Wersja z 01:13, 1 gru 2016 edytuj Paweł Ziemian BOT (dyskusja \| edycje) Boty 1 384 060 edycji m zamieniam magiczny ISBN na szablon ← poprzednia edycja		Wersja z 12:18, 10 wrz 2017 edytuj anuluj edycję Duży Bartek (dyskusja \| edycje) Redaktorzy 79 952 edycje m kat. następna edycja →
Linia 23: '''Mathieu Kérékou''' (ur. [[2 września]] [[1933]] w [[Kouarfa\|Kouarfie]], zm. [[14 października]] [[2015]] w [[Kotonu]]{{r\|NYT}}) – [[Benin\|beniński]] wojskowy i polityk, [[Prezydenci Beninu\|prezydent Beninu]] w latach 1972-1991 i 1996-2006<ref name="pwnI">{{Cytuj stronę \| url = http://encyklopedia.pwn.pl/haslo/Kerekou-Mathieu;3921772.html\| tytuł = Kérékou Mathieu\| opublikowany = encyklopedia.pwn.pl \| język = pl}}</ref><ref name="e">{{Cytuj stronę \| url =http://www.encyclopedia.com/doc/1G2-2870300044.html\| tytuł = Ahmed (Mathieu) Kerekou 1933—\| opublikowany = encyclopedia.com\| język = en}}</ref><ref name="b">{{Cytuj stronę \| url = https://www.britannica.com/biography/Mathieu-Kerekou\| tytuł = Kérékou Mathieu\| opublikowany = https://www.britannica.com \| język = en}}</ref><ref name="bbc">{{Cytuj stronę \| url = http://news.bbc.co.uk/2/hi/africa/3166593.stm\| tytuł = Benin's 'magical' leader\| opublikowany = news.bbc.co.uk \| język = en}}</ref>. Urodził się w 1933 roku. W 1961 roku wstąpił do armii. W 1967 roku uczestniczył w wojskowym [[zamach stanu\|zamachu stanu]]<ref name="pwnI">{{Cytuj stronę \| url = http://encyklopedia.pwn.pl/haslo/Kerekou-Mathieu;3921772.html\| tytuł = Kérékou Mathieu\| opublikowany = encyklopedia.pwn.pl \| język = pl}}</ref> zorganizowanym przez jego kuzyna Maurice Kouandété<ref name="b">{{Cytuj stronę \| url = https://www.britannica.com/biography/Mathieu-Kerekou\| tytuł = Kérékou Mathieu\| opublikowany = https://www.britannica.com \| język = en}}</ref>. W 1972 roku przeprowadził kolejny pucz który wyniósł go do władzy<ref name="e">{{Cytuj stronę \| url =http://www.encyclopedia.com/doc/1G2-2870300044.html\| tytuł = Ahmed (Mathieu) Kerekou 1933—\| opublikowany = encyclopedia.com\| język = en}}</ref>. Będący w stopniu [[major]]a Kérékou został szefem państwa i rządu oraz ~~minister~~ministrem obrony i innych resortów<ref name="pwnI">{{Cytuj stronę \| url = http://encyklopedia.pwn.pl/haslo/Kerekou-Mathieu;3921772.html\| tytuł = Kérékou Mathieu\| opublikowany = encyklopedia.pwn.pl \| język = pl}}</ref>. Awansowany przy tym do stopnia [[generał]]a<ref name="pwnI">{{Cytuj stronę \| url = http://encyklopedia.pwn.pl/haslo/Kerekou-Mathieu;3921772.html\| tytuł = Kérékou Mathieu\| opublikowany = encyklopedia.pwn.pl \| język = pl}}</ref>. Wraz z grupą młodych oficerów doprowadził do usunięcia z armii oficerów starszego pokolenia<ref name="e">{{Cytuj stronę \| url =http://www.encyclopedia.com/doc/1G2-2870300044.html\| tytuł = Ahmed (Mathieu) Kerekou 1933—\| opublikowany = encyclopedia.com\| język = en}}</ref>. Na krótko po przejęciu władzy ogłosił że poprzednie rządy realizowały politykę [[Francja\|francuską]] a wojsko pod jego kierunkiem dąży do likwidacji obcych wpływów politycznych i kulturalnych. Polityka ta zyskała miano „wojującego [[nacjonalizm]]u“<ref name="e">{{Cytuj stronę \| url =http://www.encyclopedia.com/doc/1G2-2870300044.html\| tytuł = Ahmed (Mathieu) Kerekou 1933—\| opublikowany = encyclopedia.com\| język = en}}</ref>. W polityce zagranicznej prowadził politykę niezaangażowania oraz uruchomił relacje dyplomatyczne z radykalnymi państwami takimi jak [[Libia]], [[Chińska Republika Ludowa]] czy [[Korea Północna]]<ref name="e">{{Cytuj stronę \| url =http://www.encyclopedia.com/doc/1G2-2870300044.html\| tytuł = Ahmed (Mathieu) Kerekou 1933—\| opublikowany = encyclopedia.com\| język = en}}</ref>. W 1973 roku pozwolił na działalność radykalnym ruchom studenckim, które częściowo jak się okazało były przeciwne wojskowym rządom które uważały za zbyt konserwatywne. Po [[strajk]]ach radykalnych studentów, w styczniu 1974 roku zabronił działalności ich organizacjom określając studenckich działaczy jako „[[anarchizm\|anarchistów]]“<ref name="e">{{Cytuj stronę \| url =http://www.encyclopedia.com/doc/1G2-2870300044.html\| tytuł = Ahmed (Mathieu) Kerekou 1933—\| opublikowany = encyclopedia.com\| język = en}}</ref>. W listopadzie 1974 roku ogłosił obowiązywanie w kraju ideologii [[marksizm\|marksistowskiej]]<ref name="pwnII">{{Cytuj stronę \| url = http://encyklopedia.pwn.pl/haslo/Benin-Historia;4573775.html\| tytuł = Benin. Historia\| opublikowany = encyklopedia.pwn.pl \| język = pl}}</ref> (przy zachowaniu tendencji nacjonalistycznych)<ref name="e">{{Cytuj stronę \| url =http://www.encyclopedia.com/doc/1G2-2870300044.html\| tytuł = Ahmed (Mathieu) Kerekou 1933—\| opublikowany = encyclopedia.com\| język = en}}</ref>. W 1975 roku został sekretarzem generalnym Komitetu Centralnego Partii Ludowej Rewolucji Beninu. Formacja sprawowała odtąd jednopartyjne rządy<ref name="pwnI">{{Cytuj stronę \| url = http://encyklopedia.pwn.pl/haslo/Kerekou-Mathieu;3921772.html\| tytuł = Kérékou Mathieu\| opublikowany = encyklopedia.pwn.pl \| język = pl}}</ref>. W październiku tego samego roku przemianował nazwę kraju z Dahomej na [[Ludowa Republika Beninu\|Ludową Republikę Beninu]]. Przeprowadził [[nacjonalizacja\|nacjonalizację]] najważniejszych przedsiębiorstw, banków, złóż [[ropa naftowa\|ropy naftowej]] i szkolnictwa<ref name="pwnI">{{Cytuj stronę \| url = http://encyklopedia.pwn.pl/haslo/Kerekou-Mathieu;3921772.html\| tytuł = Kérékou Mathieu\| opublikowany = encyklopedia.pwn.pl \| język = pl}}</ref><ref name="b">{{Cytuj stronę \| url = https://www.britannica.com/biography/Mathieu-Kerekou\| tytuł = Kérékou Mathieu\| opublikowany = https://www.britannica.com \| język = en}}</ref>. Taka polityka gospodarcza rządu uderzyła we francuskie interesy w kraju. W odpowiedzi Francja rozpoczęła gospodarczy bojkot Beninu i wstrzymała pożyczki dla byłej kolonii<ref name="e">{{Cytuj stronę \| url =http://www.encyclopedia.com/doc/1G2-2870300044.html\| tytuł = Ahmed (Mathieu) Kerekou 1933—\| opublikowany = encyclopedia.com\| język = en}}</ref>. W 1977 roku doszło do nieudanej inwazji [[najemnicy\|najemników]] opłaconych prawdopodobnie przez [[Maroko]] i [[Gabon]]<ref name="e">{{Cytuj stronę \| url =http://www.encyclopedia.com/doc/1G2-2870300044.html\| tytuł = Ahmed (Mathieu) Kerekou 1933—\| opublikowany = encyclopedia.com\| język = en}}</ref>. W listopadzie 1977 roku jego rząd wprowadził nową konstytucję<ref name="e">{{Cytuj stronę \| url =http://www.encyclopedia.com/doc/1G2-2870300044.html\| tytuł = Ahmed (Mathieu) Kerekou 1933—\| opublikowany = encyclopedia.com\| język = en}}</ref>. W 1980 został prezydentem<ref name="pwnII">{{Cytuj stronę \| url = http://encyklopedia.pwn.pl/haslo/Benin-Historia;4573775.html\| tytuł = Benin. Historia\| opublikowany = encyklopedia.pwn.pl \| język = pl}}</ref>. Według niektórych wersji w tym samym roku przyjął [[islam]] (był [[katolicyzm\|katolikiem]] i równocześnie praktykował [[voodoo]]) i zmienił imię na Ahmed<ref name="bbc">{{Cytuj stronę \| url = http://news.bbc.co.uk/2/hi/africa/3166593.stm\| tytuł = Benin's 'magical' leader\| opublikowany = news.bbc.co.uk \| język = en}}</ref><ref name="b">{{Cytuj stronę \| url = https://www.britannica.com/biography/Mathieu-Kerekou\| tytuł = Kérékou Mathieu\| opublikowany = https://www.britannica.com \| język = en}}</ref>. Do rzekomej konwersji miało dojść w trakcie jego wizyty Libii i miała ona posłużyć do pozyskania libijskiej pomocy<ref>Terry M. Mays (2002) ''Africa's First Peacekeeping Operation: The OAU in Chad, 1981–1982'', s. 61. {{ISBN\|978-0275976064}}.</ref>. Niezależnie od tego czy do konwersji doszło to ewentualna zmiana nie była długa, wkrótce powrócił on do poprzedniego imienia i ponownie praktykował [[chrześcijaństwo]]. W 1987 roku przekształcił system rządów wojskowych w cywilny<ref name="b">{{Cytuj stronę \| url = https://www.britannica.com/biography/Mathieu-Kerekou\| tytuł = Kérékou Mathieu\| opublikowany = https://www.britannica.com \| język = en}}</ref>. Linia 37: {{SORTUJ:Kerekou, Mathieu}} [[Kategoria:Benińscy ministrowie‎]] [[Kategoria:Benińscy wojskowi]] [[Kategoria:Prezydenci Beninu]]

Mathieu Kérékou: Różnice pomiędzy wersjami