Judaizm: Różnice pomiędzy wersjami

=== Geneza judaizmu ===

[[Plik:Nuremberg chronicles f 32r 1.png|thumb|200px|[[Menora]] jest najważniejszym symbolem judaizmu – ilustracja z XV wieku]]

Judaizm wywodzi się z wierzeń [[Hebrajczycy|Hebrajczyków]], którzy najprawdopodobniej wchodzili w skład koczowniczych plemion [[Habiru]] przybyłych do [[Syropalestyna|Syropalestyny]] zza [[Eufrat]]u. Przechowywali oni tradycję o wędrówce [[Abraham]]a, którego uznają za swojego przodka, z mezopotamskiego [[Ur (miasto)|Ur]] do [[Kanaan]]u i przymierzu zawartym przez niego z [[Bóg|Bogiem]], który obiecał mu liczne potomstwo i władanie krajem [[Kanaan]]. Znakiem tego przymierza stało się [[obrzezanie]]. Również przekazywano tradycje dotyczące potomków [[Abraham]]a (''Awraham'' – אברהם): syna [[Izaak]]a (''Icchak'' – יצחק), wnuka [[Jakub (postać biblijna)|Jakuba]] (''Jaakow'' – יעקב) (zwanego też Izraelem) i prawnuków: [[Ruben (postać biblijna)|Rubena]], [[Szymon|Symeona]], [[Lewi]]ego, [[Juda (imię)|Judy]], [[Issachar]]a, [[Zabulon]]a, [[Gad (syn Jakuba)|Gada]], [[Dan (postać biblijna)|Dana]], [[Naftali (postać biblijna)|Naftalego]], [[Aser]]a, [[Józef (postać biblijna)|Józefa]] i [[Beniamin (postać biblijna)|Beniamina]] – od których pochodzić miało 12 plemion izraelskich. Tradycja mówiła również o niewoli potomków [[Izrael]]a w [[Egipt|Egipcie]] (''Micrajim'' – מצרים), o nowym przymierzu, jakie zawarł Bóg [[Jahwe]] (''[[Tetragram|JHWH]]'' – יהוה) z [[Mojżesz]]em (''Mosze'' – משה), o plagach, które Bóg zesłał na Egipcjan i o pomyślnej ucieczce z Egiptu dzięki licznym cudom i opiece Boga. Zachowano też przekaz o wędrówce przez pustynię, ustanowieniu [[kapłan|kapłaństwa]] (spośród synów Lewiego – [[lewici|lewitów]]), oraz o zdobywaniu Ziemi Obiecanej pod wodzą [[Jozue]]go w walkach z zamieszkującymi je ludami. Ciągłe zagrożenie z ich strony spowodowało tendencje centralistyczne i w końcu utworzenie zjednoczonej monarchii izraelskiej ([[Saul (król Izraela)|Saul]], [[Dawid (król Izraela)|Dawid]], [[Salomon (król Izraela)|Salomon]]).