Restoracjonizm: Różnice pomiędzy wersjami

'''Restoracjonizm''' – w sensie ogólnym, [[Wiara religijna|wiara]] w konieczność powrotu do pierwotnego, [[Biblia|biblijnego]] modelu [[Kościół (organizacja)|Kościoła]] oraz do czystej wiary [[Chrześcijaństwo|chrześcijańskiej]] z [[I wiek]]u naszej ery. W bardziej szczegółowym sensie, termin ten obejmuje te [[Wyznanie|wyznania]] chrześcijańskie, które postawiły sobie za cel przywrócenie [[Apostolstwo|apostolskiego]] modelu chrześcijaństwa (w wierze i organizacji kościelnej) oraz oczyszczenie go z późniejszych, [[Katolicyzm|katolickich]] (i ewentualnie [[Protestantyzm|protestanckich]]) „naleciałości"„naleciałości” ze szczególnym naciskiem na usunięcie „pogańskich wpływów"wpływów” i „ludzkich nauk"nauk”. Dotyczy to głównie wyznań chrześcijańskich, mających swój początek w „drugim [[Wielkie przebudzenie|wielkim przebudzeniu]]"” na początku [[XIX wiek]]u.

Jakkolwiek [[XVI wiek|XVI-wieczna]] [[reformacja]] nie jest ruchem ściśle restoracjonistycznym, to jednak posiada wiele jego cech. Reformacja była zogniskowana w trzech miejscach [[Europa|Europy]], z których wyłoniły się nowe wyznania: w [[Niemcy|Niemczech]] ([[luteranizm]]), [[Szwajcaria|Szwajcarii]] ([[kalwinizm]]) i [[Anglia|Anglii]] ([[anglikanizm]]). Z kolei do bardziej radykalnych ruchów, mających swoje źródło w XVI-wiecznej reformacji, należy zaliczyć m.in. [[Bracia polscy|braci polskich]], [[Unitarianizm|unitarian]], [[Purytanizm|purytan]], [[Anabaptyzm|anabaptystów]], z których wyłonili się [[Baptyzm|baptyści]], a także [[Metodyzm|metodystów]] i [[Religijne Towarzystwo Przyjaciół|kwakrów]]. Dodatkowo [[XVIII wiek|XVIII-wieczne]] „pierwsze [[wielkie przebudzenie]]"” dało solidne podstawy pod przyszłe ożywienie restoracjonistyczne.

Właściwy ruch restoracjonistyczny wyrósł na początku [[XIX wiek]]u w [[Stany Zjednoczone|Stanach Zjednoczonych]] (także w innych miejscach świata), na fali „drugiego [[Wielkie przebudzenie|wielkiego przebudzenia]]"”. Ruchy o tym charakterze powstawały z [[Millenaryzm|millenarystycznych]] nurtów [[protestantyzm]]u (głównie [[kalwinizm]]u i [[metodyzm]]u). O ile część ruchów restoracjonistycznych powstałych w tym okresie zachowała swoją przynależność do protestantyzmu, o tyle inne ruchy zupełnie odcięły się od jego [[Tradycja|tradycji]]. Wielu restoracjonistów przyjęło doktryny [[Antytrynitaryzm|antytrynitarne]], a także inne, niezgodne z głównym nurtem chrześcijaństwa (nieraz dość osobliwe).

* ruchy [[Barton W. Stone|Stone'aStone’a]] i [[Thomas Campbell|Campbella]] (wspólnie jako tzw. ''Restoration Movement''), od których wywodzą się współczesne [[Kościoły Chrystusowe]];

* Wyznania odrzucające wszelką [[Tradycja|tradycję]] [[Katolicyzm|katolicką]] oraz [[Protestantyzm|protestancką]], uważając tą drugą za kontynuację [[Apostazja|„odstępstwa"„odstępstwa”]]. Zasadniczo ich wiara budowana jest na podstawie interpretacji [[Biblia|Biblii]] (choć często nie tylko), przy czym wyznania te jedynie sobie przypisują oczyszczenie chrześcijaństwa ze zbędnych elementów, przyjąwszy jednak wiele innych, kontrowersyjnych dla reszty chrześcijan [[Doktryna religijna|wierzeń]]. Z powodu odrzucenia całej tradycji katolickiej i protestanckiej (m.in. wiary w [[Trójca Święta|Trójcę]]) często kwestionowana jest przynależność tych wyznań do [[Chrześcijaństwo|chrześcijaństwa]]. Do wyznań tych należą przede wszystkim [[mormoni]] oraz [[Świadkowie Jehowy]].