Masakry w Warszawie 1861: Różnice pomiędzy wersjami
[wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
dr |
dr |
||
Linia 9:
== Przebieg manifestacji 27 lutego 1861 roku ==
Protest zorganizowany przez studentów [[Szkoła Sztuk Pięknych w Warszawie|Szkoły Sztuk Pięknych]] i [[Akademia Medyko-Chirurgiczna w Warszawie|Akademii Medyko-Chirurgicznej]] odbył się dnia 27 lutego 1861 roku{{r|ad2}}. Demonstracja przebiegała pod hasłami przeprowadzenia reform społecznych oraz zagwarantowania [[Prawa obywatelskie|praw obywatelskich]]. Demonstranci domagali się uwolnienia aresztowanych we wcześniejszej demonstracji, jaka odbyła się 25 lutego 1861 roku<ref>„Kronika powstań polskich 1794-1944”, Warszawa 1994, {{ISBN|83-86079-02-9}}, s. 205</ref> (rocznica [[Bitwa o Olszynkę Grochowską|bitwy o Olszynkę Grochowską]]). Na [[Stare Miasto w Warszawie|Starym Mieście]] manifestacja przerodziła się w [[Procesja|procesję religijną]]. Na [[Ulica Krakowskie Przedmieście w Warszawie|Krakowskim Przedmieściu]] do uczestników manifestacji ogień otworzyło [[Armia Imperium Rosyjskiego|wojsko rosyjskie]]. Od kul żołnierzy zginęło pięciu uczestników protestu: czeladnik krawiecki [[Filip Adamkiewicz]], uczeń gimnazjum [[Michał Arcichiewicz]], robotnik [[Karol Brendel]] oraz dwaj ziemianie z Towarzystwa Rolniczego – [[Marceli Paweł Karczewski]] i [[Zdzisław Rutkowski]]{{r|ad3}}.
Ciała zamordowanych przeniesiono do [[Hotel Europejski w Warszawie|Hotelu Europejskiego]], gdzie odbywał się wówczas zjazd [[Towarzystwo Rolnicze w Królestwie Polskim|Towarzystwa Rolniczego]]; jego uczestnicy pełnili przy zwłokach wartę, obawiając się, że ciała wykradnie rosyjska policja. Podczas zamieszek policja oraz wojsko rosyjskie wtargnęło na tereny kościołów, w których chronili się demonstranci{{r|ad4}}. Na znak protestu wkrótce je zamknięto, a na znak solidarności z katolikami [[rabin]] [[Izaak Kramsztyk]] nakazał również zamknąć wszystkie warszawskie [[Synagoga|synagogi]].
Linia 20:
=== Delegacja Miejska i pogrzeb pięciu poległych ===
{{osobny artykuł|Delegacja Miejska|Pogrzeb pięciu poległych}}
Masakra była szokiem dla warszawiaków i wywołała w mieście ogromne poruszenie. Mieszkańcy wyłonili [[Delegacja Miejska|delegację obywatelską]], która udała się z poselstwem do namiestnika ks. [[Michaił Gorczakow|Michaiła Gorczakowa]]. W jej skład weszło 14 przedstawicieli wszystkich stanów:
Linia 35 ⟶ 34:
* szewc [[Stanisław Eugeniusz Hiszpański|Stanisław Hiszpański]]
W wyniku pertraktacji władze rosyjskie, w obawie przed eskalacją konfliktu, zgodziły się na przyjęcie następujących żądań zaproponowanych przez delegację obywatelską:
# Pozwolić uroczyście pochować zwłoki ofiar.
# Wojsko i policję z miasta usunąć.
# Zatwierdzić wybraną delegację, która miała mieć pieczę nad porządkiem w mieście.
# Uwolnić z więzienia wszystkich aresztowanych
# Usunąć ze stanowiska oberpolicmajstra Trepowa, a na jego miejsce mianować margrabiego Pauluzziego.
Linia 45 ⟶ 44:
== Masakra 8 kwietnia 1861 roku ==
Urzędowe świadectwa rosyjskie podają liczbę 484 wystrzelonych nabojów, zapewne zaniżoną, biorąc pod uwagę, że w pacyfikacji brało udział ponad 1000 żołnierzy piechoty rosyjskiej<ref>[[Stefan Kieniewicz]], ''Warszawa w powstaniu styczniowym'', Warszawa 1983, s. 73–74.</ref>.
Linia 51 ⟶ 50:
{{osobny artykuł|Stan wojenny w Polsce 1861}}
W celu spacyfikowania Królestwa Polskiego nowy rosyjski [[Namiestnik (Królestwo Polskie)|namiestnik]] gen. hr. [[Karol Lambert]]
Wojska rosyjskie dowodzone przez wojskowego generał-gubernatora warszawskiego [[Aleksandr Gerstenzweig|Aleksandra Daniłowicza Gerstenzweiga]] dokonały pacyfikacji ludności cywilnej zebranej w [[Bazylika archikatedralna św. Jana Chrzciciela w Warszawie|katedrze św. Jana w Warszawie]]<ref>[[Stefan Kieniewicz]], ''Warszawa w powstaniu styczniowym'', Warszawa 1983, s. 93–95. [http://www.rulex.ru/xPol/index.htm?pages/06/141.htm Большой Русский Биографический Словарь].</ref>.
Linia 71 ⟶ 70:
== Zobacz też ==
* [[Pogrzeb pięciu poległych]]
{{Commonscat|Warsaw Riots 1861}}
{{Przypisy|przypisy=
|