Mandat parlamentarny: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
m →‎Bibliografia: drobne redakcyjne
Linia 32:
## ''Niezależność'' – ani wyborcy, ani ich organizacje nie mają prawnej możliwości narzucenia posłowi sposobu działania, zwłaszcza głosowania w izbie,
## ''Nieodwołalność'' – ani wyborcy, ani ich organizacje nie mogą doprowadzić do przedterminowego wygaśnięcia mandatu posła; zasada ta nie jest wprawdzie ''expressis verbis'' sformułowana w art. 104, ale można ją uważać za oczywistą konsekwencję treści w tym artykule zapisanych.
# '''Mandat imperatywny''' – (zwany też mandatem związanym); sytuuje posła w pozycji reprezentanta (przedstawiciela) tych (i tylko tych), którzy go wybrali, a więc swojego okręgu wyborczego. Tym samym pojawia się węzeł prawnej zależności między posłem a jego wyborcami: poseł jest prawnie związany wolą swoich wyborców (co może znajdować wyraz w instytucji tzw. instrukcji i nakazów) oraz ponosi przed nimi odpowiedzialność za swe działania (co może przybierać postać odwołania posła przez wyborców). Jest to koncepcja mandatu historycznie wcześniejsza, nawiązująca do cywilistycznej koncepcji przedstawiciela i typowa już dla parlamentaryzmu [[średniowiecze|średniowiecznego]], także w [[Polska|Polsce]]. Została ona zdecydowanie zanegowana wraz z ukształtowaniem się nowożytnych systemów politycznych. Na przełomie XVIII i XIX w. pojawiła się koncepcja mandatu wolnego. Do idei mandatu imperatywnego nawiązywała natomiast doktryna ustrojowa tzw. [[konstytucjonalizm socjalistyczny|konstytucjonalizmu socjalistycznego]]; w praktyce miało to jednak pozorny charakter.
 
== Współczesne pojęcie mandatu parlamentarnego ==