Heinz Guderian: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
→‎Wybrane publikacje: źródła/przypisy
AndrzeiBOT (dyskusja | edycje)
m Bot poprawia linkowania, typografie i dokonuje drobnych poprawek redakcyjnych.
Linia 98:
Mimo błędnej decyzji najwyższych dowódców o powstrzymywaniu ataku, cała kampania w zachodniej [[Europa|Europie]] została później uznana za modelowy wzór ''Blitzkriegu''. Podczas operacji, pojazdy grupy Guderiana miały na błotnikach namalowaną literę G.
 
Podczas [[atak Niemiec na ZSRR|Operacjioperacji Barbarossa]], w 1941 Guderian miał już stopień generała pułkownika (niem. ''Generaloberst'')<ref name=dhm/> i dowodził Grupą Pancerną swojego imienia (niem. ''Panzergruppe Guderian''). Błyskawiczne posuwanie się w głąb [[Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich|ZSRR]] zyskało mu wśród podwładnych przydomek „Szybki Heinz” (niem. ''Schneller Heinz''). W lipcu 1941 otrzymał Krzyż Rycerski Krzyża Żelaznego z liśćmi dębu, a od 5 października tego samego roku był dowódcą [[2 Armia Pancerna (III Rzesza)|2 Armii Pancernej]]<ref name=dhm/>. Jego czołówki pancerne w krótkim czasie zajęły [[Smoleńsk]], a gdy był już gotów do ruszenia na [[Moskwa|Moskwę]], nakazano mu wykonać zwrot na południe, w kierunku [[Kijów|Kijowa]]. 25 grudnia 1941 odsunięto go od dowodzenia i przeniesiono do rezerwy z powodu konfliktu z feldmarszałkiem [[Günther von Kluge|Güntherem von Kluge]] i za wydanie rozkazu cofnięcia się wbrew dyrektywom Hitlera<ref name=Wistrich/>.
 
Po [[bitwa stalingradzka|klęsce]] Niemców pod [[Wołgograd|Stalingradem]] Guderiana przywrócono do czynnej służby i 1 marca 1943 roku mianowano Generalnym Inspektorem Wojsk Pancernych (niem. ''Generalinspekteur der Panzertruppen'')<ref name=dhm/>. {{fakt|Na stanowisku tym miał odpowiadać za szkolenie, rozbudowę i wykorzystanie bojowe niemieckich sił pancernych. Dzięki przyjaźni z [[Albert Speer (ojciec)|Albertem Speerem]] udało mu się wymusić zwiększenie produkcji czołgów, modernizowanych według jego własnych wskazówek. Udało mu się też zablokować decyzję o wstrzymaniu produkcji czołgów [[Panzerkampfwagen IV|PzKpfw IV]], które – choć pod względem możliwości bojowych gorsze od ówczesnych czołgów radzieckich – były bardziej [[niezawodność|niezawodne]] i łatwiejsze w obsłudze od nowych [[Panzerkampfwagen V Panther|PzKpfw V Panther]] i [[Panzerkampfwagen VI Tiger|PzKpfw VI Tiger]].|data=2015-02}}
 
W 1943 z Guderianem skontaktował się [[Carl Friedrich Goerdeler]] współpracujący z [[Henning von Tresckow|Henningiem von Tresckowem]] i [[Claus Schenk Graf von Stauffenberg|Clausem von Stauffenbergiem]]<ref>{{cytuj książkę |nazwisko = Hoffmann| imię =Peter | tytuł = Stauffenberg: a family history, 1905-1944| url = http://books.google.be/books?id=ry0J9XqD7I8C&pg=PA185&dq=Heinz+Guderian+Tresckow&hl=en&ei=oCElTJDlA8iQjAe2nrxx&sa=X&oi=book_result&ct=result&resnum=2&ved=0CCwQ6AEwAQ#v=onepage&q=Heinz%20Guderian%20Tresckow&f=false| wydawca = McGill-Queen’s Press - MQUP| rok =2003 | strony =185 | isbn =0773525955 | język = en| data dostępu = 2010-06-25}}</ref><ref>{{cytuj książkę |nazwisko = Hoffmann| imię = Peter | tytuł = The history of the German resistance, 1933-1945| url =http://books.google.be/books?id=212hoVrF3B4C&pg=RA1-PA291&dq=Heinz+Guderian+Tresckow&hl=en&ei=oCElTJDlA8iQjAe2nrxx&sa=X&oi=book_result&ct=result&resnum=6&ved=0CEAQ6AEwBQ#v=onepage&q=Heinz%20Guderian%20Tresckow&f=false | wydawca = McGill-Queen’s Press - MQUP| rok = 1996| strony = 291| isbn = 0773515313| język = en| data dostępu = 2010-06-25}}</ref> – Guderian pomimo tego, że odmówił zaangażowania się w przygotowania zamachu na Hitlera, nie wydał spiskowców<ref>{{cytuj książkę |nazwisko = Williamson| imię = Gordon | nazwisko2 = McGregor| imię2 = Malcolm | tytuł =German Commanders of World War II | url = http://books.google.be/books?id=bC8hijO5wf0C&pg=PA24&dq=Heinz+Guderian&hl=en&ei=d-8kTLa9DMilOJLt7NMC&sa=X&oi=book_result&ct=result&resnum=10&ved=0CFMQ6AEwCTgK#v=onepage&q=Heinz%20Guderian&f=false| wydawca = Osprey Publishing| rok = 2005| strony =27 | isbn = 1841765961| język = en| data dostępu = 2010-06-25}}</ref>. Guderian był jednym z członków utworzonego
4 sierpnia 1944 tzw. Sądu Honorowego Wehrmachtu (niem. ''Ehrenhof''), którego zadaniem było wykluczenie z armii oficerów zaangażowanych w zamach<ref>{{cytuj książkę |nazwisko =Fest | imię =Joachim | autor link = | tytuł = Staatsstreich. Der lange Weg zum 20. Juli| wydawca =btb | miejsce = | rok =1997 | strony = 298| isbn =9783442721068| język= de}}</ref>. Zdegradowani do stopnia szeregowca i zwolnieni z armii oficerowie nie mogli stanąć przed sądem wojskowym – nie mogli być sądzeni przez trybunał wojenny i byli sądzeni przez [[Volksgerichtshof|Trybunał Ludowy]] (niem. ''Volksgerichtshof'') w procesach pokazowych pod przewodnictwem [[Roland Freisler|Rolanda Freislera]].
 
21 lipca 1944, dzień po [[zamach 20 lipca|nieudanym zamachu na życie Hitlera]], Guderian został szefem sztabu [[Oberkommando des Heeres|Naczelnego Dowództwa Wojsk Lądowych]] (niem. ''Oberkommando des Heeres'', OKH)<ref name=NDB/>. Na tym stanowisku zainspirował powstanie [[Volkssturm]]u<ref>{{cytuj książkę |nazwisko = Yelton| imię =David K. |nazwisko2 = Ó Brógáin | imię2 =Seán | tytuł = Hitler’s Home Guard: Volkssturmmann: Western Front, 1944-19451944–1945| url = http://books.google.be/books?id=rCH9KaXbAuQC&pg=PA8&dq=Heinz+Guderian+Volkssturm&hl=en&ei=9SMlTKWzNtHPjAe5ztSSAQ&sa=X&oi=book_result&ct=result&resnum=1&ved=0CCcQ6AEwAA#v=onepage&q=Heinz%20Guderian%20Volkssturm&f=false| wydawca =Osprey Publishing | rok =2006 | strony = 8| isbn = 1846030137| język = en| data dostępu =2010-06-25}}</ref>. Hitler zdymisjonował go 28 marca 1945 na skutek kolejnego sporu.
 
Podczas wojny Guderian przyjmował pieniężne dary od Hitlera, który w ten sposób utrzymywał lojalność wśród swych dowódców. We wrześniu 1939 rodzina Guderiana uzyskała posiadłości w rejonie tzw. [[Kraj Warty|Kraju Warty]], przyłączonego do Niemiec po przeprowadzeniu czystki etnicznej wśród polskiej ludności. W 1943 Guderian otrzymał znaczną sumę pieniędzy od Hitlera na zakup dowolnej posiadłości w rejonie okupowanej Polski<ref name=dhm/>. Osobiście zwiedził rejon Warthegau, aby wybrać satysfakcjonującą go posiadłość. Po dokonaniu wyboru jej polskich właścicieli wyrzucono. Guderian pomijał ten temat w swych książkach, zwłaszcza że jego pierwszy wybór został uznany za zbyt wygórowany. Nie wspominał także o uwzględnieniu jego wniosku o zwolnienie z podatku od tego podarunku, ani o tym, iż co miesiąc otrzymywał 2000 marek specjalnego dodatku do pensji z puli Hitlera<ref>[http://www.ess.uwe.ac.uk/genocide/reviewstr74.htm Copyright<!-- Tytuł wygenerowany przez bota -->].</ref>.
Linia 116:
Zdaniem [[Wiktor Suworow|Wiktora Suworowa]] do końca życia nie mógł być pewien, czy nie zostaną mu postawione zarzuty popełnienia zbrodni wojennych na froncie wschodnim<ref>{{cytuj książkę |nazwisko = Suworow| imię = Wiktor| autor link = Wiktor Suworow| tytuł =Samobójstwo | wydawca = Wydawnictwo Adamski i Bieliński| miejsce = Warszawa | rok = 2004| strony = 222| isbn = 83-89187-43-4}}</ref> w związku z:
* [[Babi Jar|masakrą w Babim Jarze]], gdzie na skutek działań [[Schutzstaffel|SS]] zginęło ponad 70 tysięcy ludzi, a zbrodnia ta mogła zostać powiązana przez stalinowskich [[prokurator]]ów z przebywającym w okolicy Guderianem;
* rozstrzeliwaniem i mordowaniem radzieckich jeńców w trakcie Operacjioperacji Barbarossa. W pierwszych miesiącach wojny siły niemieckie były zupełnie nieprzystosowane do opieki nad tysiącami pojmanych żołnierzy, często głodujących i potrzebujących pomocy lekarskiej. Jednostki takie jak będąca pod dowództwem Guderiana [[2 Dywizja Pancerna SS Das Reich|Dywizja SS „Das Reich”]], rozwiązywały problem na swój sposób, rozstrzeliwując jeńców na miejscu lub mordując na tyłach frontu. Guderian nigdy nie podjął żadnych stanowczych działań, aby temu zapobiec, być może dlatego, że nie chciał ryzykować kariery;
* formalną odpowiedzialnością, jako szef OKH, za wszystkie poczynania wojsk III Rzeszy, a więc między innymi za brutalne stłumienie [[Powstanie warszawskie|powstania warszawskiego]] i zburzenie [[Warszawa|Warszawy]].