Krzyżacy (powieść): Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
Znaczniki: usuwanie dużej ilości tekstu (filtr nadużyć) VisualEditor |
Anulowanie wersji 49313695 autora 31.41.82.146 (dyskusja) |
||
Linia 1:
{{Inne znaczenia|powieści Henryka Sienkiewicza|[[Krzyżacy|inne znaczenia tego słowa]]}}
{{Książka infobox
|tytuł
|tytuł oryginalny
|grafika
|opis grafiki
|autor
|tematyka
|typ utworu
|data powstania
|miejsce wydania
|język
|data wydania
|wydawca
|poprzednia
|następna
|commons
|wikiźródła
|wikicytaty
}}
'''Krzyżacy''' – [[powieść historyczna]] [[Henryk Sienkiewicz|Henryka Sienkiewicza]], która ukazywała się w czasopiśmie „[[Tygodnik Ilustrowany]]” od lutego 1897 do lipca 1900 roku, a w postaci książkowej w roku [[1900]]<ref>Ze zmianami wprowadzonymi przez H.Sienkiewicza.</ref>. Akcja utworu toczy się od 1399 (rok śmierci królowej [[Jadwiga Andegaweńska|Jadwigi]]) do 1410 ([[bitwa pod Grunwaldem]]).
W okresie publikacji powieść była protestem przeciwko [[germanizacja|germanizacji]] prowadzonej przez władze [[Rozbiory Polski|zaboru]] [[Królestwo Prus|pruskiego]]. Sienkiewicz chciał, aby jego książka ukazywała Polskę w okresie świetności jej oręża.
Tłem historycznym ‘Krzyżaków’ jest fragment historii Polski przedstawiający konflikt jagiellońskiej Polski z [[zakon krzyżacki|zakonem krzyżackim]]. Przy pisaniu powieści autor korzystał z ''Kroniki'' Janka z Czarnkowa, ''Historii'' Jana Długosza, dzieł takich historyków jak [[Stanisław Smolka]] i [[Karol Szajnocha]], niemieckich i francuskich opracowań historycznych, map, odpisów ksiąg itd. Na tle znaczących wydarzeń historycznych autor opisuje dzieje barwnych i wyrazistych postaci. Bohaterami powieści są: Jurand ze Spychowa i jego córka Danusia, a także polski rycerz Maćko i jego bratanek Zbyszko z Bogdańca. Tragiczna miłość Zbyszka i Danusi stanowi wątek melodramatyczny, a walka ze zdradzieckimi Krzyżakami miała podnosić ducha Polaków pod zaborami. Kulminacją powieści jest zwycięska [[bitwa pod Grunwaldem]], przedstawiona jako tryumf oręża polsko-litewskiego. Przebieg bitwy Sienkiewicz odtworzył według [[Jan Długosz|Jana Długosza]] i pod wpływem obrazu [[Jan Matejko|Jana Matejki]]. Powieść opisuje wiele wydarzeń i postaci historycznych, choć nie wszystkie opisane są zgodnie z prawdą<ref>{{cytuj książkę | nazwisko = Kuczyński| imię = Stefan| autor link = | tytuł = Rzeczywistość historyczna w „Krzyżakach” Henryka Sienkiewicza | wydawca = PIW| miejsce = Warszawa| rok = 1967| wydanie= 2| strony =| isbn =}}</ref>.
Książkowe wydanie powieści w roku 1900 uwieńczyło jubileusz dwudziestopięciolecia pracy pisarza. ''Krzyżacy'' ze względu na antyniemiecką wymowę byli pierwszą książką wydaną w Polsce po zakończeniu II wojny światowej; powieść została wydana w sierpniu 1945 roku<ref>H. Markiewicz, ''Henryk Sienkiewicz'', Polski Słownik Biograficzny, t. 37, 1996-1997, s. 214.</ref>. W 1960, w 550. rocznicę bitwy pod Grunwaldem, powstał polski film w reżyserii [[Aleksander Ford|Aleksandra Forda]], pt. ''[[Krzyżacy (film)|Krzyżacy]]'' oparty na powieści. Książka została przetłumaczona na 25 języków.
[[Plik:Krzyzacy-rekopis.jpg|thumb|350px|Kopia [[rękopis]]u pierwszej strony powieści]]
== Bohaterowie ==
=== Główni bohaterowie ===
* [[Danusia Jurandówna]]
Linia 47 ⟶ 55:
=== Postacie drugoplanowe ===
* Anula Sieciechówna – służka Jagienki, zakochał się w niej Hlawa.
* Cztan z Rogowa – zabiegał wraz z Wilkiem z Brzozowej o względy Jagienki ze Zgorzelic, córki Zycha; bił się o nią
* Wilk z Brzozowej – zabiegał wraz z Cztanem z Rogowa o względy Jagienki ze Zgorzelic, córki Zycha; bił się o nią ze Zbyszkiem z Bogdańca w gospodzie w Krześni, zginął na Śląsku walcząc pod grodem.
* Fulko de Lorche – [[Rycerstwo|rycerz]] z [[Lotaryngia|Lotaryngii]]. Był gościem [[zakon krzyżacki|zakonu krzyżackiego]], krewnym książąt z [[Brabancja|Brabancji]]. Przyjaźnił się ze Zbyszkiem z Bogdańca, który uratował go przed [[tur]]em. Ożenił się z Jagienką z Długolasu. W bitwie pod Grunwaldem walczył po stronie wojsk polsko-litewskich. W wersji filmowej postać tę zagrał [[Leon Niemczyk]].
| |||