęć członków grupy do narażania się na niebezpieczeństwa podczas demonstracji czy blokad. W historii ruchów ekologicznych, pokojowych czy robotniczych takie "wykazywanie"„wykazywanie” się członków było czasem praktykowane. Niektóre z nich nie wprowadzały żadnych formalizmów w swej działalności, inne jednak wypracowały szczegółowe metody osiągania konsensusu.

Zazwyczaj przydatność formalnych modeli konsensusu ograniczona jest do przypadków, w których działanie jest ściśle kontrolowane odgórnie, na przykład w hierarchii wojskowej lub w zespole podobnych programów komputerowych wywoływanych na kontrolowanym przez nie sprzęcie.

Jak sugeruje poprzedni przykład, koncepcja konsensusu jest szczególnie ważna w kontekście społeczeństwa i sprawowania rządów i można ją traktować jako fundament demokracji{{fakt|data=2009-04}}. Demokracja w swej najprostszej formie, [[demokracja bezpośrednia|demokracji bezpośredniej]], była wielokrotnie krytykowana, zarówno przez [[Platon]]a, jak i zwolenników [[republikanizm]]u i nazywana jest czasem [[tyrania większości|tyranią większości]], przy milczącym założeniu, że jedna część społeczności dominuje drugą, w sposób być może represyjny.

Wśród organizacji skupionych w [[Internet Engineering Task Force|IETF]] stosowana jest zasada "zgrubnego„zgrubnego konsensusu i już działającego kodu"kodu”. Jest ona podstawą dla [[standardyzacja|standaryzacji]] rozwiązań i dowiodła już swojej przydatności, zwłaszcza dla standaryzacji protokołów wymiany danych między komputerami.

W informatyce termin "konsensus"„konsensus” używany jest czasem w odniesieniu do problemu uzyskania zgodności między węzłami systemu rozproszonego. Uzyskanie konsensusu napotyka tu rozmaite trudności, szczególnie gdy zwiększa się liczba węzłów, lub spada niezawodność połączeń między nimi.

Podobnie jest podczas orzekania przez [[Trybunał Konstytucyjny]]. Ogłaszany wyrok nie zawsze jest zgodny ze zdaniem pojedynczych członków [[skład orzekający|składu orzekającego]]. Po ogłoszeniu wyroku sędziowie ci mogą wygłosić tzw. ''[[Votum separatum|zdanie odrębne]]''.