Renesans: Różnice pomiędzy wersjami

[[Plik:Pope Julius II.jpg|thumb|Papież [[Juliusz II]]]]

[[Plik:Nikolaus Kopernikus.jpg|thumb|[[Mikołaj Kopernik]]]]

 

Termin ten nie jest jednoznaczny. Jako epoka w historii kultury renesans obejmuje wiek XV i XVI, lecz jego granice czasowe nie są jasno ustalone. Renesans jako koncepcja historiozoficzna [[Jacob Burckhardt|Jacoba Burckhardta]], pewien wzorzec do naśladowania, jaki ten historyk chciał przekazać swoim współczesnym, a z którym wiąże się do dziś popularne i "szkolne" rozumienie tej epoki, jest już przestarzały.

W Niderlandach dojrzałego Renesansu rozwija się przede wszystkim filozofia społeczna, przeważnie oparta na odrodzonym stoicyzmie. Kluczową postacią jest tu [[Erazm z Rotterdamu]], [[irenizm|irenistyczny]] teolog i wybitny filolog. Humanizm Erazma odnosi się także do jego teologii – podkreślał, że [[Biblia|Pismo Święte]] należy komentować, posługując się wiedzą historyczno-filologiczną, w szczególności znajomością Ojców Kościoła, a nawet filozofii pogańskiej. To szczególne podkreślenie roli Pisma Świętego zbliżało go do protestantyzmu, zarazem jednak podkreślenie konieczności znajomości Ojców oddalało go od protestanckiej zasady ''[[sola scriptura]]''. Erazm propagował nie tylko Biblię, ale też dorobek literacko-filozoficzny starożytności – przełożył z greki ''Nowy Testament'' i zebrał według własnego klucza myśli mędrców starożytności w ''Adagiach''. Jego stoicyzm przejawia się w niechęci do mistyki i utożsamieniu chrześcijaństwa z praktykowaniem cnót indywidualnych rozumianych właśnie w duchu stoickim. Był typowym kosmopolitycznym humanistą renesansowym północnej Europy, posiadał bogatą bibliotekę, szeroką wiedzę erudycyjną, przyjaźnił się z wieloma uczonymi z różnych krajów, np. ze [[Tomasz More|św. Tomaszem Morusem]] czy [[Jan Łaski (młodszy)|Janem Łaskim]].

 

[[Plik:Epistolæ obscurorum virorum, Nordisk familjebok.png|thumb|''Listy ciemnych mężów'', wydanie z 1517]]