Wachsz (rzeka): Różnice pomiędzy wersjami

'''Wachsz''' (także '''Kyzyłsu''', '''Surchob'''; [[język tadżycki|tadż.]] وخش, [[język rosyjski|ros.]] ''Вахш'') -– rzeka w południowo-wschodnim [[Kirgistan]]ie i w północno-zachodnim [[Tadżykistan]]ie. Długość - 786  km, powierzchnia [[zlewnia|zlewni]] - 39,1 tys. km², średni przepływ - 156 m³/s. Wody Wachszu pochodzą głównie z topnienia wysokogórskich lodowców. Najwyższe stany wód występują w lipcu i sierpniu. Największe dopływy - [[Muksu]] i [[Obichingu]] (lewe). Nazwy ''Kyzyłsu'' i ''Surchob'' oznaczają "czerwona rzeka", odpowiednio w języku [[język perski|perskim]] i [[język kirgiski|kirgiskim]].

Wachsz ma źródła w górach zamykających od wschodu [[Dolina Ałajska|Dolinę Ałajską]], łączących [[Góry Ałajskie]] w paśmie [[Ałaj]]u z [[Góry Zaałajskie|Górami Zaałajskimi]] w [[Pamir]]ze. Rzeka płynie na zachód szeroką, wysoką (ponad 2000 m n.p.m.) Doliną Ałajską między Górami Ałajskimi na północy a Górami Zaałajskimi na południu. Na tym odcinku nosi nazwę ''Kyzyłsu''. Na zachodnim krańcu Doliny Ałajskiej Wachsz wypływa na terytorium Tadżykistanu, gdzie z początku nosi nazwę ''Surchob''. Rzeka stopniowo zmienia kierunek na południowo-wschodni i między coraz niższymi górami spływa do rozległej doliny Amu-darii. Koło miejscowości [[Pandżi Pojon]] (''Niżnyj Piandż'') Wachsz łączy się z rzeką [[Pandż]], która stanowi tu granicę tadżycko-afgańską, tworząc [[Amu-daria|Amu-darię]].

Dolina Wachszu rozgranicza pasmo Ałaju od masywu Pamiru. Biegnie głównie przez wysokie góry i obfituje w głębokie wąwozy. Nad Wachszem leżą tadżyckie miasta [[Nurek (miasto)|Nurek]], [[Sarband]] i [[Kurgontepa]].