|
| Pokrewieństwo =[[Turcy]]
}}
'''Azerowie, Azerbejdżanie''' (Azərbaijanca, Azəri türkləri, Azərilər) – [[języki tureckie|tureckojęzyczny]] [[naród]] zamieszkujący głównie [[Azerbejdżan]] oraz północno-zachodni [[Iran]], a także – w znacznie mniejszych skupiskach – [[Rosja|Rosję]] (obecnie, ze względu na emigrację, ponad 1 milion, głównie w największych miastach), [[Gruzja|Gruzję]] oraz kilka państw [[Bliski Wschód|Bliskiego Wschodu]]. W sumie liczy on ok. 35 mln osób (2000), choć według nieoficjalnych szacunków nawet 45 milionów (2006). Wyznają [[szyizm|islam szyicki]] (85%) i [[sunnizm|sunnicki]] (15%).
== Pochodzenie ==
AzerowieAzerbejdżanie są potomkami plemion turkijskich, które w [[XI wiek]]u zmieszały się z zamieszkującą tereny dzisiejszego Azerbejdżanu i północno-zachodniego Iranu ludnością [[Indoeuropejczycy|indoeuropejską]], kaukaską i [[Ludy semickie|semicką]]. Genetycznie są mieszanką ludów kaukaskich, indoeuropejskich i tureckich. Posługują się [[język azerski|językiem azerskim]], blisko spokrewnionym z [[język turecki|tureckim]].
[[Plik:Azeri 7.jpg|thumb|Azerscy muzycy]]
== Liczebność i rozmieszczenie ==
[[Autochton]]iczni AzerowieAzerbejdżanie, stanowiący większość narodu azerskiegoazerbejdżańskiego, zwarcie zamieszkują głównie Azerbejdżan i północno-zachodni Iran ([[ostan]]y: [[Azerbejdżan Wschodni]] i [[Azerbejdżan Zachodni]]) oraz w mniejszym stopniu południową [[Gruzja|Gruzję]] (głównie [[Dolna Kartlia|Dolną Kartlię]], gdzie stanowiąc 45,1% populacji są najliczniejszą [[grupa etniczna|grupą etniczną]]), południowy [[Dagestan]] (gdzie stanowią 4,5%, będąc szóstą największą grupą etniczną) oraz wschodnie krańce [[Turcja|Turcji]] przy granicy z [[Armenia|Armenią]] (stanowią większość w mieście [[Iğdır]]). Niegdyś zamieszkiwali też tereny obecnej [[Armenia|Armenii]] (10% populacji [[Armeńska Socjalistyczna Republika Radziecka|Armeńskiej SRR]] w [[1939]]), jednakże po wybuchu [[Konflikt o Górski Karabach|konfliktu zbrojnego o Górski Karabach]] w większości ją opuścili. Według szacunków [[Wysoki Komisarz Narodów Zjednoczonych do spraw Uchodźców|Wysokiego Komisarza Narodów Zjednoczonych do spraw Uchodźców]] Armenię zamieszkuje wciąż od 30 do kilkuset AzerówAzerbejdżan<ref>[http://www.ecoi.net/file_upload/432_1163080631_pdf-2nd-sr-armenia.pdf]</ref>. W efekcie migracji w czasach komunizmu znacząco wzrosła natomiast populacja azerska w bardziej odległych krajach dawnego [[Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich|ZSRR]]: w [[Rosja|Rosji]], [[Kazachstan]]ie, na [[Ukraina|Ukrainie]], w [[Turkmenistan]]ie, [[Uzbekistan]]ie i [[Kirgistan]]ie. Od dziesięcioleci AzerowieAzerbejdżanie emigrują także do [[Europa Zachodnia|Europy Zachodniej]]. Początkowo wyjeżdżali głównie AzerowieAzerbejdżanie tureccy (m.in. wraz z falą emigracji [[Turcy|tureckiej]] do [[Niemcy Zachodnie|RFN]]) i irańscy. Po upadku [[żelazna kurtyna|żelaznej kurtyny]] wzrosła emigracja z [[Kaukaz (kraina historyczna)|Kaukazu]], zwłaszcza z [[Górski Karabach|Górskiego Karabachu]].
Współcześnie AzerowieAzerbejdżanie są drugim najliczniejszym [[ludy tureckie|narodem tureckim]] po Turkach, a przed [[Uzbecy|Uzbekami]].
Historyczna populacja AzerówAzerbejdżan w poszczególnych [[Republiki ZSRR|republikach radzieckich]] na podstawie radzieckich spisów ludności:
{| class="wikitable"
!
|
