Polskie drogi (serial telewizyjny): Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
Braniewiak (dyskusja | edycje) drobne redakcyjne |
uzupelnienia |
||
Linia 8:
|gatunek = wojenny
|kraj produkcji = {{państwo|POL}}
|oryginalny język = polski oraz
|twórcy =
|główne role = [[Karol Strasburger]]<br
|muzyka tytułowa =
|liczba odcinków = 11
Linia 20:
|scenariusz = [[Jerzy Janicki]]
|narracja =
|muzyka = [[Andrzej Kurylewicz]], wykonanie: [[Filharmonia Narodowa]]
|zdjęcia = [[
|scenografia = [[Jerzy Śnieżawski]]<br
|czas trwania = 85 min.
|kąt kamery =
Linia 44:
'''Polskie drogi''' – [[Serial telewizyjny|polski serial telewizyjny]] z 1976 roku. Scenariusz filmu napisał [[Jerzy Janicki]] (z wyjątkiem pierwszego odcinka, którego autorem był [[Bohdan Czeszko]]), a wyreżyserował [[Janusz Morgenstern]].
==
Realizacja serialu trwała ponad trzy lata<ref name="N1977">{{Cytuj pismo | autor = Jerzy Pawlas | tytuł = „Polskie drogi”. Prawdy o wojnie nigdy za wiele (wywiad z Jerzym Janickim) | czasopismo = [[Nowiny (dziennik rzeszowski)|Nowiny]] | strony = 7 | data = Nr 248 z 31 października i 1 listopada 1977 | url = http://www.pbc.rzeszow.pl/publication/6541}}</ref>. W rezultacie powstało 11 odcinków o czasie 16,5 godziny<ref name="N1977"/>. Pierwszy odcinek serialu został premierowo wyemitowany 16 października 1977 na antenie [[TVP1]] o godz. 20:30<ref>{{Cytuj pismo | tytuł = Ogólnopolski program TV | czasopismo = [[Nowiny (dziennik rzeszowski)|Nowiny]] | strony = 8 | data = Nr 235 z 15-16 października 1977 | url = http://www.pbc.rzeszow.pl/publication/6541}}</ref>. Do listopada 1977 autor scenariusza Jerzy Janicki udzielił kilkunastu wywiadów na temat serialu<ref name="N1977"/>.
Akcja serialu rozgrywa się podczas [[II wojna światowa|II wojny światowej]] w latach 1939-1943 – rozpoczyna się od [[Kampania wrześniowa|kampanii wrześniowej]] w 1939 (14 dzień walk), następnie przedstawia codzienność [[Okupacja niemiecka ziem polskich (1939–1945)|okupacji niemieckiej]].▼
Fabuła serialu jest skupiona wokół dwóch ról głównych: plutonowego podchorążego (od odc. 10 porucznika) [[Władysław Niwiński|Władysława Niwińskiego]] (kreacja [[Karol Strasburger|Karola Strasburgera]]) i jego podkomendnego kaprala, a następnie współpracownika i przyjaciela Leona Kurasia (odgrywanego przez [[Kazimierz Kaczor (aktor)|Kazimierza Kaczora]]). W tych dwóch postaciach zostały zawarte losy polskich obywateli w czasie wojny. Równolegle jest przedstawiony przekrój społeczny, postawy Polaków w czasie okupacji, a także reprezentowane poglądy na postępowanie w czasie wojny. Osią rozwojową fabuły są nawiązania do osoby kapitana Tadeusza Miszczyka (ur. 1908), który ginie podczas kampanii wrześniowej 1939, zaś jego tożsamość przyjmuje Niwiński, co tworzy komplikacje w powiązaniu z faktem, że Niemcy poszukują ładunku przewożonego przez kapitana na początku wojny.▼
Serial od początku zyskał pozytywne opinie publiczności i cieszył się dużą popularnością<ref>http://film.interia.pl/wiadomosci/telewizja/news/polskie-drogi-wyjatkowy-serial,1907431,3604</ref>. Był wielokrotnie wznawiany przez TVP. Twórcy serialu otrzymali wiele nagród, między innymi za reżyserię, scenariusz, muzykę, a także za kreacje aktorskie.
Linia 53 ⟶ 51:
== Plenery ==
Zdjęcia do serialu powstawały m.in.: w [[Dwór w Lipkowie|budynku dworskim]] we wsi [[Lipków]] (sceny w dworku w odc. 1 oraz plenery w późniejszym odcinku serialu)<ref>{{cytuj stronę|url=http://www.polskanafilmowo.pl/newsView,132,lipkow---wielkie-filmy-w-niewielkiej-wiosce,PL|tytuł=Lipków - wielkie filmy w niewielkiej wiosce|data=4 kwietnia 2012|opublikowany=polskanafilmowo.pl|data dostępu=28 maja 2014}}</ref>, w [[Fotoplastikon Warszawski|Fotoplastikonie Warszawskim]] (odc. 11), na [[Cmentarz Powązkowski w Warszawie|Cmentarzu Powązkowskim w Warszawie]] (końcowe sceny serialu w odc. 11)<ref>{{cytuj stronę|url=http://film.onet.pl/artykuly-i-wywiady/karol-strasburger-czuje-wielkie-wsparcie/xlbqz|tytuł=Karol Strasburger: czuję wielkie wsparcie|data=27 maja 2014|opublikowany=onet.pl|data dostępu=28 maja 2014}}</ref>.
== Opis ==
▲Akcja serialu rozgrywa się podczas [[II wojna światowa|II wojny światowej]] w latach 1939-1943 – rozpoczyna się od [[Kampania wrześniowa|kampanii wrześniowej]] w 1939 (14 dzień walk), następnie przedstawia codzienność [[Okupacja niemiecka ziem polskich (1939–1945)|okupacji niemieckiej]].
▲Fabuła serialu jest skupiona wokół dwóch ról głównych: plutonowego podchorążego (od odc. 10 porucznika) [[Władysław Niwiński|Władysława Niwińskiego]] (kreacja [[Karol Strasburger|Karola Strasburgera]]) i jego podkomendnego kaprala, a następnie współpracownika i przyjaciela Leona Kurasia (odgrywanego przez [[Kazimierz Kaczor (aktor)|Kazimierza Kaczora]]). W tych dwóch postaciach zostały zawarte losy polskich obywateli w czasie wojny. Równolegle jest przedstawiony przekrój społeczny, postawy Polaków w czasie okupacji, a także reprezentowane poglądy na postępowanie w czasie wojny. Osią rozwojową fabuły są nawiązania do osoby kapitana Tadeusza Miszczyka (ur. 1908), który ginie podczas kampanii wrześniowej 1939, zaś jego tożsamość przyjmuje Niwiński, co tworzy komplikacje w powiązaniu z faktem, że Niemcy poszukują ładunku przewożonego przez kapitana na początku wojny.
== Lista odcinków ==
Linia 248 ⟶ 250:
== Odniesienia historyczne i krytyka ==
Ponadto jest wiele odniesień i wzmianek do wydarzeń historycznych. Główny bohater Władysław Niwiński we wrześniu 1939 otrzymuje rozkaz wykonania misji specjalnej – z polecenia [[Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej|prezydenta RP]] [[Ignacy Mościcki|Ignacego Mościckiego]] ma konwojować dyrektora Gozdalskiego, przewożącego ładunek przesyłki z destynacją do [[Krzemieniec (miasto)|Krzemieńca]] na krańcu ówczesnego obszaru [[II Rzeczpospolita|Polski]]. W Krakowie Niwińskiego zastaje proklamacja [[Generalne Gubernatorstwo|Generalnego Gubernatorstwa]] (26 października 1939); w Warszawie rozchodzi się informacja o [[Zbrodnia w Wawrze|zbrodni w Wawrze]] (26 na 27 grudnia 1939), ludność polska otrzymuje wieści o [[Kampania norweska 1940|kampanii i kapitulacji Norwegii]] (kwiecień 1940) [[Kampania francuska 1940|kampanii i kapitulacji Francji]] (od maja do czerwca 1940), akcji [[Mały sabotaż|małego sabotażu]] w Warszawie, wieści o katastrofie lotniczej w rejonie [[Wiaźma|Wiaźmy]] (26 września 1941<ref>[[Piotr Gontarczyk]], ''Polska Partia Robotnicza. Droga do władzy 1941-1944'', Warszawa 2003, s. 91.</ref>, samolotem leciała [[Grupa Inicjatywna PPR]]), utworzenie [[Polska Partia Robotnicza|Polskiej Partii Robotniczej]] 5 stycznia 1942, powstanie [[Gwardia Ludowa|Gwardii Ludowej]] w kwietniu 1942 i zaprzysiężenie pierwsze oddziału w [[Chylice (powiat piaseczyński)|Chylicach]] im. Stefana Czarnieckiego<ref>http://www.1917.net.pl/node/7061</ref>, wzmianka o [[Układ Sikorski-Majski|układzie Sikorski-Majski]] (z 30 lipca 1941), [[Aktion Zamość|akcje wysiedleńcze i pacyfikacyjne na Zamojszczyźnie]] jesienią 1942<ref name="N1977"/><ref>http://www.filmweb.pl/serial/Polskie+drogi-1976-12159/descs</ref>, doniesienia o zakończeniu [[Bitwa stalingradzka|bitwy stalingradzkiej]] (3 lutego 1943), wieści o [[Powstanie w getcie warszawskim|powstaniu w getcie warszawskim]] (kwiecień 1943) i związane z tym akcje GL ratowania uciekających z getta kanałami Żydów (sceny ukazane w serialu), ludność Warszawy jest poinformowana o [[Katastrofa lotnicza w Gibraltarze|katastrofie lotniczej 4 lipca 1943 w Gibraltarze]], w której zginął [[generał]] [[Władysław Sikorski|Władysława Sikorskiego]] (jego osoba jest w serialu wzmiankowana kilkakrotnie).
Opinie krytyczne wytykają scenariuszowi serialu przypadki zafałszowania i manipulacji prawdy historycznej, wskazując m.in. ukrycie i marginalizację działalności Armii Krajowej w okupacyjnej Warszawie i wystawienie na pierwszym planie aktywności przedstawicieli [[Gwardia Ludowa|Gwardii Ludowej]]<ref>http://www.granice.pl/publicystyka,fanatyk-lwowa--wspomnienie-o-jerzym-janickim-,198</ref> (organizacji zbrojnej [[Polska Partia Robotnicza|PPR]]). W fabule serialu działacze komunistyczni jawią się jako główni przedstawiciele polskiej konspiracji podziemnej. W odc. 8 zawarto wzmianki i położono akcenty na działalność tego ruchu, gdy jego działacz Mundek Szczubełek proponuje Żydowi Sommerowi pomoc w ukryciu go przedstawiając komunistów jako działających w tym zakresie. W tym odcinku jest także mowa o katastrofie lotniczej w rejonie Wiaźmy 26 września 1941 członków Grupy Inicjatywnej PPR – Mundek Szczubełek pyta wówczas, czy na pokładzie samolotu mógł być [[Jan Krasicki|Janek Krasicki]]. Pod koniec odcinka, po ukazanej Wigilii u Kurasiów, jest przedstawione zrzucenie przez lotnictwo radzieckie polskich [[komunizm|komunistów]] z Grupy Inicjatywnej w okolicach [[Wiązowna|Wiązowny]], które historycznie miało miejsce 28 grudnia 1941 (w serialu komunista Stanisław Mrowiński mówi, że wśród zrzuconej grupy rozpoznał [[Marceli Nowotko|Marcelego Nowotkę]], z którym siedział w [[Zakład Karny Rawicz|więzieniu w Rawiczu]]). Aktywiści innych związków, w tym Armii Krajowej, są przedstawieni w mniejszym stopniu i niejednoznacznie w ocenie, zaś postać Jerzego z AK (rola Jana Englerta) jest ukazana jako porywcza i nie w pełni racjonalna, w przeciwieństwie do działaczy komunistycznych (np. Mundek Szczubełek), zaprezentowanych jako rozważnych i spokojnych. Ponadto konfrontacja przedstawicieli Armii Krajowej i komunistów następuje w czasie rozmowy historyka Pawła Krajewskiego i komunisty Stanisława Mrowińskiego, podczas której ten pierwszy odmawia współpracy temu drugiemu agitującemu i nie akceptuje działalności komunistów, którzy w swoich działaniach bojowych nie mają poparcia funkcjonującej polskiej władzy podziemnej. Tuż po dyskusji obaj zostają aresztowani przez Gestapo, następnie są przesłuchiwani i torturowani, jednak żaden z nich solidarnie nie wydaje drugiego. Po zabójstwie wysokiego funkcjonariusza niemieckiego, szefa Urzędu Zatrudnienia Hansa Glaubera w dniu 20 maja 1942, grupa więźniów zostaje skazana na śmierć, w tym Krajewski i Mrowiński, którzy przed egzekucją podają sobie dłoń.
| |||