Wikipedia

Cmentarz ewangelicki w Brodnicy przy ul. Karbowskiej: Różnice pomiędzy wersjami

Przeglądaj historię interaktywnie
[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
← poprzednia edycjanastępna edycja →
Usunięta treść Dodana treść
WizualnieWikikod
EmptyBot (dyskusja | edycje)
Boty
610 862 edycje
m →‎Tablice pamiątkowe: poprawa literówek, replaced: ternie → terenie
Kelvin (dyskusja | edycje)
Redaktorzy
39 214 edycji
przy, nie na, drobne redakcyjne
Linia 1:
{{Cmentarz infobox
|nazwa = Cmentarz ewangelicki w Brodnicy naprzy ul. Karbowskiej
|zabytek =
|zdjęcie =
Linia 28:
}}
 
'''Cmentarz ewangelicki naprzy ul. Karbowskiej''' – zamknięty [[cmentarz]] [[protestantyzm|protestancki]] z początku XX wieku, położony w [[Brodnica|Brodnicy]].
 
== Historia ==
Tak zwany „Nowy cmentarz ewangelicki” złożono w [[1900]] roku, podlegał on pod gminę ewangelicką w Brodnicy. Jak uważa znawca historii ewangelizmu brodnickiego, Jerzy Wultański, ostatnią osobą pochowaną na cmentarzu była w [[1945]] roku Emma Minna Burkowska z domu Zadameg<ref>[http://www.nowosci.com.pl/archiwum/a/w-tym-miejscu-leza-kosci-przodkow,11274594/ W tym miejscu leżą kości przodków] na nowosci.com.pl</ref>.▼
 
▲Tak zwany „Nowy cmentarz ewangelicki” złożono w [[1900]] roku, podlegał on pod gminę ewangelicką w Brodnicy. Jak uważa znawca historii ewangelizmu brodnickiego, Jerzy Wultański, ostatnią osobą pochowaną na cmentarzu była w [[1945]] roku Emma Minna Burkowska z domu Zadameg<ref>[http://www.nowosci.com.pl/archiwum/a/w-tym-miejscu-leza-kosci-przodkow,11274594/ W tym miejscu leżą kości przodków] na nowosci.com.pl</ref>.
 
W 1975 roku teren splantowano, uporządkowano i ogrodzono oraz postawiono na nim pomnik upamiętniający jeńców radzieckich<ref>[http://www.brodnica-online.pl/cmentarze_ewangelickie.php Cmentarze ewangelickie] na brodnica-online.pl</ref>.
 
== Kwatera jeńców radzieckich ==
 
W czasie [[Okupacja niemiecka ziem polskich (1939–1945)|okupacji niemieckiej]] w latach 1941-45 na tym cmentarzu zaczęto chować także zmarłych jeńców, Rosjan z pobliskiego obozu, który mieścił się na dzisiejszej ul. Sądowej w Brodnicy na terenach, na których stoi obecnie Dom Pomocy Społecznej i stacja Statoil.
Obóz ten stanowił filię [[Stalag XX A|obozu jenieckiego w Toruniu]]<ref>[http://www.1bmt.wp.mil.pl/pl/55_32.html OBÓZObóz JEŃCÓWjeńców WOJENNYCHwojennych Ww TORUNIUToruniu STALAGStalag XX A 1939-1945] na 1bmt.wp.mil.pl</ref>. Jeńcy radzieccy w obozie na terenie Brodnicy byli przetrzymywani w straszliwych warunkach, co wpływało na ich dużą śmiertelność. Było to zaplanowane działanie Niemców, którzy nie mieli dla nich litości. Co ciekawe zgoła inne podejście mieli oni do jeńców brytyjskich, którzy rotacyjnie także przebywali na terenie ww. obozu, a którym starano się zapewnić możliwie znośne warunki, pozwolono np. Brytyjczykom na założenie orkiestry obozowej, która okazjonalnie dawała koncerty dla mieszkańców miasta.
== Tablice pamiątkowe ==
Linia 45 ⟶ 43:
Obecnie na terenie cmentarza w jego centralnej części ustawiony jest duży obelisk z [[1975]] roku, na którym zawieszona jest tablica z napisem: „CZEŚĆ PAMIĘCI JEŃCOM RADZIECKIM POMORDOWANYM PRZEZ HITLEROWCÓW W LATACH 1941-1945 BRODNICA - MAJ 1975”.
 
Na terenie nekropoli w czerwcu [[2007]] roku dzięki zabiegom Rudolfa Birkholza, syna Eryka -– ostatniego superintendenta gminy ewangelickiej w Brodnicy, stanął także nieduży obelisk z tablicą pamiątkową z napisem: „CMENTARZ EWANGELICKI 1900-1945 EVANGELISCHER FRIEDHOF”, poświęcony przez Michała Walukiewicza, proboszcza parafii ewangelicko-augsburskiej w [[Rypin|Rypinie]]<ref>[http://www.nowosci.com.pl/archiwum/a/sladami-brodnickich-nekropolii,11135810/ Śladami brodnickich nekropolii] na nowosci.com.pl</ref>.
 
Obecnie na terenie cmentarza oprócz dwóch obelisków nie ma żadnych zachowanych nagrobków z czasów pochowków ewangelickich.
Linia 51 ⟶ 49:
== Zobacz też ==
 
* [[Cmentarz ewangelicki w Brodnicy naprzy ul. Sądowej]] (zamknięty)
* [[Cmentarz wojskowy w Brodnicy]] (zamknięty)
* [[Cmentarz parafialny w Brodnicy]] (otwarty)
Linia 60 ⟶ 58:
== Bibliografia ==
 
* {{Cytuj stronę | url = http://www.nieobecni.com.pl/index.php?s=cmentarz&id=1525 | tytuł = Cmentarz ewangelicki w Brodnicy naprzy ul. Karbowskiej (zdjęcia nekropoli) | data dostępu = 2017-02-07}}
 
[[Kategoria:Cmentarze Brodnicy]]
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/wiki/Cmentarz_ewangelicki_w_Brodnicy_przy_ul._Karbowskiej”