Kresowa Brygada Kawalerii: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
m poprawiam przekierowania
drobne merytoryczne, drobne redakcyjne
Linia 8:
|opis grafiki =
|państwo = 2RP
|sformowanie = [[1921]]
|rozformowanie = [[1939]]
|nazwa wyróżniająca =
Linia 14:
|święto =
|nadanie sztandaru =
|rodowód = [[2 Samodzielna Brygada Kawalerii Brody]]<ref>Według innych źródeł, po reorganizacji kawalerii w latach 1929-1930, 2 SBK nie zmieniła nazwy na BK Brody. Zmieniła ją dopiero w 1937 na Kresowa BK</ref>
|kontynuacja =
|dowódca pierwszy = płk Feliks Dziewicki
|dowódca obecny =
|dowódca ostatni = płk dypl. [[StefanJerzy Hanka-KuleszaGrobicki]]
|działania zbrojne = [[Kampaniakampania wrześniowa]]
|numer =
|dyslokacja = [[garnizon Równe]]<br />[[Krzemieniec (miasto)|Krzemieniec]]<br />[[Brody (miasto)|Brody]]
|rodzaj sił zbrojnych = [[Wojska lądowe|wojsko]]
|formacja =
|rodzaj wojsk = [[Jazda|Kawaleria w II Rzeczypospolitej|kawaleria]]
|podległość = [[Armia Łódź„Łódź”]]
|skład =
|odznaczenia =
Linia 31:
|www =
}}
'''Kresowa Brygada Kawalerii''' (Kres. BK) – [[związek taktyczny|wielka jednostka]] [[kawaleriaKawaleria w II RPRzeczypospolitej|kawalerii]] [[Wojsko Polskie (II RP)|Wojska Polskiego]].
 
== Historia ==
W 1924 roku [[II Brygada Jazdy]] przemianowana została na [[2 Samodzielna Brygada Kawalerii|2 Samodzielną Brygadę Kawalerii]]. [[Brygada]] podlegała bezpośrednio dowódcy [[Okręg Korpusu Nr II|Okręgu Korpusu Nr II]]. [[Dowództwo]] brygady stacjonowało w [[Garnizon Równe|garnizonie Równe]], a od 1930 w [[Krzemieniec (miasto)|Krzemieńcu]]. Później przeniesiono je do garnizonu [[Brody (miasto)|Brody]]. W kwietniu 1937 roku brygada przemianowana została na Kresową Brygadę Kawalerii.
 
== SkładOrganizacja organizacyjnypokojowa brygady ==
* Dowództwo Kresowej Brygady Kawalerii w Brodach
* [[2012 Pułk Ułanów im. Króla Jana III SobieskiegoPodolskich]] w [[Rzeszów]]Krzemieńcu
* [[2220 Pułk Ułanów Podkarpackichim. Króla Jana III Sobieskiego]] w Rzeszowie (Szwadron Zapasowy w Kamionce BrodyStrumiłowej)
* [[22 Pułk Ułanów Podkarpackich]] w dowódcaBrodach płk(Szwadron dypl.Zapasowy [[Władysławw Płonka]]Złoczowie)
* [[6 Pułk Strzelców Konnych (II RP)|6 Pułk Strzelców Konnych im. Hetmana Wielkiego Koronnego Stanisława Żółkiewskiego]] w [[Żółkiew]]Żółkwi
* [[13 Dywizjon Artylerii Konnej]] w [[KamionkaKamionce Bużańska|Kamionka Strumiłowa]]Strumiłowej
* 4 Szwadron Pionierów – [[Lwów]]
* [[Szwadron pionierów|4 Szwadron Pionierów]] w Kamionce Strumiłowej (od 1939 roku w m. Bereźce nad Ikwą)
* 2 Szwadron Łączności w LwówBrodach
<gallery></gallery>
 
== Obsada personalna dowództwa ==
== Udział w [[kampania wrześniowa|kampanii 1939 roku]] ==
;Dowódcy brygady
* płk kaw. Feliks Adam Dziewicki (V 1921 - 13 X 1926 → inspektor formacji konnych KOP{{odn|Dz. Pers. MSWojsk.|loc=Nr 46 z 25 października 1926 roku, s. 373}})
* płk dypl. / gen. bryg. [[Władysław Anders]] (13 X 1926 - IV 1937 → dowódca [[Nowogródzka Brygada Kawalerii|Now. BK]])
* gen. bryg. [[Marian Przewłocki]] (13 V 1937 - 27 VIII 1939 → dowódca [[Grupa Operacyjna Kawalerii Nr 2|GOKaw. Nr 2]])
* płk. kaw. [[Stefan Hanka-Kulesza]] (27 VIII - 4 IX 1939)
* płk dypl. kaw. [[Jerzy Grobicki]] (4 - 27 IX 1939)
 
;Zastępca dowódcy brygady
* płk. kaw. [[Stefan Hanka-Kulesza]] (1937 - 27 VIII 1939 → dowódca Kres. BK)
 
;Szefowie sztabu
* mjr SG Zygmunt I Borkowski (15 X 1923 - 31 I 1925)
* rtm. SG dr Marian Karol Feliks Maciejowski (6 VI{{odn|Dz. Pers. MSWojsk.|loc=Nr 61 z 6 czerwca 1925 roku, s. 306}} - 30 IX 1925 → DOK I{{odn|Dz. Pers. MSWojsk.|loc=Nr 116 z 3 listopada 1925 roku, s. 624}})
* rtm. SG [[Witold Gierulewicz]] (1 X 1925 - 17 XI 1926 → p.o. szefa sztabu 1 DK)
** szef sztabu – ppłk dypl. Antoni Gustaw Witkowski (1939)
 
== Brygada w kampanii wrześniowej 1939 roku ==
[[Plik:Armia lodz 1939.png|250px|right|thumb|Brygada walczyła w składzie Armii "Łódź"]]
[[Plik:Bitwa warta 1939.png|260px|right]]
{{osobny artykuł|Kampania wrześniowa}}
Brygada pod dowództwem płk. [[Stefan Hanka-Kulesza|Stefana Hanki-Kuleszy]] wchodziła w skład [[Armia Łódź„Łódź”|Armii „Łódź”]]. W pierwszych dniach września pozostawała w odwodzie Armii. Jeszcze przed wejściem do walk poniosła duże straty atakowana przez lotnictwo niemieckie.
 
Rankiem 3 września wyładowała się z transportu kolejowego pod [[Szadek|Szadkiem]] i wzmocniła obronę [[10 Dywizja Piechoty (II RP)|10 Dywizji Piechoty]], tworząc [[Grupa Operacyjna Sieradz|Grupę Operacyjną „Sieradz”]] gen. bryg. [[Franciszek Dindorf-Ankowicz|Franciszka Dindorfa-Ankowicza]]. 4 września rozpoczęła działania wojenne, atakując niemiecką 24 Dywizję Piechoty gen. por. Friedricha Olbrichta na zachód od miasta [[Warta (miasto)|Warta]]. Po pierwszym kontakcie z wrogiem wycofała się z niewiadomych przyczyn, odsłaniając północne skrzydło obrony Armii. W rezultacie dowództwo Brygady przejął płk dypl. [[Jerzy Grobicki]]. Następnego dnia broniła linii rzeki [[Warta|Warty]], walcząc pod [[Sieradz]]em. W tym czasie do Brygady dołączył 1 Pułk Kawalerii KOP, który wcześniej walczył nad Wartą. Brygada oskrzydlona przez nieprzyjaciela odeszła do rejonu [[Szadek|Szadka]], a następnie nad rzekę [[Ner]] i do rejonu [[Chlebów (województwo łódzkie)|Chlebowa]]. 7 września Brygada zaczęła odchodzić znad Neru na pozycję pod [[Zgierz]]em do osłony 10. Dywizji Piechoty. Mając przed sobą Niemców, przedarła się śmiałym atakiem przez szosę [[Aleksandrów Łódzki|Aleksandrów]]–[[Ozorków]] i wieczorem przeszła do lasów w rejonie [[Emilianów|Emilianowa]]. Następnie dołączyła do kolumn 10. Dywizji Piechoty, odchodzącej na [[Głowno]]. 8 września podczas odwrotu i ataków wroga jej pododdziały pogubiły się i Brygada poszła w rozsypkę. Resztki Brygady 10 września przeprawiły się przez [[Wisła|Wisłę]] pod [[Otwock]]iem i za rzeką przeszły do obrony. Następnie weszły w skład [[Front Północny (1939)|Frontu Północnego]] gen. dyw. [[Stefan Dąb-Biernacki|Stefana Dęba-Biernackiego]] i brały udział w [[bitwa pod Tomaszowem Lubelskim|bitwie pod Tomaszowem Lubelskim]], gdzie zostały rozbite i skapitulowały. Natomiast 1 Pułk Kawalerii KOP i [[22 Pułk Ułanów Podkarpackich|22 Pułk Ułanów]] weszły w skład Grupy Operacyjnej Kawalerii gen. bryg. [[Władysław Anders|Władysława Andersa]], którą osłaniały od strony Wisły w czasie działań na [[Mińsk Mazowiecki]]. W czasie przebijania się na południe do granicy węgierskiej zostały rozbite wraz z pozostałymi oddziałami Grupy Operacyjnej Kawalerii 26 września w walkach pod [[Sądowa Wisznia|Sądową Wisznią]].
 
== Obsada i skład brygady 1 września 1939 ==
* Kwatera Główna Kresowej Brygady Kawalerii
* Dowództwo i sztab:
* [[20 Pułk Ułanów im. Króla Jana III Sobieskiego]] – dowódca płk dypl. Andrzej Kunachowicz
** dowódca Brygady – płk [[Stefan Hanka-Kulesza]] (do [[4 września]]), następnie płk dypl. [[Jerzy Grobicki]]
* [[22 Pułk Ułanów Podkarpackich]]
** szef sztabu – ppłk dypl. Antoni Gustaw Witkowski
* [[6 Pułk Strzelców Konnych (II RP)|6 Pułk Strzelców Konnych im. Hetmana Wielkiego Koronnego Stefana Żółkiewskiego]] – dowódca ppłk dypl. [[Stefan Mossor]]
** oficer operacyjny - kpt. dypl. [[Zygmunt Walter-Janke|Zygmunt Janke]]
** kwatermistrz – rtm. dypl. Maksymilian Tuski
** komendant Kwatery Głównej – mjr rez. [[Władysław Piniński]]
** naczelny lekarz - mjr dr Stanisław Czynciel
* Szwadron Sztabowy – dowódca por. rez. Jan Grela
* [[20 Pułk Ułanów im. Króla Jana III Sobieskiego]] – dowódca płk dypl. Andrzej Kunachowicz
* [[22 Pułk Ułanów Podkarpackich]] – dowódca płk dypl. [[Władysław Płonka]]
* [[6 Pułk Strzelców Konnych (II RP)|6 Pułk Strzelców Konnych im. Hetmana Wielkiego Koronnego Stefana Żółkiewskiego]] – dowódca ppłk dypl. [[Stefan Mossor]]
* 4 Batalion Strzelców – dowódca mjr [[Wincenty Mischke]]
* [[13 Dywizjon Artylerii Konnej]] – dowódca ppłk Janusz Grzesło
* [[61 Dywizjon Pancerny]] – dowódca kpt. Alfred Wilhelm Wójciński
* Bateria Artylerii Przeciwlotniczej Motorowa Nr 93 – dowódca kpt. Zygmunt Tomasz Malinowski
* [[Szwadron kolarzy|Szwadron Kolarzy Nr 2]] – dowódca por. Władysław Bober
Linia 76 ⟶ 88:
* Sąd Polowy nr 42 – szef kpt. Piotr Sąsiadek
* [[Drużyna parkowa uzbrojenia|Drużyna Parkowa Uzbrojenia nr 641]]
* Park IntententuryIntendentury nr 641
* 82 Pluton Sanitarny Konny – dowódca por. lek. Stanisław Stefan Bajer
* Kolumna Taborowa Kawalerii nr 41
Linia 85 ⟶ 97:
* Kolumna Taborowa Kawalerii nr 46
* Warsztat Taborowy nr 641
{{osobny artykuł|Organizacja wojenna polskiej brygady kawalerii w 1939}}
Pododdziały przydzielone:
* [[1 Pułk Kawalerii KOP]] (dołączył do Brygady [[5 września]]) – dowódca ppłk [[Feliks Kopeć]]
* [[42 Samodzielna Kompania Czołgów Rozpoznawczych]] – dowódca kpt. Maciej Grabowski
* [[Ośrodek Zapasowy Kresowej Brygady Kawalerii]] w [[Żółkiew|Żółkwi]] – dowódca ppłk Stefan Władysław Gołaszewski
 
== Obsada personalna Kwatery Głównej ==
** dowódca Brygadybrygady – płk [[Stefan Hanka-Kulesza]] (dood [[4 września]]), następnieIX płk dypl. [[Jerzy Grobicki]])
* szef sztabu – ppłk dypl. Antoni Gustaw Witkowski
** oficer operacyjny - kpt. dypl. [[Zygmunt Walter-Janke|Zygmunt Janke]]
** kwatermistrz – rtm. dypl. Maksymilian Tuski
** komendant Kwatery Głównej – mjr rez. [[Władysław Piniński]]
** naczelny lekarz - mjr lek. dr Stanisław Czynciel
* Szwadrondowódca Sztabowyszwadronu sztabowego dowódca- por. rez. Jan Grela
 
{{Przypisy}}
 
== Bibliografia ==
* {{Cytuj stronę|url=http://www.wbc.poznan.pl/publication/47164|tytuł=[[Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych]]|data dostępu=2016-02-15|odn={{odn/id|Dz. Pers. MSWojsk.|loc=Nr}}}}
* Tadeusz Jurga: Wojsko Polskie : krótki informator historyczny o Wojsku Polskim w latach II wojny światowej. 7, Regularne jednostki Wojska Polskiego w 1939 : organizacja, działania bojowe, , uzbrojenie, metryki związków operacyjnych, dywizji i brygad. Warszawa : Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej 1975
* Piotr Zarzycki, ''Plan mobilizacyjny "W". Wykaz oddziałów mobilizowanych na wypadek wojny'', Pruszków 1995, {{ISBN|83-85621-87-3}}