Sat-Okh: Różnice pomiędzy wersjami

|imię i nazwisko = Stanisław Supłatowicz

|grafika =

|opis grafiki =

|podpis =

|data urodzenia = ok. [[15 kwietnia]] [[1925]]

|miejsce urodzenia = [[Kanada]]

|data śmierci = [[3 lipca]] [[2003]]

|miejsce śmierci = [[Gdańsk]]

|miejsce spoczynku = [[Cmentarz Srebrzysko]]

|zawód = pisarz, żołnierz, marynarz

|odznaczenia =

|commons =

|www =

|imię i nazwisko org = Sat-Okh

|lata służby = 1942-19451942–1945

'''Stanisław Supłatowicz''', '''Sat-Okh''' (w języku [[Języki algonkińskie|shawnee]] ''Długie Pióro''), [[pseudonim|ps.]] ''Kozak''„Kozak” (ur. prawdopodobnie [[15 kwietnia]] [[1925]] w [[Kanada|Kanadzie]], zm. [[3 lipca]] [[2003]] w [[Gdańsk]]u) −– [[polska|polski]] pisarz, gawędziarz i artysta pochodzenia [[Indianie|indiańskiego]], były żołnierz [[Armia Krajowa|Armii Krajowej]] w stopniu [[kapral]]a<ref name="eco">Katarzyna Krępulec, [http://www.indianie.eco.pl/litera/Sat-Okh.pdf ''Stanisław Supłatowicz. Niezwykła biografia Sat-Okha, czyli jak się zostaje legendą''], UMCS, Lublin 2004.</ref>.

Zgodnie z jego własnymi opowieściami, w inny sposób nie potwierdzonymi, urodził się w osadzie Indian w dorzeczu rzeki [[Mackenzie (rzeka)|Mackenzie]] w Kanadzie. Był synem polskiej uciekinierki z [[Syberia|Syberii]] Stanisławy Supłatowicz, oraz wojennego wodza plemienia [[Szaunisi|Szaunisów]] (Szawanezów) Leoo-Karko-Ono-Ma (Wysokiego Orła). Wychowywał się wśród Indian na Alasce.

W 1937 lub 1938 roku przybył wraz z matką do Polski. Ponieważ Indianie otrzymali w USA prawa obywatelskie dopiero w 1956 roku, podczas przybycia do Polski jedynym dokumentem, jaki posiadał, była karta zaokrętowania<ref>{{YouTube|wN20higwkVE|Zabijał Niemców dla Polski. Nieprawdopodobna historia, Enigma}}</ref>. Spowodowało to konieczność stworzenia metryki Sat-Okhowi, w której jego matka zmieniła część danych, ukrywając jego indiańskie pochodzenie. W tworzonej dokumentacji jako miejsce urodzenia wpisano Aleksiejewkę w Rosji, rok urodzenia zmieniono na 1925, a jako ojca wpisano Leona Supłatowicza, pierwszego męża matki. Po nim otrzymał także nazwisko, zaś na imię wybrano męską formę imienia matki – Stanisław<ref name="eco" />. Zamieszkał w [[Radom]]iu<ref name="k-p">{{Cytuj stronę | url = http://www.eturysta.eu/kujawsko-pomorskie/muzeum-indian-polnocnoamerykanskich-im-sat-okha-w-tucholi | tytuł = Muzeum Indian Północnoamerykańskich im. Sat-Okha w Tucholi | data = 13 stycznia 2011 | archiwum = http://archive.is/TALRE#selection-1217.1-1217.59 | zarchiwizowano = 29-04-2013}}</ref>.

Po klęsce polskiej armii w czasie [[Kampania wrześniowa|wojny obronnej]] Sat-Okh podjął naukę na tajnych kompletach oraz zaangażował się w działalność w [[Służba Zwycięstwu Polski|SZP]] i [[Związek Walki Zbrojnej|ZWZ]]. W 1940 roku został aresztowany przez [[gestapo]] i skierowany do obozu koncentracyjnego w [[Auschwitz-Birkenau|Auschwitz]], jednak podczas transportu do obozu wyskoczył z wagonu bydlęcego i uciekł. W czasie ucieczki został ranny, ukrywał się na wsi. Następnie został żołnierzem [[Armia Krajowa|Armii Krajowej]] (ps. Kozak„Kozak”), walczył w III batalionie [[72 Pułk Piechoty AK|72 pułku piechoty AK]] w rejonie [[Częstochowa|Częstochowy]], w Okręgu AK „Jodła”. Wielokrotnie ranny, za męstwo w walce odznaczony [[Krzyż Walecznych|Krzyżem Walecznych]]<ref name="k-p" />.

Jest wiele nieścisłości dotyczących pochodzenia i biografii Sat-Okha. Jak sam opowiadał, matka, wyrabiając mu w Polsce metrykę, zatroszczyła się, by nie pojawiły się w niej żadne informacje o jego pochodzeniu. Wielu dziennikarzy i reporterów ubarwiało jego historię, dopasowując ją do aktualnych wymogów politycznych lub własnych celów. Niektórzy badacze biografii Sat-Okha kwestionują jego indiańskie pochodzenie, twierdząc, iż urodził się w latach 20. XX w. Radomiu lub na terenie b. [[Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich|ZSRR]]. Jednocześnie 62% uczestników ankiety na internetowej stronie [[Polski Ruch Przyjaciół Indian|PRPI]] uznało w 2005 r., że ''od tego, gdzie się urodził, ważniejsze jest, jakim był człowiekiem i twórcą''.

W 2011 roku rozpisano konkurs na patronów dla tramwajów PESA 120NaG kursujących po Gdańsku. Wśród wybranych postaci historycznych znalazł się także Sat-Okh<ref>[http://www.bip.gdansk.pl/nasze-miasto,512,17801.html BIP Gdańsk].</ref>.

* [http://www.sat-okh.art.pl/ Henryk Pietkiewicz -– Strona o Sat-Okh'uOkh’u]