Roztocze (pajęczaki): Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
→Linki zewnętrzne: według Międzynarodowego Kodeksu Nomenklatury Zoologicznej taksony wyżej od rodzaju nie zapisuje się kursywą |
m {{Kontrola autorytatywna}}, WP:SK |
||
Linia 26:
Od pozostałych [[pajęczaki|pajęczaków]] wyróżnia je budowa morfologiczna. W obrębie rzędu obserwuje się duże zróżnicowanie budowy. Ich wspólną cechą jest zlanie głowotułowia z odwłokiem i brak śladów segmentacji na zewnątrz. W ciele roztoczy wyróżnia się: [[gnatosoma|gnatosomę]] i [[idiosoma|idiosomę]]. Aparat gębowy przystosowany do gryzienia lub ssania.
; Gnatosoma:
pierwsza, gębowa część ciała roztocza, w jej skład mogą (ale nie muszą) wchodzić: [[szczękoczułki]], [[nogogłaszczki]], warga górna, nadgębie, fałd nadgardzielowy i fałd podgardzielowy.
* Szczękoczułki służą do pobierania pokarmu; mogą tworzyć szczypce, narząd tnący, ssący lub pazur.
* Nogogłaszczki bardzo różnie zbudowane w zależności podrzędu; czasem całkiem zredukowane, czasem niezwykle skomplikowane; mogą pełnić funkcje czuciowe.
; Idiosoma:
Druga, zazwyczaj większa cześć ciała, z odnóżami lokomocyjnymi w liczbie 4, 3, 2 lub nawet tylko 1 pary. Larwy mają zawsze 3 pary odnóży.
; Okrycie ciała
;
[[Oskórek]], czasem cienki lub bardzo rozciągliwy (u form krwiopijnych).
; Narządy zmysłów:
[[Oczy proste]], czasem uwstecznione lub całkowity brak; tylko u gatunków morskich zaopatrzone w soczewki; u kleszczy występuje [[narząd Hallera]], wytworzony z odnóży.
; Układ krwionośny:
Właściwie brak, krew z zatok krwionośnych popychana jest ruchami ciała.
; Układ pokarmowy:
Trzyodcinkowy, o dość złożonej budowie, z gruczołami ślinowymi, [[wole (anatomia zwierząt)|wolem]], uchyłkami jelita, gruczołami wytwarzającymi substancje lepkie (u ektopasożytów).
; Układ oddechowy:
Tchawki, czasem wymiana przez powierzchnię ciała;
; Układ wydalniczy:
[[Cewki Malpighiego]], [[gruczoły biodrowe]].
; Układ rozrodczy:
Parzyste gonady i przewody wyprowadzające; u samic wielu gatunków występuje [[pokładełko]]; u samców [[lądzienie|lądzieni]] występuje penis.
[[Plik:Convolvulus arvenvis with mites.jpg|thumb|300px|Roztocze na kwiecie [[powój polny|powoju polnego]]]]
; Systematyka:
Systematyka tej grupy pajęczaków jest przedmiotem intensywnych badań; wiele gatunków jest nadal nieopisanych. Informacje na temat systematyki tej grupy mogą się różnić, w zależności od źródła.
Wyróżnia się trzy podrzędy, w zależności od budowy idiosomy i odnóży:
Linia 67:
Formalnie wybrane formy deklinacyjne tych podobnie wyglądających wyrazów wyglądają w następujący sposób<ref>{{cytuj stronę| url =http://so.pwn.pl/lista.php?co=roztocze | tytuł =Słownik ortograficzny PWN | data dostępu = 8 września 2008}}</ref>:
* '''saprofit:''' [[mianownik (przypadek)|mianownik]] [[liczba pojedyncza|l.poj.]] '''roztocze''' (r. nijaki), mianownik [[liczba mnoga|l.mn.]] '''roztocza;'''
* '''pajęczak:''' mianownik l.poj. '''roztocz''' (r.męski), mianownik l.mn. '''roztocze;'''
* '''forma geomorfologiczna''' (obecnie stosowana niemal wyłącznie w nazwach geograficznych typu [[Roztocze (kraina)|Roztocze]]): mianownik l.poj. '''roztocz''' (r. żeński), mianownik l.mn. '''roztocze.'''
== Galeria ==
<gallery>
</gallery>
Linia 104:
<ref name="mszB">{{Cytuj książkę | tytuł= Mały słownik zoologiczny. Bezkręgowce | data=1984 | wydawca=[[Wiedza Powszechna]] | miejsce=Warszawa | isbn=83-214-0428-6}}</ref>
}}
== Zobacz też ==
* [[Roztocze kurzu domowego]]
Linia 110 ⟶ 111:
* [http://www.nhm.ac.uk/hosted_sites/acarology/ The Acarology Home Page]
* [http://www.tolweb.org/Acari Tree of Life Project: Acari]
{{Kontrola autorytatywna}}
[[Kategoria:Roztocze (pajęczaki)|!]]
| |||