Niszczyciele typu Grom: Różnice pomiędzy wersjami

29 marca 1935 roku rząd polski zawarł umowę ze stocznią White na budowę dwóch niszczycieli o wyporności 2144 t, za cenę 388 233 funty za każdy okręt (10 171 705 zł). Cena ta nie obejmowała dostaw strony polskiej, przede wszystkim uzbrojenia. Całkowity koszt miał wynosić ok. 520 000 funtów za okręt{{odn|Twardowski|2002|s=15-18}}. Kontrakt podpisali: ze strony stoczni dyrektor Arthur Thomas Wall, a ze strony polskiej kierownik Wydziału Budowy Okrętów Służby Technicznej KMW inż. [[Mikołaj Berens]]{{odn|Kondracki|2013|s=9, 14}}. Pierwszy okręt miał zostać ukończony w ciągu 26 miesięcy od dnia zawarcia umowy, drugi – w ciągu 28 miesięcy. Płatności miały być uregulowane w ratach (harmonogram spłaty rat był szczegółowo rozpisany, 35% wartości kontraktu miało być uregulowane w chwili zawarcia umowy, w miarę postępów prac zapłacone miało być kolejne 45%, po odbiorze okrętów przez stronę polską – 15%, a po zakończeniu okresu gwarancyjnego – ostatnie 5%). Na okręty wykonawca udzielił rocznej gwarancji. Za niedotrzymanie parametrów taktyczno-technicznych przez wybudowane okręty przewidziane były kary umowne dla stoczni, jeśli parametry te okazałyby się lepsze niż wymagane w kontrakcie – stocznia miała otrzymać nagrodę finansową. Materiały i wykonawstwo miało być zgodne z tymi, jakich wymagała przy odbiorze zamawianych dla siebie okrętów [[Admiralicja brytyjska]] (po zatwierdzeniu przez powołana przez KMW Komisję Nadzorczą). [[Arbitraż (ekonomia)|Arbitra]], który rozstrzygać miał ewentualne kwestie sporne, powoływać miał Sąd Arbitrażowy w Londynie[[Londyn]]ie{{odn|Twardowski|2002|s=15}}. Okręty typu ''Grom'' były największymi niszczycielami zbudowanymi przez stocznię White do tamtej pory{{odn|Twardowski|2002|s=20, 27-29}}.

17 lipca 1935 roku uroczyście, w obecności polskich i brytyjskich czynników oficjalnych, w tym przedstawiciela króla, rozpoczęto budowę pierwszego okrętu – późniejszego "Groma"„Groma” (numer budowy 1800), a 1 października 1935 roku późniejszej „Błyskawicy” (nr budowy 1801). Pierwszy nit pod „Groma” wbił ambasador RP w Londynie [[Edward Bernard Raczyński|Edward Raczyński]], natomiast jego żona była później matką chrzestną "Błyskawicy"„Błyskawicy”{{odn|Twardowski|2002|s=20, 27-29}}. Na terenie stoczni nad rzeką wzniesiono dwie zadaszone hale, w których miała następować składanie sekcji, oraz dwie pochylnie, położone obok siebie, które stopniowo, w miarę postępów prac nad kadłubami, przedłużano. Nadzór nad budową sprawowała wysłana do Anglii Komisja Nadzorcza Budowy Okrętów, pod kierownictwem kmdr [[Stanisław Rymszewicz|Stanisława Rymszewicza]]. W jej skład wchodzili mgr inż. Jan Morze, ppor. mar. inż. Stanisław Radogost-Uniechowski, chor. mar. Józef Wojtkowiak oraz doraźnie powoływani eksperci. Komisja ta zatwierdzała dokumentację techniczną i rozwiązywała bieżące problemy. Ponadto część obowiązków związanych z kontrolą i nadzorem nad wykonaniem prac u podwykonawców stoczni przekazano kontrolerom brytyjskiej Admiralicji – przewidziano na ich wynagrodzenie środki w wysokości 4500 funtów{{odn|Twardowski|2002|s=15-20}}.

14 maja 1936 roku [[Ministerstwo Spraw Wojskowych|Minister Spraw Wojskowych]] nadał okrętom nazwy „Grom” i „Błyskawica”{{r|DRMSW1936}}.

20 lipca 1936 roku wodowano uroczyście kadłub „Groma”, a 1 października 1936tego roku – „Błyskawicy”, po czym przystąpiono do wyposażania okrętów. 4 listopada 1936 roku statek „Clive” dostarczył ze Szwecji uzbrojenie artyleryjskie „Groma”, a 8 grudnia 1936 polski statek [[ORP Wilia|„Wilja”]] – wyposażenie wykonane przez stronę polską (m.in. kable, łodzie, radiostacje) i pierwszą cześć załogi. Odbioru okrętów od wykonawcy dokonywać miała polska Komisja OdbiorcząOdbiorcza w [[Southampton]], powołana 29 stycznia 1937 roku, pod kierownictwem kmdr [[Włodzimierz Steyer|Włodzimierza Steyera]]. W jej skład wchodzili Jan Morze (pełnił funkcję sekretarza), kmdr ppor. Stanisław Hryniewiecki, oraz kpt. mar. mgr inż. Tadeusz Dobrzyński{{odn|Twardowski|2002|s=28-29}}. W lutym [[1937]] roku rozpoczęto próby morskie „Groma”, w marcu zakończono budowę. 11 maja 1937 roku „Grom” został odebrany przez polską Komisję Odbiorczą i podniesiono na nim banderę MW. Okręt wyruszył do Polski, 16 maja, po pobraniu w Göteborgu amunicji, przypłynął do Gdyni. Zamontowano tam m.in. centralę artyleryjską produkcji Państwowych Zakładów Optycznych. Do czerwca 1937 roku „Grom” nosił na dziobie znak taktyczny „G”, następnie usunięty{{odn|Kondracki|2013|s=14-15}}.

Do końca września – z opóźnieniem – zakończono wyposażanie „Błyskawicy” (umowny termin oddania upływał 29 lipca 1937 roku). OpóźnienieZwłoka wynikałowynikała z opóźnień w dostawach części wyposażenia, braku wystarczających sił roboczych w stoczni i siły wyższej – epidemii grypy wśród pracowników stoczni. Po prowadzonychprzeprowadzonych w październiku i listopadzie próbach morskich (i poprawieniu stwierdzonych usterek, do czego potrzeba było dokować okręt) niszczyciel został przekazany polskiej komisji i wszedł do służby 25 listopada 1937 roku. 1 grudnia 1937tego roku „Błyskawica” przypłynęła przez Göteborg, gdzie pobrano amunicję, do Gdyni{{odn|Kondracki|s=16-17}}. Całkowity koszt budowy obu okrętów wyniósł 27 411 972 zł (z uwzględnieniem premii dla stoczni za lepsze niż oczekiwano parametry okrętów). Przemysł polski dostarczył 8,15% wartości zamówienia{{odn|Twardowski|2002|s=34}}.

|[[ORP Grom (19371936)|„Grom”]]||17. 07. 1935||20. 07. 1936||11. 05. 1937

|[[ORP Błyskawica|„Błyskawica”]] ||01. 10. 1935||01. 10. 1936||25. 11. 1937

Kontrtorpedowce typu ''Grom'' miały architekturę typową dla niszczycieli, cechowały się przy tym dość zwartą i harmonijną sylwetką. Całkowita długość okrętów wynosiła (według specyfikacji) 114 m (111 m na [[Wodnica (okrętownictwo)|linii wodnej]]), szerokość maksymalna: 11,26 m, zanurzenie na dziobie: 3,15 m, na rufie: 3,45 m. [[Wyporność]] standardowa miała wynosić 2011 ton (wyporność normalna: 2144 t). [[Wysokość metacentryczna|Wysokość metacentryczną]] określono na 0,85 m. Okręty osiągać miały prędkość 39 węzłów (w rzeczywistości osiągały więcej: 39,6 węzła). Przy prędkości 15 w. ich zasięg wynosić miał 3500 Mm. Pojemność zbiorników paliwa wynosiła 130 t (maksymalnie – 350 ton){{odn|Twardowski|2002|s=16}}.

Pokład dziobowy o niewielkim wznosie rozciągał się na prawie 40% długości kadłuba. [[Stewa|Dziobnica]] była lekko wygięta łukowo. [[Rufa]] była kształtu typowego dla brytyjskich niszczycieli, zaokrąglona w rzucie z góry, z pionową [[stewa|stewą]]. Stanowiska dział artylerii głównej, osłonięte maskami przeciwodłamkowymi, były rozmieszczone w sposób klasyczny (zapoczątkowany przez brytyjski typ [[niszczyciele typu V/W|''V/W'']]) – po dwa na dziobie i rufie okrętu, na pokładzie dziobowym i rufowym oraz w superpozycji na piętrze nadbudówki dziobowej i rufowej. Pokłady nadbudówek dziobowej i rufowej były przedłużone ponad stanowiska dział na pokładzie, w celu osłony niższych dział przed podmuchem wylotowym wyższych dział.

[[Plik:Kontrtorpedowiec js.jpg|thumb|Widok na mostek okrętów przed wojną.]]

[[Nadbudówka]] dziobowa miała wysunięte do przodu dolne piętro, na którym stało stanowisko dział. Drugie piętro było dość wysokie – w przedniej części obejmowało przeszkloną [[Mostek kapitański|sterówkę]], a nakryte było otwartym pomostem bojowym o charakterystycznej formie, z przednią częścią tworzącą wystający nawis przed obrysem sterówki i wyposażoną przy górnej krawędzi ścianek w deflektor wiatru. W widoku od góry, przód pomostu i sterówki miał kształt zaokrąglony. Podobną nadbudówkę miał budowany w tym czasie we Francji stawiacz min [[ORP Gryf (19381936)|ORP „Gryf”]]. Cała nadbudówka była przesunięta w stronę dziobu okrętu, względem uskoku pokładu dziobowego. W tylnej części pomostu bojowego był umieszczony na postumencie [[dalmierz]], później na "Błyskawicy"„Błyskawicy” zamieniony na [[dalocelownik]]. Na końcu nadbudówki był maszt palowy, początkowo połączony z wysoką i dość masywną, ustawiona na kratownicowej podstawie, platformą dla reflektora, później usuniętą{{odn|Koszela|2013|s=55-66, 67-90}}.

Za uskokiem pokładu dziobowego, na pokładzie górnym, była wąska nadbudówka kryjąca podstawę komina i kanały wentylacyjne. Okręty miały pojedynczy, szeroki, pochylony komin na [[śródokręcie|śródokręciu]], o opływowym przekroju, do którego uchodziły spaliny ze wszystkich kotłowni. W początkowym okresie na kominie był umieszczony masywny kołpak, zdemontowany w 1939 roku w Wielkiej Brytanii. Między nadbudówką dziobową a kominem umieszczone były trzy duże łodzie ratunkowe, a po bokach nadbudówki komina dwie mniejsze (łodzie przed kominem zostały później zdemontowane i zastąpione przez lżejsze tratwy ratunkowe). Bezpośrednio za kominem, na końcu jego nadbudówki znajdowała się platforma dla działek przeciwlotniczych. Dalej w osi podłużnej okrętu, na pokładzie, ustawione były dwa trzyrurowe [[aparatWyrzutnia torpedowytorpedowa|aparaty torpedowe]], a między nimi była mała nadbudówka z drugą platformą działek przeciwlotniczych (kryjąca ciągi wentylacyjne maszynowni). Za aparatami torpedowymi była niska nadbudówka rufowa. Początkowo w jej przedniej części znajdowała się druga kondygnacja w postaci klockowatego zapasowego stanowiska dowodzenia z platformą reflektora na szczycie, lecz później zostało ono usunięte. Po jego bokach początkowo znajdowały się przeciwlotnicze wielkokalibrowe karabiny maszynowe, natomiast między nim a stanowiskiem dział, był drugi dalmierz. Na końcu nadbudówki i pokładzie rufowym znajdowały się dwa pozostałe podwójne stanowiska dział{{odn|Koszela|2013|s=55-66, 67-90}}.

[[Siłownia okrętowa]] w postaci dwóch [[turbina parowa|turbin]] typu Curtiss-Parsons i trzech głównych [[kocioł parowy|kotłów parowych]] typu Admiralicji oraz kotła pomocniczego typu White Forster, miała moc 54 000 KM{{odn|Koszela|2013|s=55-66, 67-90}}. Okręty miały dwie kotłownie i dwie maszynownie w prostym układzie liniowym (od dziobu: pierwsza kotłownia z jednym kotłem, druga z dwoma kotłami i dalej dwie maszynownie). Układ taki stwarzał większe ryzyko pozbawienia napędu od jednego uszkodzenia w stosunku do układu przemiennego, lecz było ono zmniejszone przez rozmieszczenie turbin w osobnych przedziałach maszynowni, w odróżnieniu od typu ''Wicher'' i współczesnych niszczycieli brytyjskich, które miały obie turbiny w jednym przedziale. Gródź poprzeczna między maszynowniami miała nietypowy, łamany kształt – obie maszynownie częściowo zachodziły na siebie. W pierwszej maszynowni turbina była umieszczona po lewej burcie i napędzała lewą śrubę, w drugiej maszynowni była umieszczona po prawej. Na żądanie strony polskiej kwatery dla oficerów umieszczono w bardziej praktycznym miejscu pod nadbudówką dziobową, zamiast tradycyjnego miejsca na rufie, utrudniającego im zajmowanie stanowisk (na brytyjskich niszczycielach zastosowano to dopiero w [[Niszczyciele typu Q/R|typie ''R'']] z 1941 roku).

Pierwotne uzbrojenie artyleryjskie okrętów było bardzo silne, w postaci 7 dział kalibru 120 mm na trzech podstawach podwójnych i jednej pojedynczej (zdecydowana większość okrętów tej klasy na świecie miała nie więcej, niż 6 dział głównego kalibru, nieliczne typy miały 8). Działa cechowały się sporą szybkostrzelnością do 10 strz./min; pewnym minusem jednak przy dłuższym ogniu było stosowanie nabojów zespolonych, cięższych do ładowania od amunicji rozdzielnej (masa naboju 41 kg, w tym pocisku 24 kg). Masa podstawy podwójnej wynosiła 20,5 t. Działa miały donośność maksymalną przy kącie podniesienia 30° – 19&nbsp;500&nbsp;m<ref>Dane dział według [http://www.navweaps.com/Weapons/WNSweden_47-50_m1934.htm Sweden 12 cm/50 (4,7") Model 1934/1936] w serwisie NavWeaps, dostęp 24-3-2009.</ref>. Umiarkowanie silne było natomiast uzbrojenie torpedowe, składające się z sześciu [[wyrzutnia torpedowa|wyrzutni]] w dwóch potrójnych [[aparat torpedowy|aparatach torpedowych]] (w tym okresie nowe niszczyciele powszechnie miały już po 8 wyrzutni torped). Wyrzutnie były dla torped francuskich 550 mm{{#tag:ref|Były to torpedy wz. 1923D{{r|Neumann2013}}.|group="uwaga"}}, lecz mogły być dostosowane przez zastosowanie wkładek także do torped standardowego na świecie brytyjskiego kalibru 533 mm (21 cali) i 450 mm (zakupiono sześć adapterów do kalibru 533 mm i cztery do kalibukalibru 450 mm{{odn|Twardowski|2002|s=15}}){{odn|Koszela|2013|s=55-66, 67-90}}.

Wyjątkowo silne jak na okres przedwojenny i początek II wojny światowej było uzbrojenie przeciwlotnicze okrętów, składające się przede wszystkim z dwóch podwójnie sprzężonych automatycznych armat przeciwlotniczych [[40 mm armata przeciwlotnicza Bofors|40 mm Bofors]]. Armaty tego systemu były dość powszechnie uznawane za najlepsze działkodziałka tego rodzaju okresu II wojny światowej, skuteczniejsze m.in. od brytyjskich działek [[Armata przeciwlotnicza 40 mm Mark VIII|40 mm "pom„pom-pom"pom”]] i niemieckich [[37 mm armata przeciwlotnicza SK C/30|37 mm C/30]]. Niszczyciele typu ''Grom'' były prekursorami zastosowania armat 40 mm Boforsa, które, w nieco innych modelach, zostały dopiero w drugiej połowie wojny zaadaptowane jako standardowe uzbrojenie okrętów brytyjskich i amerykańskich (przed wojną, oprócz polskich okrętów, planowano je jedynie dla holenderskich niszczycieli typu [[niszczycieleNiszczyciele typu Gerard Callenburgh|typu ''Gerard Callenburgh'']]). Pewnym minusem było jedynie rozmieszczenie tych działek, nie zapewniające ostrzału w kierunku dziobu, lecz było to typowe dla przedwojennych niszczycieli. Uzbrojenie przeciwlotnicze uzupełniały 4 podwójne stanowiska wielkokalibrowych karabinów maszynowych 13,2 mm Hotchkissa[[Hotchkiss]]a, które były umiarkowanie skuteczne, lecz typowe dla okrętów przedwojennych.

Początkowe uzbrojenie do zwalczania okrętów podwodnych stanowiły dwie tunelowe zrzutnie [[bomba głębinowa|bomb głębinowych]] umieszczone pod pokładem rufowym, z zapasem 20 bomb. Niektóre źródła podają też, że wyposażono je w dwa miotacze bomb głębinowych Thornycrofta, ustawione na pokładzie w części rufowej{{odn|Piaskowski|1996|s=}}. Okręty miały ponadto możliwość stawiania [[Mina morska|min morskich]], dla których na pokładzie rufowym zamontowano dwie pary torów minowych, na których można było ustawić 44{{odn|Whitley|1988}}-60 [[Mina morska|min]]: [[Mina kontaktowa wz. 08|wz. 08]]{{#tag:ref|Czasami miny te nazywane są minami wz. 08/39 – jednak nazwa: mina wz. 08/39 odnosi się do rosyjskiej modyfikacji miny wz. 08, która nie miała nic wspólnego z polską modyfikacją miny wz. 08, której dokonano w 1933 roku. Przedwojenna polska modyfikacja miny nosiła nazwę: mina wz. 08 zmod. lub mina wz. 08M{{r|Bartelski2014}}.|group="uwaga"}} lub [[Mina kontaktowa wz. SM-5|SM-5]]{{odn|Koszela|2013|s=66, 237}}.

Okręty początkowo wyposażone były w [[radiostacja|radiostacje]] korespondencyjne typu SM1K, radiostacje krótkofalowe typu RKD/K, radiostacje alarmowe typu Y, radiostacje goniometryczne typu RJ, radionamierniki[[radionamiernik]]i i hydrofony[[hydrofon]]y. Ponadto posiadały po dwa reflektory[[reflektor]]y o średnicy lustra 90 cm. Sprzęt ratunkowy stanowiły: dwie ośmiometrowe łodzie motorowe, ośmiometrowa szalupa, motorówka i mniejsza łódź wiosłowa oraz tratwy ratunkowe{{odn|Koszela|2013|s=66, 89}}.

W trakcie służby okręty przeszły modernizacje, których celem była poprawienie ich niewystarczającej stateczności oraz, w przypadku „Błyskawicy” („Grom” został zatopiony w w początkowym okresie wojny), wzmocnienie uzbrojenia przeciwlotniczego i doposażenie w nowocześniejszy sprzęt hydrolokacyjny i radioelektroniczny{{odn|Koszela|2013|s=55-66, 67-90}}.

Pierwszą większą przebudowę obydwa okręty przeszły po przybyciu do Wielkiej Brytanii w 1939 roku, gdy okazało się, że ich dzielność morska w warunkach atlantyckich jest niewystarczająca. Przeprowadzono ją w dniach 2-22 października 1939 roku w stoczni w [[Plymouth]]. Przebudowa obejmowała usunięcie: łodzi ratunkowych z przestrzeni pomiędzy nadbudówką główną a kominem, trałów ochronnych, torów minowych, demontaż „krążowniczej” kapy z komina, kratownicowej podstawy z platformą reflektora i masztem z nadbudówki głównej – zostały one zastąpione przez lżejszy maszt palowy, a reflektor przeniesiono przed komin, na miejsce szalup. Ponadto zdemontowano górną część nadbudówki rufowej, służąca za podstawę reflektora, i sam reflektor oraz wytyk anteny – został on zastąpiony mniejszym masztem z małą rejką. Antenę radionamiernika przeniesiono na maszt główny. Na rufie ustawiono dwa dodatkowe miotacze bomb głębinowych Thornycrofta{{odn|Koszela|2013}}. Z dziobu usunięto fortrały{{r|Weglarz2011}}. W wyniku przebudowy zdjęto z pokładu elementy o łącznej masie około 56 ton, co przyczyniło się do poprawy [[wysokość metacentryczna|wysokości metacentrycznej]], dodano też balastu dennego. W trakcie kolejnego remontu w dniach 10 stycznia - 19 marca 1940 roku zamontowano na okręcie instalację demagnetyzacyjną{{odn|Koszela|2013|s=61-63}}.

Kolejne modernizacje i przebudowy przechodziła już tylko „Błyskawica” – najważniejsze z nich to zainstalowanie [[sonar|azdyku]], pokładowych zrzutni bomb głębinowych oraz działa plot. [[Armata przeciwlotnicza 3-calowa|76 mm HA/LA Mk II]] na podstawie Mk III w miejsce drugiej wyrzutni torpedowej, co nastąpiło w trakcie remontu w czerwcu 1940 roku, zamontowanie radaru [[radar typ 281|typu 281]] w lutym 1941 roku, przezbrojenie w uniwersalne działa Vickers [[Armata morska 102 mm Mark XVI|102 mm Mk XVI]] na podstawach Mk XIX (ustawiono wtedy również ponownie drugą wyrzutnię torpedową) z zamontowaniem bogatszego i nowszego wyposażenia radioelektronicznego (nowa wieżyczka kierowania ogniem artylerii głównej, stanowisko radarradaru typtypu 291 do kierowania ogniem plot.) – co trwało od czerwca do listopada 1941 roku. Kolejnej modernizacji dokonano w czerwcu 1943 roku, zastępując nkmy Hotchkissa pojedynczymi działkami [[Oerlikon 20 mm|20 mm Oerlikon]], dodając 2 podwójne [[Ciężki karabin maszynowy|ckm]] 7,7 mm Lewis na pomoście, wymieniając radionamiernik na nowszy FM 12 MF/DF, instalując [[Identification Friend or Foe|system identyfikacji „swój-obcy”]] typu 252 oraz radiotelefony UKF typu 86 i 86M. W marcu 1944 roku zainstalowano na nadbudówce rufowej [[radar typu 271]], wymieniono system identyfikacji „swój-obcy” na nowszy, typu 244 oraz dodano antenę [[System Headache|systemu „Headache”]] do przechwytywania nieprzyjacielskich transmisji radiowych. Ostatni remont połączony z przebudową w Wielkiej Brytanii miał miejsce od lutego do lipca 1944 roku. UsunietoUsunięto wówczas obydwa aparaty torpedowe, a na miejsce wyrzutni nr 2 ustawiono jeden aparat czterorurowy kal. 533 mm, usunięto kmkarabiny maszynowe kal. 7,7 mm i wymieniono radar typu 272 na [[Radar typu 293|typu 293]]. Po powrocie do Polski w 1951 roku okręt przeszedł remont połączony z przezbrojeniem – wymieniono lufy dział artylerii głównej na lufy radzieckich armat [[Armata morska 100 mm B-24|100 mm B-24]], pozostałe systemy uzbrojenia wymieniono na radzieckie odpowiedniki, ponownie ustawiono tory minowe dla 60 [[Mina kontaktowa wz. 08/39|min wz. 08/39]]. Całkowicie wymieniono sprzęt ratunkowy na zestaw składający się z szalupy wiosłowej i motorówki na pokładzie głównym oraz 10 tratew ratunkowych. W kwietniu 1961 roku wymianie na sprzęt radziecki uległo wyposażenie radioelektroniczne (zainstalowano stacje radiolokacyjne Gjuis-1M4 i Rif, system identyfikacji „swój-obcy” Kremnij-5N, nowe systemy łączności) i hydroakustyczne (Tamir-5N). W 1975 roku okręt uległ ostatniej przebudowie, w związku z adaptacją do pełnienia funkcji okrętu-muzeum, co obejmowało m.in. urządzenie sal wystawowych i wytyczenie ścieżek zwiedzania{{odn|Koszela|2013|s=67-89}}.

Po przybyciu do Polski okręty dołączyły do [[Dywizjon Kontrtorpedowców|Dywizjonu Kontrtorpedowców]], który do tej pory składał się z OORP „Wicher” i [[ORP Burza|„Burza”]]. Początkowo „Grom”, a później „Błyskawica” były [[Okręt flagowy|okrętami flagowymi]] Dywizjonu{{odn|Koszela|2013|s=55-66, 67-90}}.

{{osobny artykuł|ORP Grom (19371936)}}

„Grom” w okresie przedwojennym wraz z innymi okrętami MW uczestniczył w trzech kurtuazyjnych wizytach w portach zagranicznych: w sierpniu 1937 roku odwiedził Tallin[[Tallinn]] oraz [[Ryga|Rygę]], a w sierpniu 1938 roku – [[Kopenhaga|Kopenhagę]]. W lutym 1938 roku po błędzie nawigacyjnym wszedł na mieliznę i doznał uszkodzeń, których usunięcie wymagało dokowania. Realizując [[Plan Peking|plan „Peking”]] przedostał się we wrześniu 1939 roku wraz z dwoma innymi polskimi niszczycielami: „Błyskawicą” i „Burzą”, do Wielkiej Brytanii. Tam przeszedł większą przebudowę (podobnie jak „Błyskawica”), która miała na celu poprawę dzielności morskiej. Podczas [[II wojna światowa|II wojny światowej]] pełnił służbę patrolową i ochraniał [[Konwój morski|konwoje]] na wodach wokół [[Wyspy Brytyjskie|Wysp Brytyjskich]] oraz na [[Morze Północne|Morzu Północnym]]. Wspierał działania wojsk lądowych w trakcie [[Kampania norweska 1940|kampanii norweskiej]]. Został zatopiony 4 maja 1940 roku przez samolot niemiecki w Rombakkenfjordzie pod [[Narwik]]iem{{odn|Koszela|2013|s=55-66}}.

[[Plik:Blyskawica w nowym kamuflazu - 02-01-2012.jpg|thumb|alt= |ORP „Błyskawica” jako okręt muzeumokręt–muzeum, przy Skwerze Kościuszki w Gdyni.]]

W okresie przedwojennym okręt, wraz z bliźniaczym „Gromem”, reprezentował MW podczas wizyty w Kopenhadze. Wraz z „Gromem” i „Burzą” w przededniu wojny wypłynąwypłynął do portów brytyjskich, realizując plan „Peking”. W działaniach [[II wojna światowa|II wojny światowej]] operował na Atlantyku, Morzu Północnym i Morzu Śródziemnym. Brał udział między innymi w [[kampania norweska 1940|kampanii norweskiej]] i [[operacja Dynamo|ewakuacji Dunkierki]], eskortowaniu konwojów atlantyckich i wokół Wysp Brytyjskich, operacjach [[operacja Torch|„Torch”']] i [[operacja Overlord|„Neptune”]] – w trakcie tej ostatniej uczestniczył w [[bitwa pod Ushant (1944)|bitwie pod Ushant]]. Działalność operacyjną zakończył udziałem w [[operacja Deadlight|operacji „Deadlight”]]. W maju 1946 roku został przejęty przez Royal Navy, a następnie 1 lipca 1947 roku zwrócony rządowi [[Polska Rzeczpospolita Ludowa|PRL]]. Po remoncie i przezbrojeniu powrócił do czynnej służby. Uczestniczył w wielu kurtuazyjnych wizytach w portach innych państw ([[Petersburg|Leningradzie]], Bałtijsku[[Bałtyjsk]]u, [[Portsmouth]], Sztokholmie[[Sztokholm]]ie, Helsinek[[Helsinki|Helsinkach]], Londynie, Kopenhadze, [[Chatham (Anglia)|Chatham]], GoeteborguGöteborgu). Po awarii kotłowni w 1967 roku uznano kolejny remont za nieopłacalny i od 1969 roku pozostawał w [[Świnoujście|Świnoujściu]] jako stacjonarny okręt obrony przeciwlotniczej. Od 1 maja 1976 roku okręt pełni funkcję [[okrętstatek muzeum|okrętu-muzeum]] w [[Port morski Gdynia|porcie gdyńskim]]{{odn|Koszela|2013|s=67-90}}.

W ramach sześcioletniego planu rozbudowy floty, przyjętego w 1936 roku, szefostwo KMW planowało powiększyć flotę m.in. o dwa kolejne duże niszczyciele (nr 5 i 6). Przewidziano dla nich nazwy [[ORP Orkan i ORP Huragan (1939)|OORP „Orkan” i „Huragan”]]. Zdecydowano, że będą one wybudowane w Polsce, w [[Stocznia Marynarki Wojennej|Stoczni Marynarki Wojennej]] w Gdyni, w oparciu o zmodyfikowane nieco plany niszczycieli typu ''Grom''{{odn|Graczyk|2007|s=163-165}}. Planowano, że ich koszt zamknie się kwotą 32,2 mln. złotych{{odn|Twardowski|2000|s=15, t.1}}. Miały być ukończone do kwietnia - października 1942 roku. Okręty miały być nieco większe niż dwójka ich poprzedników: ich wyporność normalna miała wynosić 2214 ton metrycznych, długość całkowita 114 m, a szerokość 11 m. Napędzać je miały maszyny o mocy 5650056&nbsp;500 KM, co miało umożliwić osiągnięcie prędkości maksymalnej 39 w. Okręty miały mieć podobne uzbrojenie jak wcześniejsze okręty typu ''Grom'', planowano jednak wzmocnić uzbrojenie przeciwlotnicze, dodając 4 ckm 7,9 mm{{odn|Twardowski|2000|s=66-67 t.2}}. Rozważano też dodanie kolejnego stanowisko działek 40 mm Boforsa oraz zastąpienie nkm Hotchkissa podwójnie sprzężonymi działkami 20 mm Oerlikona. Przebudowana miała być nadbudówka główna, w celu zmniejszenia oporów powietrza, których pokonanie przy pływaniu z prędkością maksymalną zabierało 27% mocy – planowano zgrupować ją z masztem głównym i kominem. Budowę okrętów rozpoczęto 1 maja 1939 roku, jednak w związku z wybuchem wojny nie zostały one ukończone{{odn|Koszela|2013|s=213-214}}.

{{commonscat|ORP Błyskawica|ORP "Błyskawica"„Błyskawica”}}

<ref name=Dyskant2000>{{Cytuj książkę | nazwisko = Dyskant | imię = Józef W. | tytuł = Polska Marynarka Wojenna w 1939 roku. Cz. 1. W przededniu wojny | wydawca = Wydawnictwo AJ-Press | miejsce = Gdańsk | rok = 2000 | seria = Bitwy i kampanie | isbn = 83-7237-044-3 | strony = 146 | odn = tak}}</ref>

* {{Cytuj książkę | nazwisko = Whitley | imię = M.J. | tytuł = Destroyers of World War Two : an international encyclopedia | url = http://babel.hathitrust.org/cgi/pt?id=mdp.39015020687821;view=1up;seq=225 | wydanie = | wydawca = Naval Institute Press | miejsce = Annapolis, MD | rok = 1988 | strony = 219-220 | isbn = 0-87021-326-1 | język = en | odn = tak}}