Zagłada Żydów na ziemiach polskich podczas okupacji niemieckiej: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
Znaczniki: usuwanie dużej ilości tekstu (filtr nadużyć) VisualEditor |
Wycofano ostatnią zmianę treści (wprowadzoną przez 46.174.237.165) i przywrócono wersję 49862810 autorstwa Boston9 |
||
Linia 9:
== Historia ==
Pośród ofiar [[Zagłada Żydów|Holokaustu]] polscy Żydzi stanowili największą grupę. Liczyła ona około 3 miliony osób. Zostali zamordowani w niemieckich [[Narodowy socjalizm|nazistowskich]] [[obóz zagłady|obozach zagłady]], w [[Auschwitz-Birkenau]], [[Obóz zagłady w Treblince|Treblince]], [[Lublin (KL)|Majdanku]], [[Obóz zagłady w Bełżcu|Bełżcu]], [[Obóz zagłady w Sobiborze|Sobiborze]], [[Obóz zagłady w Chełmnie nad Nerem|Chełmnie]] lub zmarli z głodu w gettach. Wielu zginęło na skutek działalności na Wschodzie hitlerowskich szwadronów śmierci, ''[[Einsatzgruppen]]''.
Niektóre z masakr były tylko inspirowane przez Niemców, a przeprowadzane z pomocą, lub nawet przez samych Polaków. Przykładem może być tutaj [[pogrom w Jedwabnem]], podczas którego zginęło (według późniejszych ustaleń [[Instytut Pamięci Narodowej|IPN]]) co najmniej 340 Żydów<ref>{{cytuj stronę|url=http://www.ipn.gov.pl/portal.php?serwis=pl&dzial=365&id=4643|tytuł=Komunikat dot. postanowienia o umorzeniu śledztwa w sprawie zabójstwa obywateli polskich narodowości żydowskiej w Jedwabnem w dniu 10 lipca 1941 r.|autor=Instytut Pamięci Narodowej|opublikowany=|data=|język=pl|data dostępu=7 października 2009}}</ref>. Istota polskiego udziału w masakrach Żydów w czasie wojny do dziś pozostaje przedmiotem kontrowersji, choć Instytut Pamięci Narodowej przedstawił dowody na istnienie zajść podobnych do jedwabieńskich w wielu innych miejscowościach regionu<ref>{{cytuj książkę|nazwisko=Machewicz|imię=Paweł|nazwisko2=Persak|imię2=Krzysztof|tytuł=Wokół Jedwabnego|wydawca=Instytut Pamięci Narodowej|miejsce=Warszawa|rok=2002|rozdział=Pogromy i mordy ludności żydowskiej w Łomżynskiem i na Białostocczyźnie latem 1941 roku w świetle relacji ocalałych Żydów i dokumentów sądowych|nazwisko r=Żbikowski|imię r=Andrzej|autor r link=Andrzej Żbikowski|tom=1}}</ref>. Jako powód takiego zachowania wymienia się [[antysemityzm]], chęć odwetu na Żydach wspierających komunistów lub też zwykłą chciwość<ref>{{Cytuj pismo | nazwisko = Milewski | imię = Jan Jerzy | autor link = | tytuł = Stosunki polsko-żydowskie w Ostrołęckiem i Łomżyńskiem w latach trzydziestych i w czasie II wojny światowej | url = http://mazowsze.hist.pl/files/Zeszyty_Naukowe_Ostroleckiego_Towarzystwa_Naukowego/PDF_bez_tytulowych/Zeszyty_Naukowe_Ostroleckiego_Towarzystwa_Naukowego-r2002-t16/Zeszyty_Naukowe_Ostroleckiego_Towarzystwa_Naukowego-r2002-t16-s163-184/Zeszyty_Naukowe_Ostroleckiego_Towarzystwa_Naukowego-r2002-t16-s163-184.pdf | czasopismo = Zeszyty Naukowe Ostrołęckiego Towarzystwa Naukowego | wolumin = t. 16 | wydanie = | strony = 178–179 | data = | rok = 2002 | wydawca = Ostrołęckie Towarzystwo Naukowe | issn = 0860-9608 | data dostępu = 2014-07-21}}</ref>.
Niemcy utworzyli wiele gett, w których skupiano Żydów z całych okupowanych terenów. Największe były [[Getto warszawskie|getto w Warszawie]] (w którym przebywało ok. 460 tys. osób w 1941 r., 380 tys. w 1942 r.<ref>{{cytuj stronę|url=http://www.warszawa.getto.pl/index.php?mod=wyszukiwanie_db&table_id=zdarzenia&columns=zdarzenie&show_source=7431284513683264333|tytuł=Getto warszawskie|autor=|opublikowany=|data=|język=pl|data dostępu=7 października 2009}}</ref>), a także [[Ghetto Litzmannstadt|getto w Łodzi]] (gdzie znajdowało się ok. 160 tys. Żydów<ref>{{cytuj stronę|url=http://www.ipn.gov.pl/portal.php?serwis=pl&dzial=365&id=4643|tytuł=Historia łódzkiego getta|autor=Fundacja Monumentum Iudaicum Lodzense|opublikowany=|data=|język=pl|data dostępu=7 października 2009}}</ref>). Inne polskie miasta, w których powstawały duże getta to m.in. [[Białystok]], [[Częstochowa]], [[Kielce]], [[Kraków]], [[Lublin]], [[Lwów]], [[Radom]] i [[Wilno]]. Ewenementem na skalę krajową było otwarte getto w [[Szydłowiec|Szydłowcu]].
| |||