Tramwaje w Brnie: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
m -DA |
m prawidłowy zapis "niemające" |
||
Linia 28:
'''Tramwaje w Brnie''' – system [[tramwaj]]owy funkcjonujący w drugim co do wielkości czeskim mieście, [[Brno|Brnie]]. System obsługiwany jest przez ''[[Dopravní podnik města Brna]]'' (DPMB, pol. ''Przedsiębiorstwo Transportowe Miasta Brna''). Tramwaje są jednym z trzech, obok [[autobus]]ów i [[trolejbus]]ów, rodzajów komunikacji miejskiej w Brnie.
DPMB obsługuje przewozy tramwajowe na 70,4
W brneńskiej gwarze, [[hantec]]u, tramwaje określane są słowem ''šalina'' (od niemieckiego: ''(elektri)sche linie'').
Linia 39:
17 sierpnia 1869 Brno stało się trzecim miastem [[Austro-Węgry|Austro-Węgier]] i pierwszym na ziemiach czeskich, w którym uruchomiono [[tramwaj konny|tramwaje konne]]. Pierwsza linia wiodła z pl. Morawskiego (''Moravské nám.'') do budynku Semilassa (przy skrzyżowaniu ul. Palackiego i Kosmasa) w wówczas odrębnym mieście Královo Pole (dzielnica Brna od 1919). Operatorem sieci była spółka ''Brünner Tramway Gesellschaft für Personen und Frachtenverkehr'' (pol. ''Brneńska Spółka Tramwajowa dla Transportu Osobowego i Towarowego''). Początkowo spółka dysponowała sześcioma wozami, potem zakupiono kolejne pięćdziesiąt trzy osobowe i dziesięć towarowych.
Sieć tramwajowa była rozbudowywana. Utworzono linie przez ul. J. Husa (''Husova'') do pl. T. Šilingra (''Šilingrovo nám.''), z pl. Morawskiego (''Moravské nám.'') przez [[Brno hlavní nádraží|dworzec główny]] i pl. G. Mendla (''Mendlovo nám.'') do Pisárek, na ul. Cejl, a także linię towarową z dworca głównego na dworzec dolny (Brno dolní nádraží). W 1870 łączna długość linii wynosiła 14,15
Nowy środek transportu został entuzjastycznie przywitany przez mieszkańców miasta, jednak po kilku latach liczba pasażerów tramwajów zaczęła się zmniejszać i jesienią 1874 z powodu nierentowności zlikwidowano je.
Linia 77:
[[Plik:Underground tram station in Brno-Líšeň 2.JPG|thumb|Podziemna stacja szybkiego tramwaju ''Líšeň, Jírova'']]
[[Plik:Tram Vario LF Brno.jpg|thumb|Vario LF na pl. Pokoju (Náměstí Míru)]]
Po powstaniu [[Czechosłowacja|Czechosłowacji]] w 1918 i zmianie przynależności państwowej Brna operatorem sieci stała się ''Společnost brněnských pouličních drah'' (pol. ''Spółka Brneńskich Linii Tramwajowych''). Jej głównym zadaniem było polepszenie stanu sieci tramwajowej o długości 23
Dalszy rozwój sieci tramwajowej nastąpił w latach 40. Zbudowane kolejne trasy, m.in. przez ul. J. Husa (''Husova''), u podnóża wzgórza z [[katedra Świętych Apostołów Piotra i Pawła w Brnie|katedrą śś. Piotra i Pawła]], i do Czarnych Pól. W 1942 r. zbudowano lokalną linię kolejową Černovice – Líšeň, która po pół roku została przebudowana na linię tramwajową. Łączna długość linii tramwajowych wyniosła 74,6
W 1944 Brno było dwukrotnie bombardowane przez lotnictwo amerykańskie, zniszczeniom miasto uległo także w 1945, kiedy wkroczyła [[Armia Czerwona]]. Uszkodzone zostało ok. 60% sieci tramwajowej.
Linia 86:
Po wojnie przystąpiono do odbudowy zniszczonej w 60% sieci tramwajowej. Konieczny był remont spalonej zajezdni w Pisarkach oraz naprawa wagonów tramwajowych i sieci trakcyjnej. W wywożeniu gruzu i przewozach specjalnych wykorzystano XIX-wieczną lokomotywę parową ''Caroline''.
W 1947 oddano do użytku pierwszą powojenną trasę tramwajową – do północno-zachodniej dzielnicy Komín. W latach 1953–1954 zlikwidowano starą zajezdnię w dzielnicy Královo Pole (w jej miejscu powstała [[Podstacja trakcyjna|podstacja elektryczna]]), rozpoczynając zarazem budowę nowoczesnej zajezdni Medlánky w północnej części Králova Pole. W 1964 r. zlikwidowano odcinek linii tramwajowej Černovice – Líšeň od Stranskiej Skały do Líšnia. Dwa lata później w dzielnicy Pisárky otwarto nowy most, na który przełożono linię tramwajową z pl. G. Mendla do terenów wystawienniczych Targów Brneńskich. 31 marca 1967 wycofano tramwaje z ruchu towarowego. W roku 1968 istniało w Brnie siedemnaście linii tramwajowych o łącznej długości 157,7
Na początku lat 50. dodano ostatnie tramwaje dwuosiowe – 4MT z miejscowych Zakładów Kralowopolskich (''Královopolská strojírna'', KPS). W 1958 tabor został uzupełniony przez szybkobieżne, czteroosiowe tramwaje [[Tatra T2]], a następnie [[Tatra T3]] ([[Tatra T1|T1]] w Brnie nigdy nie jeździły). W 1967 na ulicach miasta pojawiły się przegubowe [[Tatra K2|Tatry K2]].
Linia 99:
Wraz z wprowadzeniem od 1 stycznia 1995 nowego systemu taryfowego, we wrześniu tego roku doszło do reorganizacji komunikacji miejskiej w Brnie – wyłączono autobusy ze ścisłego centrum, uruchomiono nowe (głównie półokrężne) linie trolejbusowe, a liczba linii tramwajowych spadła z dwudziestu dwóch do trzynastu.
W 1999 zlikwidowano trasę tramwajową przez ul. T. Masaryka (''Masarykova''), A. Rašina (''Rašinova'') oraz pl. Wolności (''Nám. Svobody'') – serce brneńskiego Starego Miasta. Tramwaje powróciły tam w roku 2006 (od października linia historyczna, a od 1 listopada regularne kursy linii nr 4, 5, 6, 12 i 13). Kolejną zmianą było przedłużenie trasy szybkiego tramwaju w dzielnicy Líšeň z podziemnej stacji ''Líšeň, Jírova'' do przystanku ''Líšeň, Mifkova''. Co ciekawe, jest to jedyne zakończenie linii
W 1992 rozpoczęto modernizację [[Tatra T3|Tatr T3]], a w 1996 przegubowych Tatr K2. W roku 1996 zaczęto także uzupełniać tabor o nowe modele – [[Tatra T6A5]], Tatra T3R, [[Tatra RT6N1]], [[Tatra KT8D5]]N oraz Tatra T3RF. 19 grudnia 1998 wycofano ostatnie dwa tramwaje Tatra T2. W 2002 na ulicach Brna pojawiły się cztery Tatry T3R.EV, a w 2003 Tatry T3R.PV. W 2003 rozpoczęto eksploatację pojazdów [[Škoda 03 T]]. W 2004 zakupiono pierwsze wozy doczepne [[VV60LF]], które w regularnej eksploatacji używane są od 2005. Jeden z nich jeździ w składzie T3R.EV + VV60LF + T3R.EV, który ze względu na swą długość (ponad 40 m) musiał uzyskać specjalne pozwolenie od Urzędu Kolejowego (czes.''Drážní úřad''). Pod koniec 2006 oddano do użytku pierwsze [[Vario LF]], a rok później (w październiku 2007) dodano pierwszy z dwunastu zamówionych niskopodłogowych tramwajów [[Škoda 13 T]]. Od kwietnia 2008 wszystkie cztery wozy doczepne VV60LF jeżdżą w składach Vario LF + VV60LF + T3R.EV. Sierpień 2008 r. to początek eksploatacji przegubowych, niskopodłogowych [[Vario LF2]]. Od czerwca do listopada 2008 r. trwały próbne jazdy jednego z długoterminowo odstawionych tramwajów Tatra RT6N1, które zakończyły się wydaniem przez Urząd Kolejowy certyfikatu i zgody na dalszą eksploatację w dniu 19 grudnia.
| |||