Wersja z 20:36, 27 lip 2015 edytuj Pilot Pirx (dyskusja \| edycje) 17 623 edycje →‎Zawieszenie lub zerwanie stosunków dyplomatycznych: uzupełnienia ← poprzednia edycja		Wersja z 11:23, 9 sie 2017 edytuj anuluj edycję Buldożer (dyskusja \| edycje) Redaktorzy 216 954 edycje m poprawa ujedn. i przek., WP:SK następna edycja →
Linia 1: '''Stosunki dyplomatyczne''' to najwyższa forma oficjalnych stosunków międzypaństwowych. Stanowią realizację [[prawo legacji\|prawa legacji]] każdego [[państwo\|państwa]] i służą wykonywaniu jego [[~~polityka~~Polityka zagraniczna ~~państw~~\|polityki zagranicznej]]. Mają charakter '''dwustronny''', '''wzajemny''' i '''dobrowolny''' - ich nawiązanie może nastąpić wyłącznie w drodze porozumienia obu zainteresowanych państw-stron. Zazwyczaj liczba nawiązanych stosunków dyplomatycznych jest odzwierciedleniem potencjału państwa w tej dziedzinie, jak i jego możliwości ekonomicznych w zakresie ich utrzymywania. == Historia i zakres regulacji prawnomiędzynarodowej == Stosunki dyplomatyczne, jako forma oficjalnej komunikacji, towarzyszą państwom od początków ich istnienia. Przez długi czas opierały się wyłącznie na [[zwyczaj międzynarodowy\|zwyczaju międzynarodowym]], względnie na [[~~kurtuazja~~Comitas ~~międzynarodowa~~gentium\|kurtuazji międzynarodowej]]. Dopiero w [[XIX wiek]]u wieku zawarto pierwsze porozumienia w tej dziedzinie. W roku [[1815]] na [[Kongres wiedeński\|Kongresie Wiedeńskim]] przyjęto tzw. ''Regulamin wiedeński'', dotyczący klas pierwszeństwa ([[precedencja\|precedencji]]) [[dyplomata\|przedstawicieli dyplomatycznych]], uzupełniony następnie w [[1818]] roku ''Protokołem akwizgrańskim''. Szerszej regulacji stosunków dyplomatycznych w formie [[umowa międzynarodowa\|umowy międzynarodowej]] podjęto się w roku [[1928]] w [[Hawana\|Hawanie]], na IV Konferencji panamerykańskiej, podpisując ''Konwencję o przedstawicielach dyplomatycznych'', której obowiązywanie ograniczyło się jednak wyłącznie do państw tego regionu. Współcześnie obowiązująca, kompleksowa regulacja z zakresu tzw. [[prawo dyplomatyczne\|prawa dyplomatycznego]] została stworzona przez [[Komisja Prawa Międzynarodowego\|Komisję Prawa Międzynarodowego]] przy [[Organizacja Narodów Zjednoczonych\|ONZ]]. W wyniku jej prac [[kodyfikacja\|kodyfikacyjnych]] [[18 kwietnia]] [[1961]] roku podpisano ''[[Konwencja wiedeńska o stosunkach dyplomatycznych\|Konwencję wiedeńską o stosunkach dyplomatycznych]]'', która weszła w życie [[24 kwietnia]] [[1964]] roku. Polska [[ratyfikacja\|ratyfikowała]] ją [[19 maja]] [[1965]] roku. ''Konwencja'' ta stanowi aktualnie podstawową regulację w swojej dziedzinie. Zgodnie jednak z [[preambuła\|preambułą]] ''Konwencji'' w sprawach, które nie zostały w niej wyraźnie uregulowane nadal należy stosować dotychczas obowiązujące normy prawa zwyczajowego. Poza ''Konwencją'' niektóre państwa wprowadzają regulacje szczególne, dotyczące wybranych kwestii w stosunkach dwustronnych, np. rozszerzenia [[przywileje i immunitety dyplomatyczne\|przywilejów i immunitetów dyplomatycznych]].▼ ▲Stosunki dyplomatyczne, jako forma oficjalnej komunikacji, towarzyszą państwom od początków ich istnienia. Przez długi czas opierały się wyłącznie na [[zwyczaj międzynarodowy\|zwyczaju międzynarodowym]], względnie na [[kurtuazja międzynarodowa\|kurtuazji międzynarodowej]]. Dopiero w [[XIX wiek]]u wieku zawarto pierwsze porozumienia w tej dziedzinie. W roku [[1815]] na [[Kongres wiedeński\|Kongresie Wiedeńskim]] przyjęto tzw. ''Regulamin wiedeński'', dotyczący klas pierwszeństwa ([[precedencja\|precedencji]]) [[dyplomata\|przedstawicieli dyplomatycznych]], uzupełniony następnie w [[1818]] roku ''Protokołem akwizgrańskim''. Szerszej regulacji stosunków dyplomatycznych w formie [[umowa międzynarodowa\|umowy międzynarodowej]] podjęto się w roku [[1928]] w [[Hawana\|Hawanie]], na IV Konferencji panamerykańskiej, podpisując ''Konwencję o przedstawicielach dyplomatycznych'', której obowiązywanie ograniczyło się jednak wyłącznie do państw tego regionu. Współcześnie obowiązująca, kompleksowa regulacja z zakresu tzw. [[prawo dyplomatyczne\|prawa dyplomatycznego]] została stworzona przez [[Komisja Prawa Międzynarodowego\|Komisję Prawa Międzynarodowego]] przy [[Organizacja Narodów Zjednoczonych\|ONZ]]. W wyniku jej prac [[kodyfikacja\|kodyfikacyjnych]] [[18 kwietnia]] [[1961]] roku podpisano ''[[Konwencja wiedeńska o stosunkach dyplomatycznych\|Konwencję wiedeńską o stosunkach dyplomatycznych]]'', która weszła w życie [[24 kwietnia]] [[1964]] roku. Polska [[ratyfikacja\|ratyfikowała]] ją [[19 maja]] [[1965]] roku. ''Konwencja'' ta stanowi aktualnie podstawową regulację w swojej dziedzinie. Zgodnie jednak z [[preambuła\|preambułą]] ''Konwencji'' w sprawach, które nie zostały w niej wyraźnie uregulowane nadal należy stosować dotychczas obowiązujące normy prawa zwyczajowego. Poza ''Konwencją'' niektóre państwa wprowadzają regulacje szczególne, dotyczące wybranych kwestii w stosunkach dwustronnych, np. rozszerzenia [[przywileje i immunitety dyplomatyczne\|przywilejów i immunitetów dyplomatycznych]]. == Nawiązanie stosunków dyplomatycznych == Prawo do '''nawiązania stosunków dyplomatycznych''' jest pochodną [[prawo legacji\|prawa legacji]]. Państwa, które łączą określone więzi lub wspólne interesy mogą (ale nie muszą) nawiązać ze sobą stosunki dyplomatyczne. Zazwyczaj czynią to w formie dwustronnej [[umowa międzynarodowa\|umowy międzynarodowej]]. Nawiązanie stosunków dyplomatycznych jest warunkiem niezbędnym do ustanowienia stałego [[misja dyplomatyczna\|przedstawicielstwa dyplomatycznego]], nie oznacza jednak konieczności jego ustanawiania. Zatem liczba państw, które nawiązały stosunki dyplomatyczne jest większa od liczby państw, które utrzymują stałe przedstawicielstwa dyplomatyczne. W praktyce możliwe jest także ustanowienie stałego przedstawicielstwa dyplomatycznego bez wcześniejszego nawiązywania stosunków dyplomatycznych. Powoduje to jednak równoczesne automatyczne nawiązanie stosunków dyplomatycznych ''per facta concludentia'' (w sposób dorozumiany), bez osobnego porozumienia w tym celu. Odmiennie jest w przypadku [[misja dyplomatyczna\|dyplomatycznej misji specjalnej]] (czasowej), dla funkcjonowania której utrzymywanie stosunków dyplomatycznych nie jest niezbędne. == Zawieszenie lub zerwanie stosunków dyplomatycznych == '''Zawieszenie''' lub '''zerwanie stosunków dyplomatycznych''' zależy od woli państwa, które (odmiennie niż przy ich nawiązywaniu) decyduje o tym bez potrzeby zgody drugiej strony (akt jednostronny). Współcześnie do zerwania lub zawieszenia stosunków dyplomatycznych dochodzi dość rzadko, zazwyczaj w sytuacji wyjątkowo poważnego naruszenia [[prawo międzynarodowe\|prawa międzynarodowego]], godności lub interesów drugiego państwa. Nie stoi to na przeszkodzie ich ponownego nawiązania, gdy sytuacja między oboma państwami unormuje się. Utrzymywania stosunków dyplomatycznych nie należy traktować jako oznaki "przyjacielskich" stosunków. Jest to jedynie oficjalna forma komunikacji między dwoma państwami, których kontakty mogą być w bardzo różnym stanie. Zdarza się, iż nawet pomimo trwającego [[konflikt zbrojny\|konfliktu zbrojnego]] przeciwne strony nadal utrzymują ze sobą stosunki dyplomatyczne (choć zazwyczaj prowadzi to do ich zawieszenia). == Relacja względem stosunków konsularnych == Od stosunków dyplomatycznych należy odróżnić '''[[stosunki konsularne]]''', choć współcześnie częściej niż w przeszłości dochodzi do ich wzajemnego przeplatania. Stosunki dyplomatyczne koncentrują się na relacji z najwyższymi władzami drugiego państwa. Natomiast stosunki konsularne, jako stosunki niższej rangi, ukierunkowane są raczej na sprawy własnych obywateli, którzy przebywają w danym państwie oraz na współpracę z obywatelami i władzami regionalnymi tego państwa. Ponadto przedstawicielstwo dyplomatyczne zawsze może pełnić dodatkowo funkcje konsularne, natomiast przedstawicielstwo konsularne może pełnić funkcje dyplomatyczne tylko wyjątkowo, za wyraźną zgoda państwa przyjmującego. == Zobacz też == {{Wikiźródła\|Konwencja wiedeńska o stosunkach dyplomatycznych}} * [[misja dyplomatyczna]] Linia 26 ⟶ 21: == Bibliografia == * {{ cytuj książkę \| imię=Lech \|nazwisko=Antonowicz \| autor link=Lech Antonowicz \| tytuł=Podręcznik prawa międzynarodowego \| miejsce=Warszawa \| rok=2003 \| wydawca=Wydawnictwo LexisNexis \|strony=152-156 \| isbn = 83-7334-233-8}} * {{ cytuj książkę \| imię=Jan \|nazwisko=Białocerkiewicz \| autor link=Jan Białocerkiewicz \| tytuł=Prawo międzynarodowe publiczne, zarys wykładu \| miejsce=Toruń \| rok=2007 \| wydawca=Wydawnictwo TNOiK \|strony=312-313 \| isbn = 978-83-7285-330-1}} * {{cytuj książkę \| imię=Remigiusz \| nazwisko=Bierzanek \| imię2=Janusz \| nazwisko2=Symonides \| autor link=Remigiusz Bierzanek \| autor link2=Janusz Symonides \|tytuł=Prawo międzynarodowe publiczne \|miejsce=Warszawa \|rok=2003 \|wydawca=Wydawnictwo LexisNexis \|strony=170-172 \|isbn = 83-7334-069-6}} * {{cytuj książkę \| imię=Wojciech \| nazwisko=Góralczyk \| imię2=Stefan \| nazwisko2=Sawicki \| autor link=Wojciech Góralczyk \| autor link2=Stefan Sawicki (prawnik)\|tytuł=Prawo międzynarodowe publiczne w zarysie \|miejsce=Warszawa \|rok=2003 \|wydawca=Wydawnictwo LexisNexis \|strony=262-267 \|isbn = 83-7334-168-4}} [[Kategoria:Prawo dyplomatyczne i konsularne]]

Stosunki dyplomatyczne: Różnice pomiędzy wersjami