Zima wulkaniczna: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
Nie podano opisu zmian |
|||
Linia 1:
'''Zima wulkaniczna''' – hipotetyczne globalne obniżenie temperatury na skutek przysłonięcia [[Słońce|Słońca]] przez [[popiół wulkaniczny]] i kropelki [[Kwas siarkowy|kwasu siarkowego]], tworzące [[aerozole atmosferyczne]] będące zarodkami kondensacji chmur, jako następstwo wielkiej [[erupcja wulkanu|erupcji wulkanicznej]].
W roku 1982 P.J. Crutzen i J.W. Birks opublikowali [[Teoria zimy nuklearnej|teorię zimy nuklearnej]] na całej kuli ziemskiej jako następstwa [[wojna jądrowa|wojny jądrowej]]{{r|Crutzen}}, po której pojawiła się seria publikacji na ten temat{{r|Ehrlich|Turco1983|Turco90|Robock07|Toon|Mills}}. Wkrótce wprowadzono analogiczne pojęcie globalnej „zimy wulkanicznej” jako skutku katastrofalnych [[erupcja wulkanu|erupcji wulkanicznych]]{{r|Rampino88|Rampino92|Rampino02}} i związanymi z nią „[[Masowe wymieranie|wielkimi wymieraniami]]”{{r|Rampino02}}.
W roku 2013 w osadach [[Niasa (jezioro)|jeziora Niasa]] (Malawi) odkryto pozostałości po gigantycznej erupcji [[Wulkan Toba|superwulkanu Toba]] (obecnie [[Toba (jezioro)|jezioro Toba]]) ok. 75 tys. lat temu, położonego w odległości ok. 7 tys. km{{r|Lane}}. Był to najsilniejszy wybuch wulkanu w [[czwartorzęd]]zie{{r|Lane}} i wiązano go z koncepcją zimy wulkanicznej i wielkim zmniejszeniem się populacji ludzkiej{{r|Gathorne}}. Precyzyjne dane [[stratygrafia|stratygraficzne]] osadów pozwoliły jednak na ustalenie, że w okresie erupcji nie doszło do żadnych znaczących zmian klimatycznych{{r|Lane}}, co jest silnym dowodem przeciw koncepcji zimy wulkanicznej{{r|Down}}.
| |||