Stanisław Pareński: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
powt., lit., drobne redakcyjne, komentarz: dlaczego zamiast zdjęcia dr. Pareńskiego jest zdjęcie willi (dwukrotnie umieszczone)? |
Nie podano opisu zmian |
||
Linia 1:
{{Biogram infobox
| imię i nazwisko = Stanisław Pareński
| podpis = ▼
| data urodzenia = [[16 listopada]] [[1843]]
| miejsce urodzenia = [[Kraków]]
Linia 10 ⟶ 6:
| miejsce śmierci = pod [[Szczakowa|Szczakową]]
| zawód = lekarz, profesor, mecenas sztuki
|
|
|
| commons =
}}
'''Stanisław Pareński''' (ur. [[16 listopada]][[1843]] w [[Kraków|Krakowie]], zm.[[17 czerwca]] [[1913]] pod [[Szczakowa|Szczakową]]) – lekarz, profesor [[Uniwersytet Jagielloński|Uniwersytetu Jagiellońskiego]], społecznik i mecenas sztuki. Syn radcy sądowego Józefa Pareńskiego i Franciszki z domu Żychowicz.
Linia 24 ⟶ 20:
Habilitację otrzymał w 1872 roku na podstawie rozprawy ''O wrzodach przewodu pokarmowego skutkiem zatoru powstających''. W tym okresie ciężko zachorował, a kierownictwo Kliniki objął [[Edward Korczyński]]. Na początku 1875 roku Pareński powrócił do pracy w szpitalu św. Łazarza, w którym przez 38 lat od 1 czerwca 1875 roku aż do śmierci pełnił obowiązki prymariusza ([[ordynator]]a).
Pracował na rzecz Krakowa, od 1878 roku jako członek komisji sanitarnej, a od 1881 roku jako członek Rady Miejskiej.<ref>Tragiczny zgon znakomitego lekarza ''Nowości Illustrowane'' 1913 nr 25 s. 15-16 [http://jbc.bj.uj.edu.pl/dlibra/docmetadata?id=119299&from=publication]</ref> Pracował w sekcji dobroczynności publicznej, początkowo jako zastępca
Opracował m.in. powszechnie stosowaną w Krakowie na początku XX wieku recepturę lekarstwa<ref>W ogóle, zgodnie z informacją w [[Polski Słownik Biograficzny|Polskim Słowniku Biograficznym]], ''był zwolennikiem przepisywania leków złożonych i twórcą wielu kunsztownych recept''</ref> przeciwko kaszlowi, zwaną "proszkami doktora Pareńskiego".
Żoną Pareńskiego bywalczyni krakowskiej cyganerii Eliza z domu Mühleisen (1857–14 luty 1918)<ref>Nekrologia. Ś.p. Eliza Pareńska Czas 1918 nr 97 z 28 lutego s. 3 [http://mbc.malopolska.pl/dlibra/publication?id=49350&tab=3]</ref>. Córki doktora Pareńskiego, Zofia i Maria, pojawiły się jako postaci dramatu [[Stanisław Wyspiański|Wyspiańskiego]] "[[Wesele (dramat)|Wesele]]" - Zosia i Maryna<ref>Zofia wyszła za mąż za [[Tadeusz Boy-Żeleński|Tadeusza Boya-Żeleńskiego]], a Maria za [[Jan Raczyński|Jana Raczyńskiego]], profesora pediatrii; drugim jej mężem był [[Jan Grek]] lekarz internista</ref>. Pareński miał jeszcze dwoje innych dzieci: syna Jana (zginął jako lotnik podczas [[Wojna polsko-ukraińska|wojny polsko-ukraińskiej]])<ref>Tragiczny zgon polskich lotników Nowości Illustrowane 1919 nr 9 s. 9 s. 11 - zdjęcie [http://jbc.bj.uj.edu.pl/dlibra/docmetadata?id=109997&from=publication]</ref> i najmłodszą córkę [[Eliza Pareńska|Elizę]], późniejszą żonę poety [[Edward Leszczyński|Edwarda Leszczyńskiego]]. Eliza była kilkakrotnie portretowana przez Wyspiańskiego (najbardziej znany jest jej portret podwójny z 1905) i innych artystów (np. [[Witold Wojtkiewicz|W. Wojtkiewicza]]); do portretów pozowały także pozostałe córki Pareńskiego.
[[Plik:Willa Eliza.jpg|thumb|[[Willa „Eliza”]] w Tenczynku (2008)]] Posiadał ''[[Willa „Eliza”|willę Eliza]]'' w [[Tenczynek|Tenczynku]] nazwaną imieniem swojej żony. Pochowany został na [[Cmentarz Rakowicki|Cmentarzu Rakowickim]] w Krakowie, w grobowcu rodzinnym, w kwaterze O<ref>{{cytuj książkę |nazwisko = Grodziska-Ożóg| imię = Karolina| autor link = Karolina Grodziska| tytuł = Cmentarz Rakowicki w Krakowie (1803-1939)| wydanie = II| wydawca = Wydawnictwo Literackie| miejsce = Kraków| rok = 1987| strony = 131| isbn = 83-08-01428-3}}</ref>.<ref>Pogrzeb ś. p. Stanisława Parneńskiego czas 1913 nr 279 z 20 czerwca s. 1-2 [http://mbc.malopolska.pl/dlibra/publication?id=46360&tab=3]</ref>
| |||