Ptaki stymfalijskie: Różnice pomiędzy wersjami

|imię oryginalne = Στυμφαλίδες Ὄρνιθεςὄρνιθες

'''Ptaki stymfalijskie, stymfalidy''' ([[język grecki|gr.]] {{grc|Στυμφαλίδες Ὄρνιθεςὄρνιθες,}} ''Stymphalídes Órnithesórnithes'', [[łacina|łac.]] ''Aves Stymphalides'') – w [[mitologia grecka|mitologii greckiej]] poświęcone [[Ares (mitologia)|Aresowi]] ptaki o dziobach, szponach i skrzydłach z żelaza, które zasiedliły okolice bagien nad jeziorem [[Jezioro Stymfalijskie|Stymfalos]] w [[Peloponez|peloponeskiej]] [[Arkadia (kraina historyczna)|Arkadii]]. Żywiące się mięsem stwory zabijały ludzi i stada dziobami<ref>Uderzeniem dzioba miały przebijać wykuty z brązu pancerz (M. Pietrzykowski, dz. cyt. w bibliografii).</ref> i wyrzucanymi jak strzały żelaznymi piórami, a ich odchody były trujące. Wskutek tego, ludna i bogata okolica zaczęła zamieniać się w pustkowie.

Szósta praca<ref>Kolejność różna w rozmaitych przekazach; niekiedy podawana jako piąta z prac bohatera (np. Lucyna Stankiewicz: ''Ilustrowany słownik mitologii greckiej i rzymskiej'', Wrocław: Ossolineum, 2008, s. 166).</ref> [[Herakles]]a zlecona przez króla [[Mykeny|Myken]] [[Eurysteusz]]a, polegała na wytrzebieniu stada tych morderczych ptaków. W tym celu [[Atena]] obdarzyła go wykonanymi przez [[Hefajstos]]a [[kołatka]]mi (bądź [[gruchawka|grzechotkami]]) ze [[spiż]]u, których dźwięk wypłoszył ptactwo, tak by [[Heros (mitologia)|heros]] mógł je powystrzelać z łuku<ref>Tak również w swym zbiorze ujmuje to [[mitografowie|mitograf]] [[Apollodoros z Aten (historyk)|Pseudo-Apollodoros]] (''Bibliotheke'' II, 5, 6).</ref>. Według wersji odnotowanej przez [[Pauzaniasz (geograf)|Pauzaniasza]] w ślad za [[epika|epicznym]] poetą [[Pizander z Kamiros|Pizandrem z Kamiros]], przyjęto, że Herakles nie pozabijał ptaków, tylko przepędził je dźwiękiem kołatek [[krotala]]<ref>''Periegesis tes Hellados'', VIII.</ref>. Resztki stymfalidów znalazły schronienie na Wyspie Aresa (Aretias) na [[Morze Czarne|Morzu Czarnym]], skąd ostatecznie zostały przepędzone przez [[Argonauci|Argonautów]] w ich drodze do [[Kolchida|Kolchidy]].

#* {{cytuj książkę|nazwisko=Grimal|imię=Pierre|autor link=Pierre Grimal|tytuł=Słownik mitologii greckiej i rzymskiej|wydawca=[[Zakład Narodowy im. Ossolińskich|Ossolineum]]|miejsce=Wrocław|data=2008|strony=131|isbn=83-04-04673-3}}

#* {{cytuj książkę|nazwisko=Pietrzykowski|imię=Michał|tytuł=Mitologia starożytnej Grecji|wydawca=Wyd.[[Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe|WAiF]]|miejsce=Warszawa|data=1979|strony=242|isbn=83-221-0111-2}}

#* {{cytuj książkę|nazwisko=Parandowski|autor link=Jan Parandowski|imię= Jan| tytuł=Mitologia. Wierzenia i podania Greków i Rzymian|wydawca=[[Wydawnictwo Poznańskie|Wyd. Poznańskie]]|miejsce=Poznań|data=1989|strony=128|isbn=83-210-0677-9}}

#* {{cytuj książkę|nazwisko=Kreyser|imię=Krystyna|tytuł=Śladami mitów starożytnej Grecji i Rzymu|wydawca=[[Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza|LSW]]|miejsce=Warszawa|data=1992|strony=203|isbn=83-205-4167-0}}