Bitwa pod Ko Chang: Różnice pomiędzy wersjami

'''Bitwa pod Ko Chang''' (Koh Chang) − bitwa morska pomiędzy flotą [[Francja|francuską]] a [[Tajlandia|tajlandzką]] podczas [[wojnaWojna francusko-tajlandzka 1940-1941|wojny francusko-tajlandzkiej 1940-41]] o [[Indochiny]], stoczona [[17 stycznia]] [[1941]] na południe od wyspy [[Ko Chang]].

Na skutek [[kampania francuska 1940|klęski Francji]] w wojnie z Niemcami w [[1940]] roku i ustanowienia rządu w [[Vichy]], [[Tajlandia]] (do 1939 roku nosząca nazwę [[Syjam]]) postanowiła, korzystając z osłabienia Francji, zdobyć francuskie posiadłości [[kolonializm|kolonialne]] w Indochinach. Doprowadziło to do krótkotrwałej [[wojnaWojna francusko-tajlandzka 1940-1941|wojny francusko-tajlandzkiej]].

Francuska eskadra w Indochinach składała się z [[krążownik lekki|krążownika lekkiego]] „[[La Motte-Picquet]]”, uzbrojonego w 8 dział 155 mm, dwóch [[Awiza typu Bougainville|awiz typu ''Bougainville'']]: „Dumont d'Urville”d’Urville” i „Amiral Charner” (uzbrojonych w 3 działa 138 mm) oraz 2 mniejszych i starszych awiz „Marne” i [[Tahure (1919)|„Tahure”]], uzbrojonych odpowiednio w 4 działa 100 mm i 2 działa 138 mm. Bazą floty był [[Ho Chi Minh (miasto)|Sajgon]]. Francuskie okręty były jednak w nie najlepszym stanie technicznym, co odbijało się na ich prędkości, a krążownik „La Motte-Picquet” był już przestarzały i praktycznie nieopancerzony<ref name=meister/>.

[[Plik:Lamotte-Piquet-h81987.jpg|thumb|left|300px|Francuski krążownik "Lamotte„Lamotte-Picquet"Picquet” w [[Szanghaj]]u w 1939 r.]]

16 stycznia 1941 francuski samolot rozpoznawczy wykrył część tajlandzkich okrętów na [[kotwicowisko|kotwicowisku]] wśród małych wysepek na południe od brzegu wyspy [[Ko Chang]]. Wieczorem francuski zespół wypłynął w morze w stronę [[Zatoka Tajlandzka|Zatoki Syjamskiej]]. O świcie 17 stycznia zespół podpływał już od zachodu do Ko Chang, kryjąc się za wysepkami przybrzeżnymi, rozdzielając się na trzy zespoły, z tego awiza mające najmniejsze zanurzenie podpłynęły najbliżej brzegu. Trzy tajlandzkie torpedowce "Chonburi"„Chonburi”, "Songkla"„Songkla” i "Trad"„Trad” tymczasem stały na kotwicach, ze zredukowanym ciśnieniem pary w kotłach<ref name=meister/>. Główne siły tajlandzkie w składzie obu okrętów pancernych, stawiacza min "Nogsarai"„Nogsarai” i patrolowca "Thieo„Thieo-Uthok"Uthok” kotwiczyły dalej na wschód, pozostałe zaś okręty były w bazie [[Sattahib]]. Po godzinie 6, tajlandzkie torpedowce zostały zaalarmowane przez francuski [[wodnosamolot]], zrzucający niecelnie bomby. Tajlandczycy zobaczyli wówczas francuskie okręty i otworzyli do nich ogień z dział 75 mm<ref name=meister/>.

Po kilkunastu minutach od rozpoczęcia boju, "Dumont„Dumont d'Urville"d’Urville” z odległości 5 km uzyskał kilka trafień na dwóch torpedowcach "Chonburi"„Chonburi” i "Songkla"„Songkla”, które zapaliły się i następnie stały się celem dla francuskich awiz, ostatecznie tonąc około godziny 6.50<ref name=meister/>.

W tym czasie, okręt obrony wybrzeża "Dhonburi"„Dhonburi” płynął na zachód naokoło południowego cypla Ko Chang z zamiarem udzielenia pomocy torpedowcom, wdając się w wymianę ognia z francuskim krążownikiem. Salwy "Dhonburi"„Dhonburi” były jednak niecelne, natomiast sam otrzymał kilka trafień, które uszkodziły jego [[wieża artyleryjska|wieżę]] rufową. Po godzinie 7 do krążownika dołączyły także dwie kanonierki. Pomimo uszkodzeń, "Dhonburi"„Dhonburi” prowadził dalej ogień, szukając schronienia na płyciznach na północy. Ponieważ francuskie okręty nie mogły podążać za nim z uwagi na większe zanurzenie, około godziny 8 zakończyły starcie i skierowały się do bazy. W czasie starcia, francuskie okręty były także nieskutecznie bombardowane przez kilka tajlandzkich samolotów<ref name=meister/>.

Palący się "Dhonburi"„Dhonburi” zatonął po południu tego dnia. Wpółzatopiony na płyciźnie okręt obrony wybrzeża został następnego dnia zlokalizowany w ujściu rzeki Chantabun przez francuski samolot. Wbrew wcześniejszym publikacjom, przypuszczającym, że mógł to być uszkodzony w nieustalonych okolicznościach drugi okręt pancerny "Sri„Sri Ayuthia"Ayuthia”<ref name=meister>J. Meister (op.cit.)</ref>, nie brał on w rzeczywistości udziału w starciu<ref name=wms>{{lang|ru}} S.W. Patjanin, M.S. Barabanow, N.W. Mitiukow, ''Korabli Wtoroj mirowoj wojny: WMS stran Łatinskoj Ameriki i Azji'', Morskaja Kampania 4(17)/2008, s.60-62</ref>. Według źródeł francuskich, zatopiony miał być w bitwie przez "Lamotte„Lamotte-Picquuet"Picquuet” także trzeci torpedowiec "Trad"„Trad”, lecz nie został on w rzeczywistości utracony<ref name=wms/>, a Tajlandczycy nie potwierdzili w ogóle jego udziału w starciu<ref name=meister/>.

Bitwa była niewątpliwie śmiałą i uwieńczoną powodzeniem akcją francuskiej floty, nie przewyższającej technicznie w znaczącym stopniu floty tajlandzkiej. Wynik spowodowany był w dużej mierze całkowitym zaskoczeniem Tajlandczyków oraz słabością ich łączności. "Dhonburi"„Dhonburi” był dobrze dowodzony i działał z dużą śmiałością, lecz kiepskie wyszkolenie artylerzystów skutkowało brakiem trafień, chociaż na "Lamotte„Lamotte-Picquet"Picquet” spadły odłamki jego pocisków<ref name=meister/>. Bitwa pod Ko Chang nie miała jednak większego znaczenia dla zakończenia wojny, które nastąpiło 31 stycznia pod presją [[Japonia|Japonii]] na obie strony.

"Dhonburi"Dhonburi” został następnie podniesiony, jednakże na skutek strukturalnych uszkodzeń służył już jedynie jako stacjonarny okręt szkolny. "Sri„Sri Ayuthia"Ayuthia” natomiast został zbombardowany i zatopiony 30 czerwca [[1951]] roku przez samoloty tajlandzkich sił rządowych podczas próby [[zamach stanu|zamachu stanu]] ("puczu„puczu Manhattan"Manhattan”), kiedy spiskowcy przetrzymywali na jego pokładzie premiera jako zakładnika.

{{DEFAULTSORTSORTUJ:Ko Chang}}