Ulica Karmelicka w Warszawie: Różnice pomiędzy wersjami

'''Ulica Karmelicka w Warszawie''' – jedna z ulic [[Warszawa|warszawskiego]] osiedla [[Muranów]], zaczynająca się ślepo w pobliżu [[Aleja „Solidarności” w Warszawie|Aleialei „Solidarności”]] i biegnąca na północ do [[Ulica Stawki w Warszawie|ul. Stawki]]. Na odcinku [[Ulica Józefa Lewartowskiego w Warszawie|ul. Lewartowskiego]] – [[Ulica Stawki w Warszawie|ul. Stawki]] posiada [[Ścieżki rowerowe w Warszawie|ścieżkę rowerową]].

Ulica Karmelicka została wytyczona około roku 1750 w miejscu starszej uliczki, skasowanej w związku z budową klasztoru karmelitów trzewiczkowych przy kościele pw. Narodzenia NMP. Już w rokuW 1762 południową stronę ulicy zajmowały ogrody należące do karmelitów, zaś około roku 1796 powstał budynek klasztoru.

Przy północnej stronie ulicy u zbiegu z ul. [[Ulica Leszno w Warszawie|Leszno]] (obecnie nosi ona w tym miejscu nazwę [[Aleja „Solidarności” w Warszawie|Alal. „Solidarności”]]) wznosiły się dwa dworki, za nimi w kierunku nie istniejącej dziś ulicy ''Mylnej'' ciągnął się ogród o regularnych kwaterach, poprzedzony murowanym przyulicznym domem. Na tyłach owego domu znajdowała się niewielka posesja należąca do Starej Warszawy, na której biły źródła z których czerpano wodę do cystern, przekazywaną następnie drewnianym wodociągiem na [[Rynek Starego Miasta w Warszawie|Rynek Starego Miasta]].

Posesją narożną u zbiegu z ''Mylną'' zarządzali wspólnie [[luteranie]] i [[Kalwinizm|kalwiniści]]; od roku 1736 mieścił się tam przytułek dla ubogich chorych, wraz z [[Stary cmentarz ewangelicki w Warszawie|cmentarzem ewangelickim]] założonym wraz z jurydyką [[Leszno (jurydyka)|Leszno]] w roku 1648. W roku 1807 po wyroku sądu sporny grunt podzielono pomiędzy oba protestanckie kościoły: luteranie otrzymali większość terenów dawnego cmentarza oraz szpital, rozbudowany w latach 1835-371835–1837 według projektu którego autorem był [[Adolf Schuch]].

W roku 1899 istniał plan przedłużenia Karmelickiej i połączenia jej z ''Nowokarmelicką'', później – ''Ksawerego Druckiego-Lubeckiego'' (obecnie jest to fragment [[Aleja Jana Pawła II w Warszawie|Alal. Jana Pawła II]]), za pośrednictwem biegnącej przy [[Pawiak]]u nieistniejącej już ulicy ''Więziennej'', jednak zamysłu tego ostatecznie nie zrealizowano.

W roku 1908 Karmelicką pojechał elektryczny tramwaj linii 19; początkowo jego trasa wiodła z [[Plac Zbawiciela w Warszawie|Placuplacu Zbawiciela]] do pętli znajdującej się u zbiegu ''Gęsiej'' (obecnie ul. [[Ulica Mordechaja Anielewicza w Warszawie|Anielewicza]]) i ''Dzikiej'', noszącej dziś mianonazwę ul. [[Ulica Ludwika Zamenhofa w Warszawie|Zamenhofa]]. Po roku 1915 linię wydłużono aż do ul. [[Ulica Powązkowska w Warszawie|Powązkowskiej]], lecz sama ulica nie zmieniła się znacząco.

W 1939 ulica nie odniosła poważnych zniszczeń. W listopadzie 1940 znalazła się w obrębie [[Getto warszawskie|getta warszawskiego]], do którego nie włączono jedynie [[Szpital Ewangelicki w Warszawie|Szpitala Ewangelickiego]]. Była główną ulicą łączącą północną i południową część tzw. dużego getta<ref>{{Cytuj książkę | nazwisko = Makower | imię = Henryk | tytuł = Pamiętnik z getta warszawskiego październik 1940–styczeń 1943 | wydawca = Ossolineum | miejsce = Wrocław | data = 1997 | strony = 171 | isbn = 83-04-02260-5}}</ref>. W 1942 wyłączono z dzielnicy zamkniętej parzystą stronę Karmelickiej, jednak strona nieparzysta wciąż wchodziła w skład tzw. szopów, czyli zatrudniających Żydów niemieckich zakładów produkcyjnych zlokalizowanych na terenie getta.

W odwecielatach za atak na kolumnę hitlerowskich pojazdów na ul. [[Ulica Leszno w Warszawie|Leszno]] i powstanie1943–1944 Niemcy spalili i zburzyli niemal całą zabudowę szopów i ulicy Karmelickiej. Ocalały jedynie [[Kościół Narodzenia Najświętszej Maryi Panny w Warszawie|Kościół pw.kościół Narodzenia NMP]] i budynek Szpitala Ewangelickiego, zniszczony w 1944 podczas [[powstanie warszawskie|powstania warszawskiego]].

Ostatnie ruiny dawnej zabudowy ulicy rozebrano w roku 1948 podczas budowy osiedla [[Muranów]], zaprojektowanego przez [[Bohdan Lachert|Bohdana Lacherta]]. Jednocześnie przesunięto bieg ulicy o kilkanaście metrów, skasowano jej początkowy odcinek oraz wydłużono do ul. Anielewicza oraz od ul. [[Ulica Józefa Lewartowskiego w Warszawie|Lewartowskiego]] (dawn. Wołyńskiej) do ul. [[Ulica Stawki w Warszawie|Stawki]]. W pierwszej połowie lat sześćdziesiątych, po rozebraniu dawnego [[Gęsiówka (więzienie)|więzienia "Gęsiówka"]], przebito ostatni odcinek ul. Karmelickiej między ulicami Anielewicza i Lewartowskiego.