Johannes Gutenberg: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Linia 91:
 
=== Wydawnictwa związane z zagrożeniem tureckim ===
Po [[Upadek Konstantynopola|zdobyciu]] [[Konstantynopol]]a przez Turków w 1453 roku w zachodniej Europie zaczęto coraz bardziej obawiać się rosnącej potęgi [[Imperium Osmańskie]]go. Pojawiło się więc zapotrzebowanie na druki informujące o tym zagrożeniu i zachęcające do walki{{odn|Childress|2008|s=66–67}}. W 1454 roku ukazał się w języku niemieckim tzw. ''Kalendarz turecki'', obliczony na rok 1455. Posiada on, jako pierwszy znany druk w historii, tytuł – ''Eyn manung der cristenheit widder die durken'' („Ostrzeżenie dla chrześcijaństwa przed Turkami”). Była to wierszowana odezwa do walki z najeźdźcą osmańskim, zawierająca modlitwy, a także pierwsze wydrukowane życzenia noworoczne (''Eyn gut selig nuwe Jar'', „dobrego i szczęśliwego Nowego Roku”){{odn|Pirożyński|2002|s=66–68}}{{odn|Childress|2008|s=70}}.
 
Od 1454 roku (najstarszy zachowany ma datę 22 października) Gutenberg drukował ''Cypryjski list odpustowy'' Paulinusa Chappe (Zappe), dotyczący [[odpust]]u, obiecanego przez papieża [[Mikołaj V|Mikołaja V]] osobom przekazującym środki na obronę [[Królestwo Cypru|Cypru]] przed Turkami{{odn|Ing|1981|s=17}}. Nagłówki i pierwsze słowa danego akapitu listu drukowane były pismem „Donatów i Kalendarzy”, natomiast 31 wierszy listu nową mniejszą czcionką (litery były bardziej czytelne). Do kwietnia następnego roku ukazało się siedem wydań tego listu, drukowanego jednostronnie na welinie{{odn|Childress|2008|s=68–69}}. Ferdinand Geldner oszacował nakład listu na ok. 10 tysięcy sztuk{{odn|Pirożyński|2002|s=68}}.
 
W 1456 roku, udoskonalonym drukiem („Catholicon”), wydana została tzw. ''Bulla turecka'' – [[bulla]] papieża [[Kalikst III|Kaliksta III]], wystawiona 29 czerwca 1455 roku i wzywająca do [[Krucjaty antytureckie|wyprawy krzyżowej przeciw Turkom]], która miała zacząćrozpocząć się 1 maja 1456 roku. Zachował się jeden egzemplarz bulli wydrukowany w języku niemieckim i jeden w łacińskim{{odn|Pirożyński|2002|s=69–70}}.
 
=== Drobne wydawnictwa z lat 1456–1458 ===