Cegła: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
e Znaczniki: usuwanie dużej ilości tekstu (filtr nadużyć) VisualEditor |
Wycofano ostatnią zmianę treści (wprowadzoną przez 91.240.30.144) i przywrócono wersję 49557685 autorstwa Gobo1954 |
||
Linia 3:
[[Plik:UTP_Kordeckiego_1.jpg|thumb|245px|Ceglany, neogotycki gmach [[Uniwersytet Technologiczno-Przyrodniczy im. Jana i Jędrzeja Śniadeckich w Bydgoszczy|Uniwersytetu Technologiczno-Przyrodniczego w Bydgoszczy]]]]
[[Plik:Stapel bakstenen - Pile of bricks 2005 Fruggo.jpg|thumb|245px|[[Sztapel]] cegieł]]
[[Plik:Ceglagotic5.JPG|thumb|245px|Cegły [[Gotyk|gotyckie]] ze zbiorów Muzeum w [[Chełmno|Chełmnie]]]]
'''Cegła''' – [[materiał budowlany]] w kształcie [[prostopadłościan]]u (także [[klin (matematyka)|klina]], wycinka pierścienia kołowego lub kształtki) uformowany z [[Glina|gliny]], [[wapno (spoiwo)|wapna]], [[piasek|piasku]], [[cement]]u (bloczki betonowe) lub innych surowców mineralnych, który wytrzymałość mechaniczną i odporność na wpływy atmosferyczne uzyskuje poprzez proces [[suszenie|suszenia]], [[Wypalanie cegły|wypalania]] lub naparzania [[para wodna|parą wodną]]. Cegły służą m.in. do wznoszenia ścian, murów, filarów, słupów, a także fundamentów i ścian fundamentowych. Cegły mogą też być wypełnieniem stropów ([[strop Kleina]]).
== Historia ==
Cegła jest jednym z najpopularniejszych materiałów stosowanych w [[budownictwo|budownictwie]] od czasów [[Starożytność|starożytnych]]. W kulturach [[Starożytny Bliski Wschód|starożytnego Wschodu]] znana już od [[V tysiąclecie p.n.e.|V tysiąclecia p.n.e.]] Stosowana była początkowo jako [[cegła suszona]] na słońcu, wypalana z gliny pojawiła się w [[IV wiek p.n.e.|IV w.p.n.e.]], a silikatowa ([[cegła wapienno-piaskowa]]) w [[XIX wiek]]u.
Od czasów babilońskich wytłaczano w cegłach napisy i stemple – znaki wytwórcy. Oznaczanie cegieł utrzymywało się w [[Średniowiecze|średniowieczu]], [[renesans]]ie i trwa do naszych czasów.
== Wymiary ==
* '''cegła romańska''' – przeciętne wymiary 26-28 × 12-13 × 7-9 cm
* '''cegła gotycka''' – 28-30 × 13-14 × 7-9 cm
* '''współczesna polska'''- 25 × 12 × 6,5 cm (stosowana przed wojną w Polsce : 27 × 13 × 6 cm)
== Charakterystyka ==
Cegły produkuje się o różnych wymiarach, w których stosunek grubości do szerokości i długości wynosi najczęściej 1 : 2 : 4 (z uwzględnieniem grubości spoin). Najmniejsza powierzchnia [[prostopadłościan]]u cegły nazywana jest '''główką''', wąska i długa powierzchnia to '''wozówka''', największa powierzchnia to '''podstawa'''. Wcześniej cegły miały również kształt [[sześcian (geometria)|sześcianu]].
Wytrzymałość mechaniczną cegieł określa za pomocą klasy, np. klasa 15 oznacza wyrób o
[[Ściskanie|wytrzymałości na ściskanie]] 15 [[Paskal|MPa]].
== Rodzaje cegieł ==
* [[cegła suszona|cegła surowa]] – cegła adobe (suszona)
* [[cegła ceramiczna]] (suszona i wypalana)
* [[cegła wapienno-piaskowa]]
* [[cegła szamotowa]]
* [[cegła magnezytowa]]
* [[cegła żużlowa]]
<gallery widths=200 heights=140 perrow=4 caption="Formowanie cegieł w powojennej Polsce">
Image:Cegly01.jpg
Image:Cegly02.jpg
Image:Cegly03.jpg
</gallery>
== Zobacz też ==
{{Siostrzane projekty
|commons = Bricks
|słownik = cegła
|cytaty = Cegła
}}
* [[luksfer|cegła szklana]]
* [[wątek (architektura)|wątek]] – sposób ułożenia cegieł w murze
* [[cegielnia]]
* [[ceramika architektoniczna]]
* [[szamot]]
* [[stempel cegielniany]]
== Bibliografia ==
* {{Cytuj książkę | nazwisko = | imię = | tytuł = Słownik terminologiczny sztuk pięknych | data = 1969 | wydawca = Wydawnictwo Naukowe PWN | miejsce = Warszawa | isbn = | strony =}}
[[Kategoria:Ceramika budowlana]]
| |||