Archiwa w Toruniu: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
m Beno przeniósł stronę Biblioteki i Archiwa w Toruniu do Biblioteki i archiwa w Toruniu: ort. |
|||
Linia 8:
[[Plik:Archiwum Państwowe w Toruniu.jpg|thumb|[[Archiwum Państwowe w Toruniu|Archiwum Państwowe]]]]
[[Plik:Fundacja Generał Elżbiety Zawackiej w Toruniu.jpg|thumb|[[Fundacja Archiwum i Muzeum Pomorskie Armii Krajowej oraz Wojskowej Służby Polek w Toruniu|Fundacja Generał Elżbiety Zawackiej]]]]
'''Biblioteki i Archiwa w Toruniu'''
== Biblioteki ==
Szczególną rolę na mapie naukowej miasta zajmują biblioteki i archiwa toruńskie. Miasto może poszczycić się posiadaniem kilkunastu tego rodzaju instytucji naukowych. To w Toruniu znajduje się największa [[biblioteka naukowa]] [[Województwo kujawsko-pomorskie|województwa]] oraz jedna z największych w całej Polsce – [[Biblioteka Uniwersytecka w Toruniu|'''Biblioteka Główna Uniwersytetu Mikołaja Kopernika''']], posiadająca ponad 2200 tys. zbiorów, jak i najstarsza placówka naukowa na Pomorzu – [[Książnica Kopernikańska w Toruniu|'''Książnica Kopernikańska''']] założona 19 lutego 1923 roku. Książnica Kopernikańska, która pełni dziś rolę [[Biblioteka|biblioteki wojewódzkiej]], jest kontynuatorką bogatych tradycji bibliotekarskich Torunia, sięgających czasów założenia miasta.
Obie biblioteki w swoim zasobie posiadają cenne zbiory dawnych [[starodruk]]ów, bogate działy historii obejmujące nie tylko dzieje regionu, ale całej Polski, a nawet Europy. Książnica Kopernikańska liczy ok. 26 tys. woluminów starodruków (z ponad 60 tys. materiałów składających się na zbiory specjalne) począwszy od XV wieku, natomiast Biblioteka Uniwersytecka liczy około 0,5 mln zbiorów specjalnych, na które składają się [[rękopis]]y, stare druki czy zbiory kartograficzne i graficzne<ref>[http://www.ksiaznica.torun.pl:8888/web/WBP-KK/o_bibliotece| O Książnicy Kopernikańskiej] [dostęp 2015-01-04].</ref><ref>[http://www.turystyka.torun.pl/art/246/dawne-biblioteki-torunskie.html Dawne biblioteki toruńskie Toruński Serwis Turystyczny] [dostęp 2015-01-04].</ref><ref>[https://www.bu.umk.pl/o_bibliotece O bibliotece Uniwersyteckiej w Toruniu] [dostęp 2015-01-04].</ref>. Biblioteka Uniwersytecka jest również głównym koordynatorem projektu [[Kujawsko-Pomorska Biblioteka Cyfrowa|'''Kujawsko-Pomorskiej Biblioteki Cyfrowej''']]. Jest także jedną z 17 instytucji w Polsce, posiadającej prawo do otrzymywania [[Egzemplarz obowiązkowy|egzemplarza obowiązkowego]] (od 1947 roku). Do 1997 roku przywilej ten przysługiwał również Książnicy Kopernikańskiej, która otrzymywała regionalny egzemplarz obowiązkowy. Prawo te obowiązywało w latach 1927–1939 i 1968–1996<ref>[http://informatorium.ksiaznica.torun.pl/jak-szukac/biblioteczny-egzemplarz-obowiazkowy-w-toruniu/ Biblioteczny egzemplarz obowiązkowy w Toruniu] [dostęp 2015-02-19].</ref>.
Przy omawianiu innych bibliotek nie sposób wymienić [[Biblioteka Pedagogiczna im. gen. bryg. prof. E. Zawackiej w Toruniu|'''Biblioteki Pedagogicznej''']], należącej do najstarszych tego typu placówek w całej Polsce. Rozpoczęła ona swoją działalność w 1921 roku, pełniąc do 1968 roku funkcję biblioteki wojewódzkiej [[Województwo pomorskie (1945–1950)|województwa pomorskiego]], a od 1950 roku [[Województwo bydgoskie (1950–1975)|województwa bydgoskiego]]. Niestety decyzją władz wojewódzkich przeniesiono w tymże roku bogaty zasób biblioteki do [[Bydgoszcz]]y, w zamian lokując w Toruniu tamtejszą Miejską Bibliotekę Pedagogiczną (istniejąca od 1945 roku). Po reformie administracyjnej w 1975 roku ponownie uzyskała status biblioteki wojewódzkiej, co miało odzwierciedlenie w nazwie placówki, a stan ten trwał do roku 1999. Obecnie pomimo braku w nazwie „wojewódzka” pełni ona takową funkcję, podobnie jak Książnica Kopernikańska dla podregionu toruńsko-włocławskiego. Posiada filię w [[Brodnica|Brodnicy]]. Zasób na koniec 2006 roku liczył ponad 250 tys. pozycji<ref>[http://www.bptorun.edu.pl/index.php?art_id=140 Historia Biblioteki Pedagogicznej w Toruniu na domowej stronie internetowej] [dostęp 2015-01-04].</ref>.
Linia 29:
== Archiwa ==
Toruń jest znaczącym ośrodkiem archiwistyki w Polsce. To na [[Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu|Uniwersytecie Mikołaja Kopernika]] od ponad 60 lat kształceni są archiwiści (jako jedyna uczelnia w Polsce na osobnym kierunku pn.: archiwistyka i zarządzanie dokumentacją). W jego ramach działa jedyny w Polsce Instytut Historii i Archiwistyki, na którym wykładają bądź wykładali wybitni specjaliści z zakresu archiwistyki m.in. [[Ryszard Mienicki]], [[Franciszek Paprocki (1911–1978)|Franciszek Paprocki]], [[Andrzej Tomczak]], [[Bohdan Ryszewski]] czy [[Halina Robótka]]. Toruń w końcu jest również siedzibą wielu archiwów, których zasób jest jednym z najcenniejszych w Polsce<ref>[http://www.historia.umk.pl/index.php?option=com_content&view=article&id=936&Itemid=85 Historia Instytutu Historii i Archiwistyki UMK] [dostęp 2015-01-04].</ref><ref>[http://www.jubileuszarchiwistyki.umk.pl|Strona poświęcona obchodom jubileuszu kształcenia archiwistów na UMK] [dostęp 2015-01-04].</ref><ref>[http://glos.umk.pl/2011/06/jubileusz/
Wśród archiwów wchodzących w skład [[Państwowa sieć archiwalna|państwowej sieci archiwalnej]] pierwszorzędną rolę odgrywa [[Archiwum Państwowe w Toruniu|'''Archiwum Państwowe''']]. Zaliczane jest do najstarszych i najbardziej wartościowych pod względem posiadanego zasobu w Polsce. Jego początki sięgają założenia miasta w XIII wieku. Do 1951 roku działało jako Archiwum Miejskie z siedzibą od początku swojego istnienia w [[Ratusz Staromiejski w Toruniu|Ratuszu Staromiejskim]], następnie włączone zostało do sieci archiwalnej. Od tego momentu podlega [[Naczelna Dyrekcja Archiwów Państwowych|Naczelnej Dyrekcji Archiwów Państwowych]] (do 1975 roku jako Oddział Terenowy [[Archiwum Państwowe w Bydgoszczy|Archiwum Państwowego w Bydgoszczy]]). Na zasób archiwum składa się około 6 tys. akt. Najcenniejsze materiały Archiwum stanowią dokumenty i akta z okresu staropolskiego (m.in. [[przywilej]]e królewskie dla Torunia, przywilej lokacyjny Miasta Torunian czy [[bulla|bulle papieskie]]). W zbiorach zachował się też jeden z największych w Europie zespół [[Tabliczka woskowa|tabliczek woskowych]] połączonych w [[poliptyk]]i. W 2003 roku tabliczki te zostały wpisane na [[UNESCO|krajową listę dziedzictwa kulturowego UNESCO]]<ref>[http://www.torun.ap.gov.pl/index-show-historia.html Strona internetowa AP w Toruniu] [dostęp 2015-01-04].</ref><ref>[http://archiwa.gov.pl/index.php?option=com_content&view=article&id=814&Itemid=775&template=archiwa_edu Charakterystyka Archiwum na stronie NDAP] [dostęp 2015-01-04].</ref>.
| |||