Okręg Marmarosz: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Klarqa (dyskusja | edycje)
drobne techniczne
Linia 51:
== Zabytki ==
* [[Drewniane cerkwie Marmaroszu]] (m.in. w [[Șurdești]])
* [[Snycerstwo|Snycerka]] w [[Bramy maramurskie|bramach regionu Marmarosz]]. Obok drewnianych cerkwi i tradycyjnych domostw, jeden z przejawów bogatej sztuki snycerskiej w [[Karpaty|karpackiej]] Rumunii<ref>{{Cytuj|autor=Mihai Dăncuş|tytuł=Muzeul Satului Maramuresan|data=2011|isbn=ISBN 978-606-604-258-1}}</ref>. Typowa brama  budowana jest w podziale na dwie części: dwuskrzydłowe wrota i furtkę dla pieszych. Pierwotnie podział ten opierał się na 3 kolumnach. Z czasem modne stały się bramy budowane z większym rozmachem, oparte na większej ilości kolumn, np. 6. Również ilość zdobionych pól zwiększyła się z 3 do 5 współcześnie<ref>{{Cytuj|autor=P. Bursan|tytuł=wywiad terenowy, projekt Etnografia Karpat (Wikimedia Polska, PME w Warszawie)|data=2016|miejsce=Archiwum Naukowe PME w Warszawie}}</ref>. Powierzchnia bramy wraz z górnym [[plateau]], to powierzchnia o bogatej ornamentyce, sięgającej czasów przedchrześcijańskich. Znaki solarne i księżyc, pleciony sznur – symbol dobrobytu, tzw. karpacka rozeta (symbol powszechny na całym obszarze osadnictwa [[Wołosi|wołoskiego]] w Karpatach, również symbol słońca), winna latorośl i żołądź<ref>{{Cytuj|tytuł=ROMANIA - Traditions and Folklore - Travel and Tourism Information|data dostępu=2017-10-11|opublikowany=romaniatourism.com|url=http://romaniatourism.com/traditions-folklore.html|język=en}}</ref>, romb symbolizujący pracowitą pszczołę czy drzewo życia pełnią funkcje strażników domostwa, mają też zapewnić mieszkańcom domu dobrobyt i życiowe powodzenie<ref name=":0">{{Cytuj|autor=Stanisław Figel, Piotr Krzywda|tytuł=Bukowina i Maramuresz. Przewodnik po północnej Rumunii|data=2010|isbn=978-83-6246-062-5|issn=}}</ref>. W symbolice tej pojawia się też ryba – symbol czystości, kruk i orzeł – zwierzęta symboliczne i legendarne, obecne w średniowiecznych legendach rumuńskich oraz w ich symbolice narodowej. Występuje również krzyż  - oczywisty symbol wiary chrześcijańskiej, ale też wierzeń pierwotnych. W [[Muzeum Etnografii i Sztuki Ludowej w Baia Mare]] znajdują się też strażnicy w formie antropomorficznej: dwa słupy z ludzkimi głowami ustawiane przy wejściu do domu. Legenda głosi, że są to bliźniacy, z których jeden zginął na wojnie. Odwzorowany wraz z bratem w postaci drewnianej rzeźby stanął przed domem rodzinnym, aby go strzec. Wydaje się, że te antropomorficzne figury mogą mieć związek w archaicznym kultem przodków. Z czasem obok symboli magicznych bramy zaczęły być ozdabiane także płaskorzeźbą o tematyce historycznej lub historyczno - legendarnej (np. postać wojewody [[Dragosz (wojewoda)|Dragosza]] na koniu, w towarzystwie suki Moldovy, walczącego z turem; kniaź [[Bogdan I|Bogdan]] wyruszający na podbój [[Mołdawia|Mołdawii]])<ref name=":0" />.
 
== Galeria ==
Linia 65:
Plik:Surdesti Biserica de lemn (5).jpg|Drewniana cerkiew - Șurdești
Plik:Surdesti Biserica de lemn (6).JPG|Drewniana cerkiew - Șurdești
</gallery>

{{Przypisy}}
 
== Linki zewnętrzne ==