Holenderskie Indie Wschodnie: Różnice pomiędzy wersjami

Holenderskie Indie Wschodnie nie powstałyby, gdyby nie pierwsze ekspedycje finansowane przez kupców [[Niderlandy (region historyczny)|niderlandzkich]] (głównie z [[Amsterdam]]u), takie jak. m.in. wyprawy [[Jan Huygen van Linschoten|J.H. van Linschotena]]<ref>Jan Huyghen van Linschoten skopiował tajne portugalskie mapy, które umożliwiły dotarcie do ''Wysp Korzennych'' statkom najpierw holenderskim a później angielskim</ref> w [[1582]] r., [[Jacob van Neck|Jacoba van Necka]] w [[1598]] r. oraz [[Cornelis de Houtman|Cornelisa de Houtmana]] w [[1595]] r., który dotarł do [[Bantam]]u, leżącego na [[Jawa|Jawie]] nad [[Cieśnina Malakka|Cieśniną Malakka]] (obecnie indonezyjska prowincja [[Banten]]). Początkowo ich poczynania były utrzymywane w tajemnicy ze względu na to, że [[Traktat z Tordesillas]] przydzielał rejon ten [[Portugalia|Portugalii]]. Jednak ceny jakie osiągano za [[Przyprawa|przyprawy]] z tego regionu sprawiły że kolonizacja holenderska w tym rejonie postępowała bardzo szybko.

 

 

[[Holenderska Kompania Wschodnioindyjska]] (''Verenigde Oostindische Compagnie'', w skrócie ''VOC''), która powstała w [[1602]] r.<ref>Stany Generalne Zjednoczonych Prowincji Niderlandów przyznały jej 21-letni monopol na handel w [[Azja|Azji]]</ref>umożliwiła realizację większych przedsięwzięć dzięki połączeniu wysiłków pojedynczych kupców w formę prawno-organizacyjną [[spółka akcyjna|spółki akcyjnej]]. Szybkie i wysokie zyski jakie osiągano za handel korzeniami sprawiły, że VOC szybko zgromadziła fundusze na kosztowne i niebezpieczne wyprawy zamorskie od inwestorów zwabionych chęcią łatwego zysku. W [[1605]] r. jedna z takich wypraw kupieckich zajęła portugalski fort na wyspie [[Ambon (wyspa)|Ambon]] ([[Moluki]]) i przekształciła go w pierwszą umocnione bazę VOC w tym rejonie. Mimo podpisania w Antwerpii w 1609 r. tzw. "Rozejmu dwunastoletniego" pomiędzy Hiszpanią<ref>Portugalia była złączona wówczas unia personalną z Hiszpanią.</ref> a Holandią ekspansja tego ostatniego kraju w Azji nie została zatrzymana. Punktem, z którego wychodziły wszystkie przedsięwzięcia (bardziej kupieckie niż kolonialne) na wyspach indonezyjskich stała się założona na Jawie faktoria w [[Dżakarta|Batawii]]. To właśnie stąd prowadziła gęsta sieć połączeń handlowych z ważniejszymi miastami azjatyckimi (szczególnie intratny mimo że trudny<ref>Handlowanie w Chinach opierało się o wydawane przez dwór cesarski koncesje, podobnie było w Japonii. W państwach tych do handlu wyznaczano specjalne regiony poza którymi Europejczycy nie mogli prowadzić działalności</ref> stał się handel z Japonią oraz Chinami). Przy czym imperium kolonialne VOC posiadało jedną słabość, jego działalność była całkowicie nastawiona na zysk a to powodowało, że oszczędzano na uzbrojeniu i żołnierzach co później miało się srogo zemścić podczas konfliktów z monarchiami absolutnymi (głównie Francją i Anglią).