|
|opis grafiki =
|podpis =
|data urodzenia = [[1814]]
|miejsce urodzenia = [[Warszawa]], [[Księstwo Warszawskie]] pod [[Okupacja wojenna|okupacją]], [[Imperium Rosyjskie]]go
|data śmierci = [[24 września]] [[1889]]
|miejsce śmierci = [[Warszawa]], [[Królestwo Polskie (kongresowe)|Królestwo Polskie]]
|zawód = [[rabin]] [[judaizm reformowany|reformowany]]
}}[[Plik:Grob Izaaka Kramsztyka-Grave of Izaak Kramsztyk-2.JPG|thumb|Grób Izaaka Kramsztyka na cmentarzu żydowskim w Warszawie po renowacji i oczyszczeniu w lecie 2010]]
{{inne znaczenia||[[Kramsztyk]]}}
[[Plik:Burial of victims of Polish patriotic manifestations in Warsaw 1861.PNG|thumb|Obraz ''Pogrzeb pięciu poległych'' pędzla [[Aleksander Lesser|Aleksandra Lessera]] ([[1818]]-[[1884]]). Rabin Kramsztyk w czarnym nakryciu głowy stoi na lewo od [[katolicyzm|katolickiego]] [[biskup]]a znajdującego się w centralnej części malowidła.]]
'''Izaak Kramsztyk''' (ur. [[1814]] w [[Warszawa|Warszawie]], zm. [[24 września]] [[1889]] tamże) – [[rabin]] [[judaizm reformowany|postępowy]], kaznodzieja, prawnik, publicysta i polski patriota, związany z [[Warszawa|Warszawą]]. Ojciec [[Zygmunt Kramsztyk|Zygmunta]], [[Julian Kramsztyk|Juliana]], [[Feliks Kramsztyk|Feliksa]], [[Stanisław Kramsztyk|Stanisława]] i dziadek [[Roman Kramsztyk|Romana]].
== Życiorys ==
Izaak Kramsztyk urodził się w Warszawie. Był absolwentem [[Warszawska Szkoła Rabinów|warszawskiej Szkoły Rabinów]], której w późniejszym okresie był wykładowcą. Jako pierwszy nauczał tam [[Talmud]]u w [[język polski|języku polskim]]. [[10 kwietnia]] [[1852]] roku wygłosił uroczyste kazanie w nowo otwartej [[Polska Synagoga w Warszawie|synagodze]] przy ulicy Nalewki.
W [[1861]] roku, na znak solidarności z duchowieństwem [[katolicyzm|katolickim]], które zamknęło kościoły po zbezczeszczeniu ich przez [[Kozacy|Kozaków]] rozbijających pochody niepodległościowe, nakazał zamknięcie wszystkich warszawskich synagog. Podobnie uczynili rabini [[Dow Ber Meisels]] i [[Markus Jastrow]]. [[2 marca]] [[1861]] na [[Cmentarz Powązkowski w Warszawie|Cmentarzu Powązkowskim]] brał udział w [[Pogrzeb pięciu poległych|pogrzebie pięciu ofiar]] starć manifestacji politycznej z [[27 lutego]] [[1861]] roku, który przeistoczył się w demonstrację solidarności różnych stanów społeczeństwa [[Królestwo Kongresowe|Królestwa Kongresowego]]. Za udział w tej manifestacji został aresztowany. W [[listopad]]zielistopadzie na kilka miesięcy osadzono go w [[Cytadela Warszawska|Cytadeli Warszawskiej]]. Został skazany na deportację z Królestwa Polskiego <ref> Stefan Król, ''Cytadela Warszawska'', [[Książka i Wiedza]], [[Warszawa]] [[1978]], s. 129. </ref>.
Po wybuchu [[powstanie styczniowe|powstania styczniowego]] w [[1863]] roku Kramsztyk został ponownie aresztowany i zesłany w głąb [[Imperium Rosyjskie|Rosji]] na [[Syberia|Syberię]]. Do Warszawy powrócił w [[maj]]umaju [[1867]] roku. Zmarł w [[1889]] roku, został pochowany na [[Cmentarz żydowski w Warszawie (Wola)|cmentarzu żydowskim]] przy [[Ulica Okopowa w Warszawie|ulicy Okopowej]] w [[Warszawa|Warszawie]] (kwatera 26, rząd 11)<ref>[http://cemetery.jewish.org.pl/id_52039/info/_Izaak_Kramsztyk.html Grób Izaaka Kramsztyka] w bazie danych Cmentarza Żydowskiego przy ul. Okopowej w Warszawie</ref><ref>{{cytuj książkę |nazwisko = | imię = | autor link = | tytuł = Cmentarze m. st. Warszawy. Cmentarze żydowskie| wydawca = Rokart| miejsce = Warszawa| rok = 2003| strony = | isbn = 83-916419-3-7}}</ref>.
== Publikacje ==
* Współpraca z [[Żydzi|żydowskimi]] pismami, wydawanymi w [[język polski|języku polskim]], ''[[Jutrzenka (tygodnik)|Jutrzenką]]'' i ''Izraelitą''.
* W [[1878]] roku przełożył na język polski ''[[Przypowieści Salomonowe]]''.
* W [[1871]] roku przełożył na język polski część ''[[Talmud]]u'' i uzupełnił go własnymi komentarzami oraz opublikował ''Prawda wiary, czyli zasady religii mojżeszowej''.
* W [[1892]] roku po śmierci Kramsztyka w Krakowie wydano ''Kazania Izaaka Kramsztyka'', zbiór pierwszych kazań wygłaszanych w synagodze w języku polskim.
{{Przypisy}}
== Bibliografia ==
* {{cytuj książkę |nazwisko= Kroszczor|imię= Henryk|autor link= Henryk Kroszczor|tytuł= Cmentarz Żydowski w Warszawie|wydawca= [[Wydawnictwo Naukowe PWN|Państwowe Wydawnictwo Naukowe]]|miejsce= [[Warszawa]]|rok= [[1983]]|strony= 17|isbn= 83-01-04304-0}}
== Linki zewnętrzne ==
{{Kontrola autorytatywna}}
{{DEFAULTSORTSORTUJ:Kramsztyk, Izaak}}
[[Kategoria:Absolwenci Warszawskiej Szkoły Rabinów]]
[[Kategoria:Rabini w Polsce]]
| 