Związek Patriotów Polskich: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
m drobne redakcyjne |
→Działalność ZPP: meryt |
||
Linia 32:
9 i 10 czerwca odbył się w [[Moskwa|Moskwie]] zjazd ZPP, na którym ogłoszono statut, deklarację ideową, wybrano zarząd i komisję rewizyjną. Na zjeździe wybrano Zarząd w składzie: przewodnicząca Zarządu Głównego – [[Wanda Wasilewska]], członkowie: [[Stanisław Skrzeszewski]], [[Stefan Jędrychowski]], [[Włodzimierz Sokorski]] i [[Zygmunt Berling]]. W deklaracji jednoznacznie potępiono [[Rząd RP na uchodźstwie]] premiera [[Władysław Sikorski|Władysława Sikorskiego]], jako działający na szkodę „bloku anglo-radziecko-amerykańskiego”. Deklaracja nie wspomina o kwestii tworzenia alternatywnych do rządu w Londynie ośrodków władzy, ale go ostro krytykuje uznając, że działa on na podstawie „narzuconej narodowi antydemokratycznej [[Konstytucja kwietniowa|konstytucji 1935 r.]]”. W programie na pierwsze miejsce wysunięto konieczność przebudowy struktury społeczno-politycznej przyszłej Polski, znaczenie sojuszu z [[Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich|ZSRR]] dla bezpieczeństwa jej granic oraz rewizję granicy wschodniej (odrzucenie postanowień terytorialnych [[traktat ryski (1921)|traktatu ryskiego]]).
ZPP prowadził propagandę (organ prasowy „Wolna Polska”), opiekę społeczną (przejął polskie sierocińce, domy inwalidów i starców), pracę oświatowo-kulturalną (m. in. zakładano polskie chóry). W szczytowym momencie istniało 3000 kół ZPP na terenie ZSRR. Działający w ramach ZPP Komitet do Spraw Dzieci Polskich w ZSRR powołał przedszkola i szkoły zaś z początkiem 1944 r. wydał podręczniki do nauki języka polskiego<ref>Leszek Moczulski ''Narodziny władzy ludowej'' „Stolica” 1/64.</ref>. Od października do kwietnia 1943 roku utworzono sieć ponad 150 szkół polskich. Prowadzono 50 polskich domów dziecka<ref>P. Bukalska "Krwawa Luna" Wielka Litera 2016, str. 103, ISBN 978-83-8032-122-9</ref>.
W środowisku komunistycznych działaczy wojskowych związanych z 1 Dywizją Wojska Polskiego ([[Jakub Prawin]], Włodzimierz Sokorski) opracowano tzw. „Tezy nr 1” proponujące przyjęcie jako programu ZPP zbudowanie w wyzwolonej Polsce „zorganizowanej demokracji”. Koncepcja ta zakładała oparcie ustroju przyszłej Polski na rządach silnej ręki, lewicowych, ale bezpartyjnych, opartych o siłę armii tworzonej w ZSRR. Program ten odchodził zarówno od założeń leninowskich pomijając rolę partii komunistycznej, jak i od deklarowanych w oficjalnym programie ZPP założeń demokratycznych. Po krytyce „Tez nr 1” przez działaczy komunistycznych skupionych wokół Prezydium ZG ZPP zostały opracowane przez [[Aleksander Zawadzki (polityk)|Aleksandra Zawadzkiego]] i [[Hilary Minc|Hilarego Minca]] „Tezy nr 2” oficjalnie zakładające budowę w Polsce systemu demokracji parlamentarnej. Przewidywały one jednocześnie, że ZPP „będzie obozem rządzącym i zachowa hegemonię polityczną” w powojennej Polsce, stwierdzając dodatkowo: „Jeżeli zdobycie władzy przez obóz nasz po kapitulacji Niemiec możliwe jest bez poparcia większości narodu, to dalszy pomyślny rozwój odrodzonej, demokratycznej Polski zależeć będzie od tego, czy obozowi naszemu uda się w najkrótszym czasie po wzięciu władzy zdobyć większość społeczeństwa.”<ref>Anna Sobór-Świderska ''Jakub Berman. Biografia komunisty'' IPN Warszawa 2009 s. 90-95 {{ISBN|978-83-7629-090-4}}.</ref>.
| |||